Wat is de gezondste stad van Nederland? Wereldwijd woont 60 procent van de 8 miljard mensen in steden. En die steden zijn niet allemaal gezond. In Nederland doen we het vrij goed. Veel groen maakt bijvoorbeeld gelukkig, maar welke kenmerken van een stad dragen nog meer bij aan gezonde en gelukkige inwoners? Groningen weet het antwoord, want zij kwamen als beste uit het onderzoek.
Nederlandse steden zijn – als je het vergelijkt met steden in heel veel andere landen – heel fijn om in te wonen. Er is groen, openbaar vervoer en de huizen zijn goed gebouwd, maar dat is niet voldoende. Onze lat ligt namelijk hoog. Nederlandse steden kampen met een enorme opgave om te verduurzamen en aan onze wensen te voldoen. Ze moeten vergroenen, zich aanpassen aan klimaatverandering, maar tegelijkertijd ook zorgen voor meer woningen. En dat gaat lastig samen.
De gezondste stad van Europa Valencia is ook in 2022 uitgeroepen tot de gezondste stad. Grotendeels dankzij het licht. De stad telt 2.696 uren zonlicht per jaar en heeft een gemiddelde temperatuur van 19 graden. De parken, de stranden, de terrassen en de lokale voeding die er te krijgen is, zorgen ervoor dat de mensen er niet alleen gezond, maar ook gelukkig oud worden.
Kunnen steden tegen hittestress
Advies- en ingenieursorganisatie Arcadis beoordeelde 25 gemeentes op hun ‘gezondheid’ en keek naar de grote steden. In de ranking konden de steden scoren op groenvoorzieningen, fietsvriendelijkheid en het tegengaan van hittestress. Groningen eindigde bovenaan. Rotterdam op nummer 20. Amsterdam op nummer 18 en Den Haag – in mijn eigen een heel groene stad – eindigde op nummer 16.
Waar werd naar gekeken
Er werden naar vijf verschillende aspecten van de steden gekeken om ze te kunnen ranken:
- is X een stad die in een gezonde gebouwde omgeving voorziet. (Ruim, hygiënisch, voorzieningen nabij)
- is X een stad waarin je op een gemakkelijke en gezonde manier door de stad kan bewegen (fietsvriendelijk, voetgangersvriendelijk, dekkend ov-netwerk, verkeersveilig)
- is X een stad die een gezonde buitenruimte creëert om in te spelen en te verblijven (buitenspelen, met groen om in te spelen, creëren van luwe plekken, zichtbaar groen)
- is X een stad die gericht is op een gezond milieu (luchtkwaliteit, geluidsoverlast en hitte stress)
- is X een stad met een gezonde gemeenschapszin en ruimte voor sociale interactie (veiligheid, ontmoeting, verleiding tot bewegen)
The Green Mile in Amsterdam Dat Amsterdam werk wil maken van het vergroten van de leefbaarheid blijkt onder andere uit het project The Green Mile. De Stadhouderskade in Amsterdam is de meest vervuilde en gevaarlijke straat van Amsterdam. Er gebeuren veel verkeersongevallen, de lucht is vervuild, er is geluidsoverlast en het is een drukke doorgaansroute. Een groot contrast met de 18e eeuw, toen het een groen gebied was. Daar willen de initiatiefnemers van The Green Mile weer naar terug. Samen met de bewoners werken zij aan een stukje natuur in de binnenstad van Amsterdam.
De luchkwaliteit
Punt van aandacht in alle grote steden is de luchtkwaliteit, vooral in de armere, dichtbebouwde wijken. Het nemen van maatregelen – bijvoorbeeld het overkappen van wegen – is kostbaar en dat schuiven steden voor zich uit. Ook een duurzame oplossing om de binnensteden te bevoorraden, zou de score flink omhoog halen, maar ook dat is moeilijk te realiseren.
Maar een gezonde luchtkwaliteit is niet alleen op te lossen door de overheid. Ook burgers dragen daaraan bij. Door toch nog vaak de auto te pakken, of door het stoken van hout, mede als gevolg van de hoge gasprijzen, dragen ook de huishoudens bij aan luchtvervuiling.
Voorrang voor de fiets
Groningen scoort onder andere hoog, omdat ze op veel plekken al voorrang geven aan de fiets. Voor deze ranking is dat heel belangrijk. In een fietsvriendelijke stad laten mensen sneller de auto staan. in Rotterdam is dat nog heel anders. Rotterdam heeft weer goed OV, maar minder groen in de stad. Daarnaast is de luchtkwaliteit in Groningen beter en is het iets minder warm dan in het zuidelijkere deel van Nederland.
Hoe schoon is de lucht bij mij? Sinds de jaren 70 van de vorige eeuw meten we in Nederland hoe schoon de lucht is. Vroeger zagen we dat stoffen zoals benzeen en zwaveldioxide een groot probleem waren. Sinds die tijd zijn er veel maatregelen getroffen om de lucht in ons land schoner te krijgen. Toch is Nederland niet de plek op aarde waar je de schoonste lucht ter wereld vindt. Sterker nog: op sommige dagen is de kwaliteit van de lucht zelfs matig te noemen. Dat is te zien op deze live-kaart voor World’s Air Pollution. Wat duidelijk te zien is, is dat het boven de steden minder schoon is dan boven de natuurgebieden. Het noorden van Nederland is hierbij gemiddeld schoner dan het midden en zuiden van Nederland. Meer daarover en over hoe de kwaliteit van de lucht in elkaar zit, lees je in dit onderzoek van het RIVM.
De Ranglijst
| 1. Groningen (1) | 11. Arnhem (14) |
| 2. Emmen (7) | 12. Eindhoven (13) |
| 3. Apeldoorn (6) | 13. Leeuwarden (11) |
| 4. Nijmegen (2) | 14. Utrecht (12) |
| 5. Maastricht (3) | 15. Terneuzen (8) |
| 6. Almere (4) | 16. Den Haag (15) |
| 7. Amersfoort (5) | 17. Tilburg (18) |
| 8. Haarlem (10) | 18. Amsterdam (17) |
| 9. Enschede (16) | 19. Zaanstad (20) |
| 10. Breda (9) | 20. Rotterdam (19) |
Het enige dat ik na het lezen van het onderzoek en het schrijven van dit artikel, is dat het me verbaast dat Groningen zo gezond is, terwijl zo veel mensen kampen met de problemen van de aardbevingen. Hoe dat zich met elkaar verhoudt, kon ik niet terugvinden in het onderzoek. Heb je daar meer informatie over, deel je die dan met me?
1 gedachte over “Wat is de gezondste stad van Nederland?”
de geestelijke gezondheid is niet meegenomen in het onderzoek, daarom staat de stad Groningen bovenaan.
daarbij komt dat de mensen in de provincie, buiten de stad dus, het meest last hebben van de aardbevingsproblematiek.
Reacties zijn gesloten.