Zitten er microplastics in mijn cosmetica?

Er was een tijd, dat mijn badkamer uitpuilde van de shampooflesjes, haarverzorgingsproducten, crèmes, scrubs, maskers en reinigingsproducten. De reden was eigenlijk simpel: de producten brachten me niet wat ze beloofden, waardoor ik mezelf klem had gezet in een vicieuze cirkel van schoonmaken, oppeppen en camoufleren. Toen ik overstapte op natuurlijke producten en mijn haar minder ging wassen, deden mijn huid en haar het niet alleen beter, maar nam ook de hoeveelheid flesjes en potjes in mijn badkamer af. Maar hoe zit het met de microplastics in mijn cosmetica?

“Microplastics is een heel nieuw onderwerp,” zei Ronald van Welie, directeur van de Nederlandse Cosmetica Vereniging van de week in het tv-programma Keuringsdienst van Waarde. In deze aflevering werden microplastics in cosmetica onder de loep genomen. En wie dan denkt dat het alleen over crèmes en make-up gaat, heeft het mis. Want zeep, shampoo, haargel en tandpasta valt ook gewoon onder de noemer cosmetica. Iedereen gebruikt het dus (tenzij je nooit je tanden poets of jezelf wast natuurlijk).

Wat zijn microplastics?

Microplastics zijn plastic deeltjes, die kleiner zijn dan 5 millimeter en door het blote oog niet te zien zijn. Ze komen vaak in het milieu terecht door plastic afval, zoals verpakkingen, tassen, flesjes of visnetten. Ook in cosmetica zitten microplastics, die via het afvoerputje in het riool terechtkomen en uiteindelijk in zee belanden. Ze worden gebruikt als scrub, maar ook als verdikkingsmiddel of om ervoor te zorgen dat de losse ingrediënten van een product niet van elkaar scheiden en dus een mooi geheel blijven vormen. Is dat nodig? De cosmetica-industrie zegt van wel. Toch zijn er natuurlijke producten, die geen gebruik maken van microplastics en prima functioneren.

Beat the microbead

De vraag is dan ook: waar zitten microplastics wel in en waar niet? De Plastic Soup Foundation heft hiervoor een simpele app ontworpen: beat the microbead. Hiermee kan je heel makkelijk de eindeloze en vaak onbegrijpelijk ingrediëntenlijst van een product scannen om te kijken of er microplastics in zitten. En omdat ik toch wel heel erg nieuwsgierig ben naar de score van mijn badkamerinhoud ga ik aan de slag. De einduitslag: 12 producten hebben geen microplastics, 5 hebben het wel en van één weet ik het niet (zonnebrand), omdat de ingrediënten niet op het flesje staan.

Onder andere mijn tandpasta krijgt code oranje, wat zoveel betekent als ‘might contain microplastics’. Er zitten verdachte ingrediënten in, namelijk synthetische polymeren, waar niet voldoende informatie over beschikbaar is. Slechts één oud flesje make-up remover, waarvan ik het zonde vond om die weg te gooien in het kader van de verspilling, krijgt code rood. Maar mijn shampoo, dagcrème, deodorant en zelfs nagellakremover zijn vrij van microplastics. Niet slecht.

Weggooien of houden?

Dat brengt me meteen bij de vraag wat ik aan moet met de producten die code oranje of rood hebben gekregen. In het kader van de verspilling blijven gebruiken tot ze op zijn (en daarna nooit meer iets kopen met microplastics erin) of toch maar weggooien (om te voorkomen dat de microplastics in het riool terecht komen?) Ik kies voor het laatste. Milieu Centraal geeft aan dat je resten cosmetica het beste met fles en al bij het restafval kunt gooien. Zo gezegd, zo gedaan. Opgeruimd staat netjes.

Effect van microplastics

Waar ik nog wel benieuwd naar ben, is hoe schadelijk microplastics nou eigenlijk voor ons zijn? Daar is geen eenduidig antwoord op te vinden, omdat er nog te weinig onderzoek naar is gedaan. Feit is wel dat microplastics aangetroffen worden in vis, schaaldieren en soms ook zeezout en op die manier (via ons bord) hun weg naar ons lijf vinden. Bij vissen worden de microplastics opgenomen in het lijf en dus is het aannemelijk dat dit ook in het menselijk lichaam gebeurt, stelt een expert in het tv-programma Keuringsdienst van Waarde vast.

Wat dit vervolgens op de lange termijn voor onze gezondheid betekent, is nog niet duidelijk. Maar plastic bevat allerlei schadelijke stoffen, zoals weekmakers, vlamvertragers en stabilisators. Dit soort stoffen kunnen hormoon verstorende eigenschappen hebben of effect op ons immuunsysteem.

Houd jij met het boodschappen doen rekening met microplastics? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.