7 tips om negatieve denkpatronen te doorbreken

Na al weer een roerige week die veel mensen mensen tot wanhoop en doemdenken drijft, leek het ons een goed idee om eens in te zoemen op de vraag of je optimisme kan aanleren. Of: hoe je negatieve denkpatronen kunt doorbreken? Want één ding is duidelijk: niet alles om je heen kan je sturen, maar je hebt wel invloed op de manier waarop je omgaat met dat wat er in de wereld gebeurt.

Bijvoorbeeld door het klein te maken en te doen wat je kan. Zwerfafval opruimen in je eigen straat. Een complimentje geven aan een collega. Een gesprek aanknopen met een vreemde bij de bushalte. Iemand voorlaten bij de kassarij die kennelijk heel veel haast en stress heeft. Dankbaar zijn voor het feit dat je voor je kopje koffie niet in een megalange Tiktokrij hoet te staan. Enzovoort.

Gelukkige mensen onderscheiden zich van ongelukkige mensen doordat ze de dingen nemen zoals ze zijn. Daarmee bedoelen we niet dat ze passief of apathisch zijn en alles lijdzaam laten gebeuren, maar daarmee bedoelen we dat ze niet oneindig lang blijven hangen in woede of verontwaardiging over wat er allemaal gebeurt of juist niet gebeurt. En het goede nieuws is: dat kan je trainen. Al kost het vaak jaren van oefening: het leren observeren van je eigen gedachten en reactiepatronen, je negatieve gedachten leren herkennen, die vervolgens ook erkennen om ze dan weer los te kunnen laten. Zo kun je je houding leren bijstellen. We geven je 7 tips hoe je het doorbreken van negatieve denkpatronen kan trainen.

7 tips om negatieve denkpatronen te doorbreken

1. Omarm je wil om te veranderen

Sta open voor anders denken. Dit is noodzakelijk, en kan alleen van binnenuit komen, anders werkt het niet. “De enige die je kan redden, ben jezelf. Niemand anders kan of zou het moeten doen. We moeten zelf die weg bewandelen.” — Buddha. Erkennen en herkennen dat je negatieve denkpatronen hebt en dat zelf willen veranderen (en daarvoor het werk verrichten) is dus cruciaal.

En dat kan beginnen bij iets simpels als regen. Want regen wordt pas vervelend door je eigen negatieve gedachten erover: jij maakt er zelf een drama van als je door de regen moet fietsen. Denk maar na: zonder jouw eigen negatieve gedachten is regen gewoon weer. Het is nat en daarom goed voor de plantjes. Maar het is er zeker niet om jouw dag te verpesten.

2. Zie de waarheid onder ogen

Niemand confronteert zichzelf graag met de eigen angsten of negatieve denkpatronen (sowieso blijken we redelijk slecht in zelfreflectie, zo blijkt uit onderzoek). Maar je kunt alleen uit het donker komen door er een lichtje op te laten schijnen (cliché, maar waar). Vrijuit schrijven is een goede manier om je blokkades te leren herkennen. Wees vooral open en eerlijk. Vraag: welk negatief verhaal heb ik voor mezelf verzonnen (en is dus geen objectieve waarheid, maar mijn eigen waarneming door een negatief filter, oftewel een mening)? Hoe heb ik mezelf tekortgedaan met mijn eigen negatieve denkpatronen?

Al schrijvend zul je ontdekken hoe unfair en hard je soms kunt zijn tegen jezelf, want negatieve denkpatronen gaan niet alleen over de wereld om ons heen, maar ook -en misschien wel vooral- over onszelf. Als een goede vriend de dingen over jou zou zeggen die je zelf vaak denkt, zou je acuut de vriendschap verbreken. Wees je hier dus van bewust, realiseer je dat het maar gedachten zijn (en geen objectieve waarheid) en heb niet alleen wat meer compassie voor anderen maar ook voor jezelf.

3. Vergeef jezelf en anderen

Jezelf pijnigen met negatieve gedachten over verkeerd gedrag in het verleden is precies zo’n negatieve spiraal die zeer contraproductief werkt (het verleden is namelijk al geweest, de toekomst is er nog niet: het enige dat echt werkelijk bestaat is het nu). Hetzelfde geldt voor wrok blijven koesteren tegen mensen: je doet alleen jezelf pijn, door vast te houden aan die negatieve energie en in gedachten elke keer weer terug te keren naar de gebeurtenissen of woorden die dat negatieve gevoel oproepen.

Het is nooit te laat om een andere koers in te slaan en die gedachten eerst te erkennen (je realiseren dat je afgedwaald bent in een negatieve denkspiraal) en dan los te laten. Richt je op het aanwezig zijn in het nu door te letten op je ademhaling, je bewust te worden van je zintuigen en op zoek te gaan naar positieve dingen in het moment en daar van te genieten. Op die manier trek je jezelf langzaam uit negatieve denkpatronen.

