Wat is duurzamer: een biologische komkommer in plastic of een niet-biologische zonder?

Het aanbod van biologische producten in de supermarkt wordt gelukkig steeds groter. Maar bij de groente- en fruitafdeling kom je meteen voor een dilemma te staan. Wat is duurzamer: een biologische komkommer in plastic of niet-biologische groente zonder plastic? We gingen op onderzoek uit.

Het is een doorn in het oog van menig bewuste consument: biologische groenten die verpakt zijn in plastic. Zoals komkommer. Of paprika. Om er maar even twee te noemen. Het liefst wil je biologisch zónder plastic, maar als je zou moeten kiezen, wat is dan het meest duurzaam? Voor het maken van plastic zijn fossiele brandstoffen nodig, bovendien vergaat plastic niet. Maar voor het kweken van niet-biologische groenten worden pesticiden gebruikt, die decennia lang in de bodem blijven zitten en in verband gebracht worden met ziektes als Parkinson.

Onderscheid tussen biologisch en niet-biologisch

Laten we eens beginnen met de vraag waaróm er überhaupt plastic om groente en fruit zit. Ten eerste, omdat je dan heel makkelijk het onderscheid kan zien tussen de biologische komkommer en de niet-biologische komkommer. Op die manier raak je als consument niet in de war.

Een andere methode om dit onderscheid te maken is het brandmerken van biologische groenten en fruit met behulp van een laser. Dat scheelt bergen plastic, zo kopte de NOS vijf jaar geleden toen dit geïntroduceerd werd. Maar blijkbaar heeft het niet beklijft, want we zien het nog maar weinig terug. En het gebruik van verpakkingen voor verse fruit en groenten is de afgelopen dertig jaar sterk toegenomen, zo bleek eerder dit jaar uit een rapport van de Rijksoverheid.

Verse groente en fruit langer houdbaar

De tweede reden om groente en fruit in plastic te verpakken, is om de houdbaarheid van de producten te vergroten. Een veel gehoord argument is dan ook dat de plastic verpakkingen voedselverspilling voorkomen. Op zich een fijn idee, gezien het feit dat de gemiddelde Nederlander ruim 34 kilo voedsel per jaar verspilt.

Maar: het is ook een fabeltje, stelde de Britse organisatie WRAP (Waste and Resources Action Program) eerder dit jaar. De plastic verpakkingen blijken weinig tot geen effect te hebben op de houdbaarheid van de geteste producten (broccoli, bananen, appels, komkommers en aardappelen). En de gemiddelde Europeaan gooit ondertussen wel 33 kilo plastic verpakkingen weg per jaar. In de Verenigde Staten is dat trouwens nog meer.

In Frankrijk geldt sinds begin dit jaar dan ook een verbod op plastic verpakkingen voor groente en fruit. In Spanje geldt volgend jaar eenzelfde verbod. Maar in Nederland werken we vooralsnog op basis van vrijwilligheid. En hoewel de hoeveelheid plastic op de versafdeling inderdaad aanzienlijk minder is dan -pak ‘m beet- 5 jaar geleden, is het nog lang niet verdwenen.

Milieu-impact van plastic verpakkingen

Maar hoeveel impact heeft dat plastic feitelijk? Voor de productie maken we gebruik van fossiele brandstoffen en meer dan de helft van het plastic wat tot nu toe is geproduceerd eindigt op een vuilnisbelt of komt in het milieu terecht. Maar andere verpakkingen zijn niet altijd duurzamer. Zo is er voor papier een productiebos nodig en is glas veel zwaarder en zorgt daardoor bij transport voor meer CO2-uitstoot. En dus is plastic niet altijd de slechtste optie, stelt Milieu Centraal. Dat gezegd hebbende is de vraag natuurlijk of het plastic om groente en fruit noodzakelijk is en het antwoord daarop lijkt ‘nee’.

Biologisch of niet-biologisch

Na al het voorgaande lijkt de logische keuze dus om voor de niet-biologische komkommer te kiezen, omdat daar geen plastic omheen zit. Maar: biologische landbouw scoort op veel punten beter dan de ‘gangbare’ landbouw qua milieu impact. Er worden geen pesticiden gebruikt, het bodemleven is daardoor vele malen gezonder (en dat zie je weer terug in de voedingsstoffen in de gewassen) en de biodiversiteit is beter. Bovendien hoeven we bij biologische landbouw geen bestrijdingsmiddelen uit het water te zuiveren (wat veel geld kost).

Dan is er nog de vraag of biologisch eten ook daadwerkelijk gezonder is. Je zou zeggen van wel, omdat je bij gangbare groente altijd resten pesticiden binnenkrijgt, al is dat bij sommige groenten erger dan bij anderen (zie ons blog over de Dirty Dozen: groente die je altijd beter biologisch kunt eten).  

Of het eten van biologische groente en fruit op de lange termijn ook gezonder is, is lastig te meten. Zo is er een verschil tussen wat mensen zeggen en wat mensen doen. Ook hebben mensen die biologisch eten (net als mensen die vegan eten) over het algemeen een gezondere levensstijl. Ze roken minder, zijn actiever en eten gezonder. Daarbij komt dat ook mensen die biologisch eten pesticiden binnenkrijgen: het wordt namelijk zoveel gebruikt in de landbouw, dat je er niet aan ontkomt. En zoals gezegd: er wordt een link gelegd tussen pesticiden en de snelst groeiende hersenziekte van de wereld, Parkinson.

Conclusie

Persoonlijk kies ik altijd voor de biologische komkommer met verpakking, omdat het gezonder is voor mezelf en voor de aarde. Maar liever nog kies ik voor de biologische komkommer zónder verpakking natuurlijk. Dat kan vaak op de biologische markt, bij de boer of in de biologische supermarkt. Ben ik in de gewone supermarkt (waar ongeveer 75 procent van de biologische aankopen wordt gedaan) dan kies ik dus nog steeds voor biologisch (dan maar verpakt).

Hoe zit dat met jou? We zijn heel benieuwd.  Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.