Hoe maken we Nederland hittebestendig?

Deze zomer zullen we in de toekomst een koele zomer noemen, staat te lezen op de website van de NOS. Een eeuw geleden kwam een hittegolf gemiddeld één keer in de twintig jaar voor, maar tegenwoordig is het elke twee tot drie jaar raak. Hoge temperaturen in de zomer worden dus eerder regel dan uitzondering.

Niet alleen de natuur wordt beïnvloed door de hitte (hele oogsten dreigen te mislukken), maar ook de infrastructuur wordt aangetast door de hoge temperaturen. Bruggen kunnen niet meer open, rails zetten uit en sein- en wisselstoringen zorgen voor treinvertragingen. Ook onze huizen zijn lang niet altijd gebouwd om de hitte buiten te houden en verkoeling te bieden.
Met het oog op de klimaatveranderingen en de toekomst is het nodig om Nederland hittebestendig te maken. Hoe pakken we dat aan?

Meer groen!

Op hetkanWEL houden we regelmatig een pleidooi voor een groene tuin, omdat het helpt bij de afvoer van overtollig regenwater, maar het biedt ook verkoeling. Niet alleen kunnen planten in de tuin schaduw bieden, maar verdamping van het vocht in de aarde zorgt ook voor koelte. Groene daken houden de stad daarom ook een paar graden koeler.
Op Radio 1 pleit Jeroen Kluck van de Universiteit van Amsterdam daarom ook voor het planten van meer bomen. Het effect van schaduw op de stad is groot, zo zegt hij. Bovendien verdampen ze – net als planten – hun opgeslagen vocht en dat verkoelt.
Groene daken werken als een natuurlijke airconditing, maar op straatniveau heb je daar weinig aan. Daar bieden groene gevels weer een oplossing.

Ander steen

Net als de tegels in je tuin, houden ook de stenen van je huis de warmte vast. Ze veranderen als het ware in kleine oventjes, die hitte uitstralen en ervoor zorgen dat de stad ’s nachts minder goed afkoelt. Die nachthitte (als asfalt, beton en steen hun hitte loslaten) zorgt ervoor dat mensen niet of slecht slapen. Het lichaam is namelijke de hele nacht druk met verkoelen en kan dus onvoldoende herstellen.
Gelukkig zijn er moderne steensoorten, die minder hitte openemen. Maar je zou er ook aan kunnen denken om de muren wit te schilderen, zoals in zuidelijke landen als Griekenland vaak gebeurt. De warmte wordt dan teruggekaatst en zorgt voor een koeler huis. Als je dit in de buurt van bijvoorbeeld een plein of terras doet, is het nadeel wel weer dat het daar dan warmer wordt. Veel bomen en groen zorgen dan weer voor verkoeling.

Fatsoenlijke zonwering

We hebben in Nederland grote ramen, zodat er op donkere winterdagen nog steeds voldoende licht binnenkomt. De keerzijde van die medaille is dat het binnenkomende zonlicht ook voor behoorlijk wat warmte kan zorgen. Dat zie je ook bij de gladde kantoortorens van glas, die nog steeds veelvuldig gebouwd worden. Daar zorgt airconditioning voor koelere binnentemperaturen, maar dat is natuurlijk geen milieuvriendelijke oplossing.
“Tien jaar geleden had niemand airconditioning, maar nu kun je ze gewoon bij de Gamma krijgen, zegt de Delftse hoogleraar Andy van den Dobbelsteen in de Volkskrant. Hij pleit voor behoorlijke zonwering. Deze kan op de huidige kantoorpanden nergens bevestigd worden, maar zou in de ontwerpen van moderne gebouwen opgenomen moeten worden. Ook thuis helpt een goede zonwering natuurlijk om de hitte buiten te houden. Daarbij is het goed om te weten dat een zonnewering aan de buitenkant van het pand enkele graden meer koelt dan één aan de binnenkant.

Zonnepanelen en warmtepomp

Zonnepanelen zetten zonnestralen om in elektriciteit en nemen op die manier warmte weg uit de omgeving.
Ook met een warmtepomp kan je de temperatuur in huis goed regelen. Een warmtepomp onttrekt warmte aan de buitenlucht of aan het grondwater. Daarmee kan je de temperatuur in huis niet alleen verwarmen, maar ook verkoelen.