Verandering gaat sneller dan je denkt

Steeds meer wetenschappers roepen op om anders te consumeren en leven. Zo moeten we veel minder vlees en zuivel gaan eten en het vliegtuig laten staan om te reizen met de hogesnelheidstrein of elektrische auto’s. Klinkt leuk, maar het is moeilijk voor te stellen dat we op korte termijn echt radicaal anders gaan leven dan we nu doen. Zo’n grootschalige verandering is vast nog generaties weg, toch? Het antwoord op deze vraag is luid en duidelijk: nee. Dertig tot tachtig jaar is een realistische inschatting.

Slavernij

Aan het eind van de achttiende eeuw leefde driekwart van de wereldbevolking in dienst van anderen. Velen van hen waren slaaf en daarmee eigendom van een ander mens. Anderen waren horige of in strenge dienst van een meerdere. Ieder jaar werden er tachtigduizend Afrikaanse, geketende mannen en vrouwen in schepen geladen en naar andere continenten gevaren. In veel landen liepen er meer slaven rond, dan vrije mensen.

Niet iedereen was het eens met de slavernij. Er waren kleine groepjes mensen, die vonden dat het moest worden afgeschaft. Maar buiten hen kon bijna niemand zich voorstellen dat de hiërarchische verhoudingen in de wereld tussen gevangen en vrije mensen, tussen eigendom en eigenaar, ooit zouden veranderen.

Verandering binnen één mensenleven

Toch gebeurde dat. En de verandering ging zo snel, dat een volgende generatie mensen zich op hun beurt niet meer kon voorstellen dat een minderheid van de mensen, de meerderheid van de mensen ooit als hun bezit had gezien. Aan het eind van de negentiende eeuw – honderd jaar na de hoogtijdagen van de slavernij – was slavernij ten minste bij wet vrijwel overal ter wereld verboden. Die verandering vond plaats in de tijdspanne van één mensenleven.

 Het kan nog sneller

Maar verandering kan nog sneller. De gerenommeerde futurist (en fellow voor de World Academy for Arts and Science) Ian Pearson onderzocht recent hoe lang het duurt voor een nieuw, radicaal idee verandert in een nieuwe gedragsnorm. Hij vergeleek daarvoor allerlei belangrijke sociale en economische veranderingen uit het verleden: euthanasie, genetische modificatie, de acceptatie van homoseksualiteit in bepaalde landen, de toepassing van virtual reality

Telkens bleek dat het ongeveer dertig jaar duurt voordat een idee, dat eerst hevig werd bediscussieerd door mensen, weggehoond en als ‘onmogelijk’ werd bestempeld, waarheid is geworden. Dat getal geldt voor een maatschappij-brede verandering, waaraan uiteindelijk bijna iedereen meedoet. Het gaat nóg veel sneller als je ‘alleen maar’ kijkt naar een groot percentage van de samenleving.

Trends kunnen binnen een dag ontstaan

Beslissingen om tegen de trend in te gaan, duren maar een seconde. Je kunt NU besluiten om veel minder of geen dierlijke producten meer te eten. En NU om de volgende vakantie met de trein op reis te gaan in plaats van het vliegtuig. Als meer lezers dat doen, dan is de wereld misschien sneller veranderd, dan we ons nu kunnen voorstellen.

Over de schrijver

2 gedachten over “Verandering gaat sneller dan je denkt”

  1. wel eens nagedacht over de ‘oerdrift’ tot voortplanting die de meeste mensen in ongebreidelde mate bezitten? Wat dat betreft mogen we Mao dankbaar zijn voor zijn 1 kind politiek, afgezien van de sociale en andere ontwrichtende gevolgen. totaal geen topic in de huidige discussie terwijl de grootte van de wereldbevolking zoveel invloed heeft. Volgens mij niet te beheersen en leidend tot de ondergang van de mensheid. hopelijk niet van de aarde en haar dieren en planten.
    L., cultureel antropoloog

  2. Zelf heb ik het boek van Ray Kurzweil “the singularity is near” gelezen.
    Kurzweil is een van de autoriteiten op het gebied van futurisme.
    Hij gaat er vanuit dat singularity, de mens en computer zijn compleet versmolten, rond 2045 is.
    Hij geeft ook andere voorspellingen over bijvoorbeeld nanotechnologie, dat die rond 2028 redelijk algemeen is en dat daardoor de mens onsterfelijk zal worden.
    Hier een linkje met een samenvatting en kritiek: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Singularity_Is_Near

Reacties zijn gesloten.