4. Wees dankbaar

Iedereen heeft zo veel om dankbaar over te zijn als je maar goed rondkijkt en er de aandacht op vestigt. De zon die elke dag opkomt, het vermogen uit je bed te stappen en de frisse lucht van een nieuwe dag in te ademen. En het simpele geluk, dat aan al je basisbehoeften wordt voldaan. Eigenlijk is dat alles bij elkaar één groot wonder. Waardeer dat. En oefen met kleine, concrete dingen: de kleren die je aandoet, het ontbijt dat je maakt. Door te focussen op dingen om dankbaar voor te zijn, doorbreek je negatieve denkpatronen omdat je aandacht uitgaat naar dat wat wél goed is.

 5. Praktiseer mindfulness

Word je bewust van negatieve gedachten zodra die opborrelen. Mediteren kan enorm helpen bij het doorbreken van negatieve denkpatronen (er zijn meditatie apps die je daarbij kunnen helpen). Lees hier hoe je het gelukshormoon oxytocine kan activeren met meditatie.

Of probeer dit eens: Draag een armband en verwissel die naar je andere pols, steeds als je een negatieve gedachte ontdekt bij jezelf. In het begin verwissel je hem voortdurend, de negatieve gedachtes blijven als ongedierte uit de gaten en spleten van je geest omhoog kruipen, van ergernis over een file tot een klus die niet loopt zoals je verwacht. Maar uiteindelijk ontdek je dat je de armband steeds minder vaak hoeft te verwisselen. Je gaat helderder waarnemen en merkt de gedachten op terwijl ze ontstaan. Zo kun je beletten dat ze je meetrekken in een negatieve spiraal en meer positief gaan denken.

6. Wees dienstbaar

Iemand een compliment geven of kunnen helpen is op zich al belonend, maar het is ook een manier om je met beide benen op de grond te zetten. Als we kijken naar een hulpbehoevende medemens, merken we dat het veel beter met ons gaat dan we altijd dachten. Anderen helpen voor wie het leven moeilijker is, helpt ons realistischer naar onszelf te kijken.

Het kan ook helpen om negatieve denkpatronen te doorbreken door op zoek te gaan naar iets positiefs in iemand die je ergert met zijn of haar gedrag in plaats van te blijven focussen op de vervelende zaken. Misschien probeert diegene die als een malloot over de snelweg racet wel op weg naar de geboorte van zijn kind. Of heeft degene die voorkruipt bij de kassa net verschrikkelijk nieuws gekregen. We weten niet waar de ander vandaan komt en welke bagage ze meebrengen, dus: compassie is ook hier op z’n plek.

7. Accepteer

Je kunt niet alles doen in één dag. Het leven nemen zoals het komt, werkt zeer bevrijdend. Bewaar je energie voor wat je wel kunt regelen vandaag en laat de rest voor morgen of de dag erna of volgende week…

Sta je er open voor en wil je er echt aan werken, dan kun je dus die spiraal van negatieve denkpatronen doorbreken. Blijf er stug aan doorwerken en op een dag zul je ontdekken dat je veranderd bent.

Lees ook: Optimistische instelling helpt om gezonder te leven

Over de schrijver

4 gedachten over “7 tips om negatieve denkpatronen te doorbreken”

  1. Ik weet niet of het aan opvoeding ligt of in de genen zit, maar een groot deel van de boodschap van Angela is gewoon waar. Mensen die nooit zo in mekaar zaten, kunnen het niet weten. Voor hen is het gemakkelijk om deze positieve boodschap over te brengen. Je krijgt dan zelfs soms de boodschap dat “ook zij ooit zo negatief waren” terwijl het niet half zo erg is. Het wordt tijd dat de wereld inziet dat wij negatievelingen een eigen karakter hebben dat zal moeten ingepast worden in deze maatschappij.

  2. Wijze woorden, Angela! Mijn tips kun je zien als een eerste opstapje naar een mogelijke verandering op langere termijn zoals jij die omschrijft.. Niet iedereen heeft voldoende doozettingsvermogen en velen zullen zich tevreden moeten stellen met proberen positief te denken, wat inderdaad alleen op korte termijn werkt als je de 'tips' weinig herhaalt en niet echt laat bezinken waar je mee bezig bent, of onderzoekt wat je drijft. Werken aan het veranderen van je overtuigingen is een lange en moeizame weg, maar uiteindelijk loont die. De aanhouder wint.

  3. http://www.zonzekerheid.nl/diep
    Positief denken is leuk en het kan je misschien opvrolijken, maar als je diepste overtuigingen (je programmering-van-huis-uit zogezegd) iets anders zeggen dan wat je probeert de denken, helpt het je niet werkelijk. Je kunt voor dat belangrijke gesprek eindeloos in je hoofd herhalen dat je zelfvertrouwen hebt, maar als je ergens diep van binnen nog steeds de overtuiging hebt dat het belangrijk is wat anderen van je denken of dat er zoiets als falen bestaat, zit je nog steeds niet echt op je gemak tegenover je gesprekspartner. Positief denken is een tijdelijk doekje voor het bloeden. Het identificeren en vervolgens achter je laten van alle (negatieve) overtuigingen van jezelf, je ouders, je maatschappij en de wereld is werkelijk helend. Denken wordt weten. ‘Doen alsof’ wordt zijn.

Reacties zijn gesloten.