Jackfruit staat bekend als een veelzijdige vleesvervanger. Het is makkelijk op smaak te brengen en heeft qua structuur iets weg van draadjesvlees. Vandaar dat het vaak verwerkt wordt in plantaardige variaties van gerechten als ‘pulled pork’ of Rendang. Toch is vers jackfruit, dat een zoete smaak heeft, moeilijk te krijgen in Nederland. Wel vind je hier inmiddels bijna overal de jonge (of onrijpe) variant in blik, die vooral in hartige gerechten wordt gebruikt.
Zoet fruit
Als vegan had ik jackfruit al wel eens gegeten, maar ik had eigenlijk geen idee hoe het eruit zag of hoe het smaakte als je het vers kocht. Tot ik een keer door Vietnam reisde en zag hoe de enorme ovaalvormige groene vrucht met stekelige schil overal langs de weg verkocht werd. Dat wil zeggen: de gele partjes van de opengesneden jackfruit werden verkocht, want het ding in z’n geheel is groter dan een mensenhoofd en kan wel 40 kilo wegen.
‘Wat is dat?’ vroeg ik aan één van de verkopers, terwijl ik naar het fruit wees. ‘Jackfruit!’ riep hij in ongeloof uit. Als er ergens een overvloed aan leek te zijn in Vietnam, zo kwamen wij tijdens onze reis achter, dan was het wel aan dit tropisch fruit dat vooral vers of gedroogd verkocht werd of in de vorm van chips (zoals wij hier bananenchips kennen). Ik was verbaasd over de zoete smaak, omdat ik het vooral kende uit hartige gerechten zoals taco’s, curry’s, noedels of een salade (om maar een paar voorbeelden te noemen).
Jackfruit als vleesvervanger
De jonge (of onrijpe) jackfruit die wij hier in blik kopen, is makkelijk te marineren en neemt desgewenst elke smaak aan. Daarom -en vanwege de vlezige draadjesstructuur natuurlijk- maakt het de laatste jaren een niet te stuiten opmars als vleesvervanger. Maar dat is niet helemaal terecht. Want terwijl het fruit rijk is aan vitamine C, B6, kalium en vezels, zitten er maar weinig eiwitten of ijzer in jackfruit en al helemaal geen vitamine B12. Het is in die zin misschien dus geen volwaardige vleesvervanger, zoals peulvruchten, paddenstoelen of noten dat wel zijn. Al moet daarbij vermeld worden dat we in Nederland, volgens plantaardig diëtist Lobke Faasen, gemiddeld 50% meer eiwitten eten dan we nodig hebben.
Duurzaamheid
En dan is er nog de kwestie duurzaamheid, want jackfruit groeit in Zuidoost Azië, Afrika en Zuid-Amerika en moet dus hoe dan ook een lange weg afleggen om hier op ons bord te belanden. Dat is ook één van de redenen waarom steeds meer mensen in mijn omgeving minder avocado’s willen eten (ook al zo’n populaire fruitsoort bij vegans en vegetariërs). Maar goed, dat terzijde. Terug naar jackfruit: de export van jackfruit in India steeg van bijna niets naar 500 ton in 2018 en 800 ton in 2019, om de stijgende populariteit maar even te illustreren.
Het gevaar van die groeiende populariteit is, dat boeren meer jackfruit gaan verbouwen en uiteindelijk zelfs overgaan tot monoteelt, wat een bedreiging kan zijn voor de biodiversiteit. Bovendien neemt de jackfruit veel plaats in: waar plek is voor zes verschillende fruitsoorten met tien of twintig vruchten, heb je slechts één jackfruit Aan de andere kant is de situatie nu zo, dat er in Brazilië bijvoorbeeld zoveel jackfruit groeit, dat het aan de kant van de weg ligt weg te rotten.
Taco’s met pulled jackfruit
Hoe het ook zij, jackfruit is (naar mijn bescheiden mening) een welkom en vooral smaakvol ingrediënt in plantaardige gerechten. En als we het bewust en met mate eten en vooral ook fairtrade kopen, kan het wel toch? Thee en koffie komt tenslotte ook van ver.
Morgen vind je op hetkanWEL een interview met Merel Wildschut, van De Groene Meisjes. In haar kookboek Vegan voor iedereen staat een overheerlijk recept van ‘taco’s met pulled jackfruit en salsa verde’, die we mogen delen. Hier alvast een foto uit het boek (van Aline Bouma) om je lekker te maken.
Eet jij wel eens jackfruit? En wat is jouw favoriete gerecht? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.
