Zelfbouw: veel mensen dromen ervan. Middenin de natuur wonen in een huis van natuurlijke materialen. Voor de 31-jarige ecoloog Sasja Voet wordt deze droom werkelijkheid. Voor een redelijke prijs kon zij een stuk grond kopen in Almere Oosterwold. In maart 2025 start ze daar met de bouw van haar eigen huis.
Fotografie: Pieter van den Boogaart
Tussen de A6 en de A27 ligt een unieke plek waar een groep mensen hun eigen woning en leefomgeving mogen vormgeven: Almere Oosterwold. Een plek waar mensen wonen met een groen hart, die duurzaam wonen in de natuur belangrijk vinden. Ze beslissen niet alleen over hun eigen huizen, maar zijn samen verantwoordelijk voor de wegen en paden, het water en de openbare ruimte.
De bewoners moeten wel voldoen aan het bouwbesluit, maar niet aan de welstand. Dat betekent dat de gemeente bij nieuwbouw niet toetst of het bouwwerk in de omgeving past. En dat is in ons zwaar gereguleerde land echt bijzonder. Er is geen plan dat vastlegt hoe de wijk er over tien jaar uitziet. Er zijn alleen ontwikkelregels. En één harde eis: minstens de helft van elke kavel moet worden gebruikt voor stadslandbouw.
Wat zijn ontwikkelregels?
In de ontwikkelregels van een gebied staan de vaste indeling van functies die van toepassing zijn op alle standaard kavels (wonen, werken en voorzieningen) toegelicht. In Almere Oosterwold zijn dit de ontwikkelregels:
| Minimaal 50% van het kavel moet gebruikt worden voor stadslandbouw
| 50% roodkavel. Roodkavel is het deel van de kavel dat je mag gebruiken voor bebouwing, tuin, verharding en parkeerplaatsen.
| Maximaal 50% van de kavel mag gebruikt worden voor het huis
| 11% verharding/infra (inclusief de kavelweg)
| 7% groen (openbaar groen, langs de randen van de kavel)
| 2% water (het opvangen van hemelwater dien je zelf op de kavel op te vangen)
| 5% voor extra groen, water of stadslandbouw
Zelfbouw in een groene oase
In deze groene oase mogen mensen hun eigen huizen bouwen. Als je om je heen kijkt, zie je dat alle woonvormen mogelijk zijn. Maar er is een gemeenschappelijke noemer: alle huizen zijn duurzaam gebouwd. Niet alleen de tiny houses en aardehuizen, maar ook de strakke villa’s.
De 31-jarige ecoloog Sasja Voet ziet Almere Oosterwold als de manier om haar woondroom te realiseren. Sasja: “Ik woon in een huurhuis in Amsterdam. Van bekenden hoorde ik dat Almere Oosterwold een plek is waar je echt vrij wordt gelaten om zelf te bouwen en te ontwikkelen. Dat sprak me aan, want ik wil graag een eigen huis in het groen. Dat is in Amsterdam niet mogelijk. Er is nauwelijks bouwgrond en wat er is, is veel te duur voor mij. Ook in andere delen van de Randstad is bouwgrond wel vijf keer zo duur als in Almere Oosterwold. Onhaalbaar dus. Je hele budget gaat op aan de grond en dan moet je nog beginnen met bouwen.”
Een lot uit de loterij
Sasja schreef zich in voor de loting van een aantal kavels in Almere Oosterwold. Tot haar grote verbazing kreeg ze van de notaris lotnummer 2. Van het ene op het andere moment kon ze een betaalbaar stuk grond kopen. Sasja: “Ik besefte dat ik deze kans voor zelfbouw nooit meer zou krijgen, dus ik besloot hem te grijpen. Ik kon er mijn eigen huis bouwen en de verantwoordelijkheid krijgen om een biodiversiteitsoase te creëren. Als ecoloog werd ik daar natuurlijk heel blij van.”
Toch vond ze het een grote beslissing. Sasja: “Vooral om Amsterdam te verlaten. Ik heb daar mijn hele leven gewoond. En ik merkte dat mensen vooroordelen hebben over Almere. Maar ik besloot de stap te zetten. Ik woon hier straks met allemaal mensen die de natuur net zo belangrijk vinden als ik. Dat vind ik een fijne gedachte.”
Sasja zoekt hulp
Sasja had nog nooit zelf een huis gebouwd, dus zocht ze hulp. Via een kennis ontmoette ze Bart Verschoor. Bart is onder andere woning- en landschapsontwerper en had al meerdere huizen gebouwd. Hij was een van de eerste mensen in Nederland die zijn eigen huis bouwde met CLT (Cross Laminated Timber). Dit bouwmateriaal was toen, in 2013, nog vrij nieuw. Het maakt de transitie van bouwen met beton naar hout mogelijk. Het klikte tussen Bart en Sasja en samen besloten ze het avontuur aan te gaan.
Bart: “Toen Sasja naar me toe kwam met haar plan om zelf een huis te bouwen met een beperkt budget, werd ik meteen enthousiast. Ik werk graag met jonge mensen aan mooie, zinvolle, duurzame projecten. Dat was dit project zeker. Daarnaast vonden we elkaar in onze visie op het ontwerp van het huis. Ik ontwerp altijd in relatie tot natuurlijke structuren en vormen en dat wilde Sasja ook.”
“Oosterwold heeft iets bijzonders. Er zijn regels, maar binnen die kaders krijg je vrijheid om je plek zelf in te vullen. Dat geeft ruimte voor creativiteit, ruimte om iets te bouwen dat echt van jou is. Dat zie je terug in de huizen die er al staan, maar ook aan de manier waarop Sasja en ik nu samenwerken en bouwen. We werken zonder hiërarchie samen. Het project gaat met ups en downs, maar we lachen veel, werken geconcentreerd en genieten ervan. We gaan in dit proces door allerlei emoties heen, maar we proberen te blijven ontspannen en er achteraf om te lachen.”
