In het Klimaatakkoord van Parijs zijn verschillende milieumaatregelen vastgelegd. En dat is hard nodig want anders zien de voorspellingen van de klimaatverandering er niet best uit. Om opwarming van de aarde tegen te gaan. moet in 2030 bijna de helft van de CO2-uitstoot verminderd zijn vergeleken met 1990. En in 2050 maar liefst 95%. Hoe ziet de toekomst eruit als we dit niet halen? En misschien nog wel belangrijker; wat kunnen we zelf doen als bijdrage aan het meest gunstige klimaatscenario? Dit zijn de verschillende toekomstscenario’s voor het klimaat.
De toekomst van het klimaat
We zijn natuurlijk dol op vragen zoals ‘wat is mijn sterrenbeeld’. Ik ben vast niet de enige die regelmatig even kijkt wat dit over de toekomst zegt. Net als de stand van de maan en numerologie. Wanneer we kijken naar voorspellingen voor het klimaat vanuit de wetenschap, zien we hier uiteenlopende scenario’s. Deze komen niet uit een glazen bol maar zijn het resultaat van ingewikkelde berekeningen. Het verschil in de toekomstvoorspellingen hangt af van hoe snel we de uitstoot van broeikasgassen gaan terugdringen.
Toekomstscenario’s voor het klimaat
Hieronder staan kort samengevat de toekomstscenario’s voor de klimaatverandering. Van het meest optimistische scenario waarin de aarde eind van deze eeuw 1,5 graad warmer wordt. Tot het doemscenario met een opwarming van 4,4 graden Celsius. Deze scenario’s zijn gebaseerd op het laatste (IPCC Panel on Climate Change) rapport van augustus vorig jaar en eigen onderzoek van het KNMI[i].
Meest optimistische scenario (opwarming 1,5 °C)
Dit toekomstbeeld is alleen realiseerbaar als er in 2050 praktisch geen CO2-uitstoot meer is. Oftewel als we het doel uit het Klimaatverdrag halen. De opwarming zal ‘slechts’ zorgen voor extremer weer en een zeespiegelstijging van zestig centimeter. Daarmee worden ernstige gevolgen van de klimaatverandering voorkomen. We zullen als samenleving focus hebben op duurzaamheid en leven in een circulaire economie.
Eén na beste scenario (opwarming 1,8 °C )
In het op één na beste scenario halen we de doelstelling voor 2050 pas later. De wereldwijde CO2-uitstoot wordt wel sterk teruggedrongen met daardoor relatief milde negatieve gevolgen voor het klimaat. De temperatuursverhoging komt 0,3°C hoger uit als in het beste scenario. Dit toekomstbeeld gaat daarbij uit van dezelfde sociaal-economische verschuiving richting duurzaamheid.
Lang niet goed genoeg (opwarming 2,7 °C)
Het derde toekomstbeeld voorziet geen vermindering van de CO2 uitstoot tot 2050. Wel een daling in de tweede helft van de eeuw maar nog niet genoeg voor een emissievrije samenleving in 2100. Ook de maatschappij zal niet drastisch genoeg veranderen. Daarmee zou de gemiddelde temperatuur op aarde totaal 2,7 °C stijgen. In dit geval blijven grote delen van de wereld kwetsbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering.
Eén na slechtste scenario (opwarming 3,6 °C)
In dit sombere scenario mislukt internationale samenwerking en blijft de CO2-uitstoot verder stijgen. Wat vervolgens zal leiden tot een stijging van 3,6 graden. De periodes van droogte en hittegolven zullen drastisch toenemen. Door smelten van het pakijs op de Noordpool in de zomer, komen er meer en grotere overstromingen. De focus zal verlegd worden naar het veiligstellen van nationale veiligheid en voedselvoorziening in plaats van duurzaamheid.
Het doemscenario (opwarming 4,4 °C)
Volgens deskundigen moet we er alles aan doen om niet in het slechtste scenario te komen. In het doemscenario wordt rekening gehouden met een stijging van de CO2 uitstoot. Tot zelfs een verdubbeling in 2050. Wat uiteindelijk zal leiden tot een opwarming van maar liefst 4,4 graden. In dit toekomstbeeld groeit de wereldeconomie door de uitbuiting van het milieu en fossiele brandstoffen. Alhoewel dit scenario niet heel aannemelijk is, helpt het schetsen ervan bij bewustwording over wat er gebeurt wanneer we niks aan het broeikaseffect doen.
Vier dingen die je zelf kunt doen
Een inkoppertje, maar niet minder waar; een beter milieu begint bij jezelf. Wat kun je zelf doen voor het beste klimaatscenario? Onderstaand de top vier met de meeste milieu impact volgens de berekeningen van het CE Delft[ii].
- Consuminderen
Het grootste klimaateffect wordt veroorzaakt door onze consumptiemaatschappij. Het gaat hierbij vooral om de verborgen impact van goederen. Van energieverbruik en vrijkomen van schadelijke stoffen bij productie tot verpakking van producten. Probeer zoveel mogelijk te consuminderen; repareer, leen, huur, geef door en koop tweedehands. Let bij aankoop van spullen op een minimum gebruik van milieubelastende materialen en aanwezige eco-keurmerken.
- Plantaardige voeding
Op nummer twee staat de impact van onze voeding. Dit wordt vooral veroorzaakt door het eten van vlees. Daarom kun je het beste kiezen voor zoveel mogelijk plantaardige producten die op een milieubewuste manier zijn geproduceerd. Daarnaast heeft voeding als zuivel en eieren een behoorlijke milieu belasting, al is deze wel veel minder dan vlees. Natuurlijk let je daarbij ook op het zo min mogelijk verspillen van voedsel.
- Woning verduurzamen
Naast zo zuinig mogelijk omgaan met elektriciteit en gas zijn er verschillende maatregelen waarmee je je woning kunt verduurzamen. Hiervan is isolatie de meest effectieve. Denk daarnaast aan groene energie zoals zonnepanelen. Ook loont de investering in een warmtepomp of HR++ glas.
- Co2 uitstoot van vervoer beperken
Ons vervoer heeft totaal niet zo´n groot milieu impact als spullen, vlees en wonen maar relatief wel het meest directe klimaateffect. Vooral wanneer je gebruik maakt van fossiele brandstoffen zoals benzine. Laat de auto zo vaak mogelijk staan en pak de (elektrische) fiets. Vermijd het vliegtuig en kies voor vakantiebestemmingen met de trein of boot.
[i] https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/achtergrond/knmi-klimaatsignaal-21
[ii] https://ce.nl/publicaties/top-10-milieubelasting-gemiddelde-nederlandse-consument-update/
