Eerder stoppen met werken, hoe doe je dat?

Zuinig leven, slim extra inkomen vergaren en een groot deel van je inkomen sparen en beleggen. Dat is de gedachte achter de FIRE-beweging. Het doel? Lekker vroeg kunnen stoppen met werken. Hoe gaat dat in zijn werk? Wij doken er voor je in.

Toen ik begon met werken, dacht ik dat op mijn 65ste met pensioen zou gaan. Niet dat ik er op dat moment ook echt bij stilstond wat dat betekende, want 65 jaar leek net zo ver weg als het uitsterven van de dinosaurussen. Ik had nog tijd genoeg om daarover na te denken. Een keer per jaar kreeg ik een brief van mijn pensioenfonds, hoeveel ik had gespaard. Na een wat ongeïnteresseerde blik op het lage bedrag, maakte ik gaatjes in de brief en stopte hem in een map. Dat was voor later zorg.

Een pensioengat

En die zorg begint nu – zo’n twintig jaar later – toch wel op te borrelen. Ik heb een vaste baan verruild voor een vrije rol als zelfstandige, veel gereisd en van het leven genoten, maar dat heeft wel geresulteerd in een pensioengat. Elk jaar koop ik met oudejaarsavond een staatslot om dit gat op te vullen, maar de kans dat ik win, is geloof ik net zo groot als de kans dat ik op een dag drie keer door de bliksem wordt getroffen. Nu vind ik mijn werk heel leuk en wil ik ook niet perse veel eerder met pensioen, maar het gevoel dat ik de vrijheid hebt om eerder te stoppen met werken, spreekt me wel aan. Maar hoe doe je dat?

Je levensstijl omgooien

Je pensioen vervroegen kan op verschillende manieren. Heb je een koophuis in de randstad, dan kun je dat verkopen en verhuizen naar een kleiner huis op een ‘goedkopere’ plek in Nederland. Als je een goedlopend bedrijf hebt, kun je het verkopen, maar dat is natuurlijk voor de meeste mensen niet echt een reële optie. Heb je een vast contract, dan kun je soms een regeling treffen met je werkgever. Maar ben je nog wat jonger, dan kun je ook je levensstijl omgooien.

De FIRE beweging

Dat laatste doen de mensen van de FIRE beweging. FIRE staat voor Financial Independence and Retire Early. Deze beweging ontstond in Amerika en ging vervolgens als een olievlek de wereld over. Vooral onder mensen met een saaie kantoorbaan was het populair, want zij wilden zo snel mogelijk dat pand verlaten om er nooit meer terug te komen.

Het idee achter deze beweging is dat je heel zuinig leeft en het geld dat je overhoudt spaart of belegt. Ook in Nederland heeft deze beweging voet aan de grond gekregen. Vooral onder Millenials, de huidige twintigers en dertigers. Zij willen niet per se stoppen met werken op hun veertigste, maar wel de vrijheid hebben om hun eigen keuzes te maken en daarmee meer zeggenschap over hun leven krijgen. Nu, en in de toekomst. Daarnaast zijn ze ook onzeker over de toekomst van hun pensioen. Door vergrijzing, klimaatverandering en alle andere uitdagingen die hen nog staan te wachten, nemen ze het heft in eigen handen.

Hoeveel geld heb je nodig?

Volgens Bastiaan Starink, hoogleraar Arbeidsmarkt, Pensioenen en Belasting aan de Universiteit van Tilburg kun je zelf uitrekenen hoeveel geld je moet sparen om met pensioen te gaan. Op NU.nl geeft hij een rekenvoorbeeld: “Als jij op je veertigste wil stoppen met werken, dan heb je tot aan de AOW-leeftijd nog zo’n dertig jaar te gaan. Als je dan tijdens je vervroegde pensioen van 1.000 euro wil leven per maand, zal je dat bedrag moeten vermenigvuldigen met het aantal maanden tot de AOW-leeftijd.” Dan heb je zo’n 300.000 euro nodig dat je bijvoorbeeld belegt. En dat bedrag houdt geen rekening met rente, inflatie of grote, onverwachte uitgaven. En ook niet met kinderen. In de praktijk zal het dus wel wat meer moeten zijn.

Om die 300.000 euro bij elkaar te krijgen, moet je dus al vroeg beginnen met sparen. Stel je begint om je 22ste met werken, dan heb je daar 18 jaar de tijd voor om 1.400 euro per maand te sparen. Een deel daarvan kan bijvoorbeeld rendement zijn vanuit je beleggingen.

Zuinig leven

Uitgaande van die 300.000 hoe doe je dat dan? Het eerste is om heel zuinig te leven en alles wat je overhoudt opzij te zetten. Sommige mensen gaan kleiner wonen om hun lasten te verlagen, verhuren hun huis (dan moet je in eerste instantie wel een eigen huis hebben natuurlijk), beginnen een bedrijf, of een handeltje naast hun werk, gaan minimalistisch leven en (natuurlijk wel duurzaam) beleggen.

Maak een plan

Deze aanpak vraagt – denk ik – om enorme discipline en weinig tegenslagen in je leven. En is alleen succesvol als je er op tijd mee begint. Daarnaast is deze beweging er denk ik voor de happy few. Voor de meeste mensen is het echt onmogelijk om maandelijks een groot bedrag opzij te leggen. Maar voor iedereen – waaronder ikzelf – geldt, dat het handig is om eens uit te rekenen wat je al aan pensioen bij elkaar hebt gesprokkeld, wanneer je met pensioen zou willen en hoe groot het gat is tussen die wens en je huidige situatie. Op die manier heb je een duidelijk doel voor ogen, wordt sparen (ook al is het een stuk minder dan hierboven staat) een bewuste keuze en is het ook nog eens gemakkelijker om onnodige aankopen te laten liggen. En dat is niet alleen winst voor jou, maar ook voor de planeet.