HKW zoekt uit: hoe vervuilend is een huisdier? En is het dat waard?

Laatst kregen we bij hetkanWEL een mail van een lezer. Ze vond het niet nodig dat wij probeerden haar een trui te verkopen én dat we vrolijk poseerden met een hond op de foto vond ze al helemaal ‘not done’. “Weten jullie wel hoe vervuilend zo’n huisdier is?”, schreef ze. En eerlijk is eerlijk: dat is een goede vraag. Want hoe duurzaam ís het om een hond of kat als huisdier te houden? En – voor mij – een nog belangrijkere vraag: weegt de milieubelasting van een huisdier op tegen het geluk en de gezondheid die het dier mij en mijn gezin oplevert?

Hoeveel huisdieren zijn er in Nederland?

In Nederland zijn we dol op dieren. In totaal leven er zo’n 33,4 miljoen huisdieren in ons land. Het grootste deel daarvan zijn vissen, maar ook 2,6 miljoen katten en 1,5 miljoen honden maken deel uit van onze huishoudens. Tijdens de coronapandemie is het aantal huisdieren zelfs explosief gestegen – de vraag naar puppy’s was zo groot dat ze nauwelijks nog verkrijgbaar waren.

Wat eten al die huisdieren – en wat is de impact daarvan?

Huisdieren en vleesconsumptie

Het grootste deel van de ecologische voetafdruk van een huisdier komt door… voer. Honden en katten zijn vleeseters, en vleesproductie is allesbehalve duurzaam. Volgens impact expert Babette Porcelijn eten Amerikaanse huisdieren evenveel vlees als heel Frankrijk. In Nederland is het beeld vergelijkbaar: brokken, blikvoer, snacks – het telt allemaal op.

Het probleem zit niet alleen in de hoeveelheid vlees, maar ook in de kwaliteit ervan. Hoe luxer en verser het vlees (zoals biefstuk of kipfilet), hoe groter de milieu-impact. Gelukkig gebruiken veel fabrikanten zogenoemde bijproducten: organen en delen van dieren die mensen zelf niet eten. Dit maakt het voer iets minder belastend, maar het blijft vleesproductie.

Droogvoer vs. natvoer

Droogvoer heeft over het algemeen een lagere impact dan natvoer. Ook is het efficiënter qua verpakkingen en transport. Blikvoer scoort slechter, en vers vlees of vis dat ook door mensen gegeten kan worden, is het meest belastend. Daarnaast geldt: hoe groter het dier, hoe groter de voetafdruk. Een labrador verbruikt simpelweg meer voer dan een chihuahua.

Kun je je hond vegetarisch voeren?

Ja, in sommige gevallen wel. Honden zijn omnivoren en kunnen – mits goed samengesteld – een vegetarisch of zelfs bijna veganistisch dieet verdragen. Er zijn merken die biologisch en plantaardig voer voor honden verkopen, met ingrediënten als sojabonen, kokosolie en lupine. Daarmee kun je de CO2-uitstoot van je hond drastisch verlagen.

Voor katten ligt dat anders: zij zijn obligate carnivoren en hebben dierlijke eiwitten nodig om gezond te blijven. Er zijn wel vegan katten, maar over het algemeen wordt vegetarisch kattenvoer niet aanbevolen.

Hoe groot is de ecologische pootafdruk van een hond?

Volgens het controversiële boek Time to Eat the Dog is de voetafdruk van een middelgrote hond vergelijkbaar met 10.000 km rijden in een 4.6 liter Land Cruiser. Een kat zou ongeveer even vervuilend zijn als het rijden in een Volkswagen Golf. Ook het grit van de kattenbak, de plastic zakjes voor uitwerpselen en verpakkingen van voer dragen bij aan de milieu-impact.

Is het milieu belangrijker dan geluk?

Laten we eerlijk zijn: huisdieren zijn méér dan hun CO2-uitstoot. Ze bieden gezelschap, structuur, liefde – en dat heeft een enorme positieve impact op je mentale en fysieke gezondheid. Honden zorgen ervoor dat je dagelijks beweegt, katten helpen stress te verlagen. Uit onderzoek blijkt zelfs dat huisdieren kunnen helpen tegen eenzaamheid, burn-out én depressie.

Geen wonder dat ook mensen zonder tijd of ruimte voor een dier steeds vaker kiezen voor alternatieven zoals een kattencafé, of een leenhond via Stichting Oopoeh.

Wat kun je doen om de impact te beperken?

Gelukkig zijn er veel manieren om de ecologische pootafdruk van je huisdier te verkleinen:

1. Adopteer een dier uit het asiel in plaats van een fokker.
2. Kies voor biologisch of plantaardig voer (voor je hond), of voer op basis van reststromen.
3. Geef je hond en kat droogvoer in plaats van nat voer of rauw vlees.
4. Gebruik grote verpakkingen om verpakkingsmateriaal te besparen.
5. Kies voor duurzaam kattengrit.
6. Gebruik afbreekbare zakjes voor honden- en kattenpoep, of recycle zakjes uit de keuken.
7. Vermijd overvoeding – 35% van de huisdieren is te dik.
8. Koop tweedehands speeltjes, manden en kattenbakken (de kringloopwinkel ligt er vol mee).
9. Kies speeltjes van natuurlijke materialen, zoals wol of hout.
10. Ga met de fiets (of lopend) naar de dierenarts in plaats van met de auto.

Een huisdier is niet goed voor het milieu, maar wel voor je humeur

De impact kun je dus beperken, zonder het dier tekort te doen.

Een hond en een duurzame trui op de foto waar de lezer in kwestie zoveel kritiek op had? Misschien wringt het. De impact van een hond en een trui op het milieu is niet te ontkennen. Maar dat geldt ook voor kinderen, vakanties, uitjes en spullen zoals je telefoon.

Maar voor mij gaat duurzaamheid ook om bewuste keuzes maken, zonder elkaar de maat te nemen. En ook om aandacht voor welzijn. Mijn hondjes (dat had ik nog niet gezegd, ik heb er twee én twee geredde katten) maken mij en mijn kinderen extreem gelukkig.

Hoe denk jij daarover? Laat het me weten door hieronder een reactie achter te laten.