Zorgt vakantie voor stress of ontspanning?

Elke zomer zijn we weer vastbesloten om met vakantie te gaan. En elke zomer zorgt dat voor enige stress. Er moet opvang geregeld worden voor de dieren, er moet vooruit gewerkt worden en last minute deadlines gehaald, er moet gepakt worden voor vier man en tot overmaat van ramp kregen we de dag voor vertrek lekkage. En dan hebben we het nog niet eens over de zwarte zaterdagen die elk jaar weer voorspeld worden omdat het gros er toch weer voor kiest om op dezelfde dagen richting het Zuiden re reizen. Volgens de Belgische psychiater Dirk de Wachter is al die vakantiestress wel iets om over na te denken. Wat vind jij?

Vorige week zat ik met een vriend in de zon op het terras in zijn tuin. Hij woont met zijn gezin net buiten de stad. De tuin heeft hoge bomen, een grasveld waar de kinderen op voetballen en vogels die de longen uit hun lijf zingen. We waren even stil en toen zuchtte hij: “Waarom heb ik eigenlijk een reis naar Spanje geboekt, terwijl ik me geen fijnere plek kan voorstellen om mijn zomer door te brengen.” Hij overwoog om zijn reis te annuleren en in Nederland te blijven. Iets wat 72,6% van onze lezers overigens doet, zo bleek uit onze eigen poll en ook uit cijfers van de ANWB bleek deze week dat steeds meer Nederlanders ervoor kiezen om vakantie in eigen land te vieren. Of gewoon thuis te blijven: een staycation.

Wat zoeken we op vakantie?

Waarom willen we toch zo graag op vakantie? Dat is een vraag, die veel mensen stellen. Als de financiën het toelaten, gaan we bezakt en bepakt naar een tent, hotel, huisje of appartement kilometers ver van huis. We weten dat we hiervoor files, potentieel lange wachtrijen bij de grens, stekende insecten, amper te hanteren hitte of harde bedden moeten trotseren en dan is er nog het risico op bosbranden, overstromingen en andere extreme weersomstandigheden. En toch gaan we.

Een collectieve dwangneurose

Volgens psychiater Dirk de Wachter is de drang om op vakantie te gaan er een vol tegenstellingen. Reisfilosoof Ruud Welten noemt het zelfs een collectieve dwangneurose, die alleen maar toeneemt, vaak onder druk van de buren of van vrienden. Volgens De Wachter hebben wij mensen een constante behoefte aan verandering, die we willen bevredigen. Lange reistijden nemen we op de koop toe. Het is daarbij wel heel dubbel, zegt hij, want we willen naar een warm land, maar wel met airco. We verheugen ons op exotisch eten, maar nemen geen risico op voedselvergiftiging. En we willen lekker tot rust komen, maar kiezen wel voor een drukke bestemming met duizenden toeristen. Klinkt als lastig te matchen.

Overprikkeld op de camping

Op vakantie gaan, levert mensen ook nog stress op. Het– wat dat voor jou ook betekent – moet in die twee weken gebeuren. De verwachtingen zijn hoog, maar blijken meestal niet realistisch. Al snel kom je erachter dat alle mensen op Ibiza niet knap en zen zijn. Dat je kinderen op die kindvriendelijke camping volledig overprikkeld raken door het entertainment. En tijdens de strandvakantie doet je partner niets anders dan boeken lezen en slapen, terwijl jij in een onoplettend moment volledig verbrand bent. De tip van De Wachter? Doe op vakantie zo gewoon mogelijk en ontspan je.

Tot rust komen in het park om de hoek

De Wachter houdt een pleidooi om in de zomer echt eerlijk te zijn naar jezelf en je af te vragen of je echt weg wilt of dat je in je tuin, of in het park om de hoek, ook tot rust kunt komen. Of: misschien wel beter tot rust kan komen, omdat je er geen files voor hoeft te trotseren, geen koffers voor hoeft te pakken, niks van je overvolle to-do lijst hoeft af te vinken, maar gewoon rustig van de zingende vogels kan genieten, een boek kan lezen of kan picknicken. Het is bovendien ook nog eens een stuk duurzamer. Een beetje wat mijn vriend met zijn prachtige achtertuin vol zingende vogels voor ogen had.

Stress tijdens de Staycation

Ik vind dat er zeker wat inzit om je niet te laten opfokken door je omgeving om op vakantie te gaan, maar thuisblijven – een Staycation – betekent voor mij dat ik toch ga werken, blijf mopperen op de troep in huis en narrig word als er elke 2 minuten iemand schreeuwt: “Mama ik verveel me, mogen we op de IPad?” Echt ontspannen? Dat doe ik thuis niet, terwijl ik op reis juist intens geniet.

Met weinig spullen op avontuur. Ook al verloopt de reis nooit perfect, ik krijg altijd nieuwe ideeën en volop energie. Uit onderzoek van psychologe Jessica de Bloom blijkt dit ook te kloppen, want zij geeft aan dat vakantie rust brengt. Ook al heb je een druk programma, je komt toch los van je werk (mits je je laptop thuis laat en je mail niet continu checkt op je telefoon) en je stressniveau daalt.

Toch ben ik het wel met de Wagter eens dat de drang om op vakantie te gaan vol tegenstellingen zit. En dan heb ik het in mijn geval niet over de angst voor een voedselvergiftiging, maar over mijn schuldgevoel over de milieu-impact van het reizen. Genieten van een vakantie in het buitenland, mag dat nog wel?

Toch ga ik ook deze zomer weer weg. En die vriend van mij? Die vertrekt toch ook ‘gewoon’ naar dat huisje in Spanje. De middag na ons gesprek kreeg hij een knuffel van zijn zoon, die zei: ”Pap, ik ben zo blij dat we naar Spanje gaan. Even iets heel anders.”

Ga jij dit jaar op vakantie? En hoe zorg je ervoor dat je de vakantiestress tot een minimum beperkt zodat je ook echt kunt ontspannen? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.