Zo kan je zelf zeep maken van restjes zeep

Nog niet zo heel lang geleden was het doodnormaal om met flessen vloeibare zeep onder de douche te staan. Maar met het oog op duurzaamheid wint het ouderwetse stuk zeep weer terrein. En terecht (daar komen we straks op terug). Maar wat doe je met al die kleine stukjes zeep die overblijven en waar je nauwelijks nog je handen mee kan wassen? Die hergebruik je! Want dat is wel zo zero waste. We vertellen je hoe.

De nadelen van vloeibare zeep

Vloeibare zeep in een plastic fles is uit de gratie aan het raken. Niet alleen omdat de verpakking voor onnodige plastic zorgt en er vaak microplastics in de zeep zelf zitten. Maar ook omdat het transport van die flessen voor onnodig veel uitstoot zorgt. Vloeibare zeep bestaat namelijk (net als shampoo of (af)wasmiddel) voornamelijk uit water. Dat neemt niet alleen volume in, waardoor er minder stuks in de vrachtwagen passen, maar het is ook nog eens zwaar en dat zorgt voor extra uitstoot.

Een ouderwets stuk zeep

Het ouderwetse stuk zeep is dan ook bezig aan een niet te stuiten opmars. Zo koop je niet alleen een stuk zeep om je handen, je lijf of je haren mee te wassen (of zelfs mee te conditionen). Maar er bestaan ook stukken scheerzeep, bodylotionbars (jawel), gezichtsreinigingsbars of stukken zeep om de afwas mee te doen.

Toen ik overstapte naar een zero waste policy in mijn badkamer, werden de schappen eerst leeg om zich snel daarna al weer te vullen met verschillende bakjes met verschillende stukken zeep erop. (Ook dat ga ik terugschroeven, want uiteindelijk is minder toch altijd nog meer en vraag ik me af of ik al die producten allemaal wel nodig heb, maar goed, dit terzijde). Het euvel wil dat die stukken zeep na gebruik steeds kleiner en kleiner worden, tot ze in stukjes breken waar je nog nauwelijks je handen mee kan wassen. En wat doe je dan met dit ‘afval’? Weggooien? Ik ging op onderzoek uit.

Restjes zeep hergebruiken

Gisteren was ik mijn handen aan het wassen met drie kleine stukjes zeep in mijn handpalm. Overbodig om te zeggen dat dit alles behalve goed werkte. De stukjes schoten continu uit mijn hand en het handenwasritueel liep op deze manier uit op een frustrerende bedoening. Weg met die stukjes zeep, was mijn eerste reactie. Maar toen dacht ik, in het kader van circulariteit, je kan er vast nog van alles mee. Nieuwe zeep maken bijvoorbeeld.

Zelf zeep maken van oude restjes zeep

Het maken van een nieuw stuk zeep van je restjes blijkt redelijk eenvoudig te zijn. Ten eerste moet je genoeg stukjes zeep verzamelen om genoeg te hebben voor een ‘normaal’ stuk zeep (want anders kan je net zo goed dat kleine stukje op gebruiken). Verzamel die zeeprestjes dus in een pot en zet die ergens in een kast, zodat die niet in de weg staat. Als je denkt: met deze hoeveelheid kan ik wel wat, ga je aan de slag.

Eventueel kan je de verzamelde restjes zeep nog kleiner snijden of raspen. Hoe kleiner de stukken zijn, hoe sneller de zeep zal smelten namelijk. Vervolgens smelt je de resten ‘au bain-marie’(net als chocola): hiervoor laat je in een pan een bodempje water koken. Hier zet je een hittebestendige kom op, die het water niet raakt. In die kom doe je de geraspte zeep en wat water. Bij 340 gram zeep moet je ongeveer 250 ml water toevoegen, maar wees voorzichtig, want als je er teveel bij doet, hardt de zeep straks niet goed uit en heb je vloeibare zeep (ook bruikbaar, maar toch). In plaats van water kan je trouwens ook thee of (plantaardige) melk gebruiken of karnemelk gebruiken.

Extra’s toevoegen aan je zeep

Het duurt ongeveer 5 minuten voordat de zeep gesmolten is. Blijf regelmatig roeren met een rubber spatel. Bij hergebruikte zeep krijg je een beetje een korrelig mengsel wat qua structuur op havermout lijkt. Het kan zijn dat je de boel dan iets langer moet laten sudderen, terwijl je blijft roeren (goed voor je armspieren). Je kan wat etherische olie toevoegen als je wilt, maar over het algemeen is dat bij zeeprestjes niet nodig, want die hebben al een geur. Je zou er ook specerijen doorheen kunnen doen, zoals kaneel. Of een voedende olie, zoals jojobaolie of honing. Of wat havermout of koffie voor een exfoliërend effect.

Nu is het tijd om de zeep in een vorm te gieten. Dat kan een siliconen bakvorm zijn, zoals je die voor cakesjes en koekjes gebruikt, maar je kan ook speciale ‘zeepmallen’ kopen. Omdat de zeep best dik is, kan je het niet in de mail gieten, maar wel erin scheppen. Strijk het glad en laat de mal een paar keer op het aanrecht ploffen, zodat eventuele luchtbelletjes verdwijnen. De zeep moet 1 tot 2 dagen drogen, voordat je m uit de mal kan halen. Als de zeep dan nog steeds een beetje kneedbaar voelt, kan je m uit de vorm nog 2 tot 4 weken laten uitharden in de lucht.

Maak jij zelf zeep? Wat zijn jouw ervaringen en tips? Deel ze met ons door hieronder een bericht achter te laten. Heb je nog andere tips voor wat je met oude zeepresten kan doen? Laat het ons dan ook weten.