Houten huis op palen
Sasja vult lachend aan: “We ontwierpen het huis samen. Omdat ik zelf ga bouwen, denken mensen meteen dat ik in een tiny house ga wonen. Dat is onterecht, want het wordt een robuust houten huis van 90 vierkante meter met twee woonlagen, op palen.”
Sasja heeft gekozen voor moderne houtskeletbouw met I-liggers, ook wel I-balken genoemd. Sasja: “Deze constructie is licht en daardoor kunnen we op palen bouwen. De vloer is van hout, net als de isolatie. Ook de kozijnen maken we zelf. Voor de binnenkant van het huis gebruiken we leemstuc en voor de buitenkant kalk. Alleen de heipalen zijn van beton. Heien moeten we laten doen. Doordat we verder alles van hout bouwen, kunnen we dat zelf doen en zijn we verder niet afhankelijk van anderen.”
Wat is moderne houtskeletbouw met I-liggers?
Een I-ligger is een speciale constructiebalk waarvan de doorsnede lijkt op een hoofdletter "I". Hij bestaat uit twee dikke stroken hout aan de boven- en onderkant, met een dun stuk hout ertussen. Dit ontwerp maakt de balk heel sterk maar toch licht. Daardoor kun je er lange afstanden mee overbruggen zonder veel hout te gebruiken. Dat is handig bij de bouw van vloeren, daken en muren in huizen, want het materiaal dat je moet tillen en gebruiken is minder zwaar. Bovendien kun je er makkelijk gaten in maken voor leidingen.
Vergunningen en kwaliteitscontrole
Sasja: “Het voelt fijn om de steun te hebben van iemand die weet wat hij doet. Tegelijkertijd is het ook spannend. Het gaat niet alleen om het bouwen, maar ook om de hypotheek en alle vergunningen. Zo ontdekten we dat er niet alleen een omgevingsvergunning nodig is, maar dat er bij zelfbouw ook een kwaliteitscontrole moet plaatsvinden. In de afgelopen jaren werd die controle uitgevoerd door de gemeente, maar sinds 1 januari is er een nieuwe wet: de wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Een commerciële partij controleert nu op bouwbesluit en komt tijdens de bouw langs.
De eerste offerte die we voor deze controle kregen, was 10.000 euro. Dat was echt schrikken. Maar ik ben alle kwaliteitsborgers in Nederland gaan mailen. Uiteindelijk hebben we iemand gevonden die gecharmeerd was van ons project en bereid was mee te denken. Zo hebben we het toch voor elkaar gekregen.”
Nauwkeurige begroting
“Ook het aanvragen van een hypotheek voor zelfbouw is wat ingewikkelder dan voor bestaande bouw. Er is meer afstemming nodig met de bank en je hebt een bouwplan, een nauwkeurige begroting en de juiste vergunningen nodig,” vertelt Sasja.
“Ik koop dit huis uiteindelijk helemaal zelf. Ik heb geen geld van mijn ouders gekregen en ik heb maar een beetje spaargeld. Toch gaan we een heel mooi huis bouwen. De verleiding is groot om een heel luxe huis te bouwen, maar dat heb ik niet nodig. Ik wil gewoon een huis van mezelf, dat past bij hoe ik in het leven sta. Dankzij onze creativiteit gaat dat lukken.”
Bart: “Vaak denken mensen dat alleen iemand met veel geld zelf een huis kan bouwen. Maar als je écht zelf gaat bouwen hoeft dat niet.”
Kosten laag houden
Sasja: “We beginnen met de bouw in het voorjaar van 2025. Het gaat echt niet zo snel als we willen. Ondanks alle vrijheid die hier is, moet je voldoen aan het bouwbesluit en heb je een omgevingsvergunning nodig. Dat kost gewoon tijd en geld.”
“We krijgen wel hulp”, zegt Bart. “Ik werk al jaren volgens het meester-leerling systeem, waarbij bouwkundestudenten ervaring met bouwen kunnen opdoen in de praktijk. Dit is echt een win-winsituatie. Natuurlijk betalen we ze, maar ze komen ook echt om te leren en zijn enorm gemotiveerd. Met hun hulp gaat het bouwen sneller, hebben we nauwelijks onderaannemers nodig en houden we de kosten laag.”
Een nuchtere manier van leven
Sasja: “Ik moet wel heel zuinig zijn. Daarom heb ik de huur van mijn appartement in Amsterdam opgezegd en ga ik de komende maanden in een oude keet op de bouwgrond wonen. Zo bespaar ik geld.” Ze denkt even na en vervolgt: “Eigenlijk is dat ook best een nuchtere manier om te leven, want zo kom je tot de conclusie dat je eigenlijk niet zoveel nodig hebt. Een bed, een plek om eten te koken, een kachel in de winter. Verder eigenlijk niets.”
“Ik hoop dat het een plek wordt waar ik me thuis voel. Maar ik wil ook graag aan anderen laten zien dat het mogelijk is om op deze manier een betaalbaar, duurzaam huis te bouwen. Dat het niet gaat om grote budgetten, maar om de wil om iets moois neer te zetten.”
Ook zelf bouwen?
Droom jij ervan om zelf een energieneutraal huis te bouwen? Of wil je met een groep vrienden die mooie leegstaande kerk omtoveren tot een eigen woonplek? Steeds meer mensen kiezen voor zelfbouw, vaak samen met anderen. Triodos Bank helpt je graag met deskundig advies over Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en duurzaam bouwen.
> Lees meer over CPO
