HKW test: wasstrips of wasmiddeldoekjes. Werken ze goed? En hoe zit het met microplastics?

De was doen: bij hetkanWEL zijn we niet heel erg veeleisend. In die zin: het moet schoon zijn, fris ruiken en als het even meezit een beetje duurzaam gedaan worden. Dat betekent dus: droog laten wapperen in de wind (in plaats van in de droger), altijd het eco-programma draaien en kleren als het even kan op maximaal 30 graden wassen. Simpel. Maar hoe zit het met het wasmiddel wat je gebruikt? De afgelopen jaren zijn er verschillende merken met wasstrips op de markt gekomen, maar hoe duurzaam zijn die? En maken ze je was ook schoon? Wij gingen op onderzoek uit.

We schreven al eens eerder over de vraag of wasstrips duurzamer zijn dan andere wasmiddelen. Het uitgebreide antwoord op die vraag lees je hier, maar kort samengevat komt het erop neer dat wasstrips niet altijd duurzamer zijn dan vloeibare wasmiddelen of waspoeder. Zo worden sommige wasstrips ver weg, bijvoorbeeld in China, geproduceerd en moeten ze dus per boot naar Nederland vervoerd worden. Maar belangrijker: niet alle wasstrips zijn vrij van microplastics.

Wél bespaar je op water (vloeibaar wasmiddel bestaat – net als bijvoorbeeld shampoo – voor zo’n 80% uit water): dit scheelt tijdens het vervoer aan CO2-uitstoot, omdat wasstrips daardoor lichter zijn én er meer in een boot of vrachtwagen passen dan bijvoorbeeld vloeibare wasmiddelen. Bovendien zitten wasstrips in een kartonnen verpakking, in tegenstelling tot vloeibaar wasmiddel dat doorgaans in een plastic fles zit (al hebben de duurzamere merken vaak navulmogelijkheden).

Maar de belangrijkste milieuwinst van de was doen zit ‘m volgens Milieu Centraal in wassen op lage temperaturen en minder vaak wassen (ook beter voor je kleding trouwens). En toen de Consumentenbond de wasstrips van Brauzz testte, was de conclusie: je kan je was net zo goed met alleen water wassen, want van deze wasstrips wordt je was niet schoon. Zonde dus! Wij besloten vervolgens ook een paar andere wasstrips te testen, omdat we graag wilden weten of deze de was dan wél schoon kregen. De resultaten bespreken we hieronder.

Het gebruik van PVA’s in wasstrips

Te beginnen bij Mother’s Earth, dat helaas niet reageerde op ons herhaalde verzoek om hun wasstrips op te sturen zodat we ze konden testen. Op zich geen punt natuurlijk, omdat we ze ook zelf kunnen aanschaffen, maar net op het moment dat we dit wilden doen, kwamen we deze reel tegen op Insta; hierin vertelt Rosalie Lubberman (die we verder niet kennen) dat er wel degelijk plastics zitten in de wasstrips van dit Nederlandse merk dat claimt plasticvrij te zijn.

Het gaat hier om zogenoemde PVA’s (polyvinyl alcohol), wat Mother’s Earth trouwens keurig vermeldt als ingrediënt op de website. PVA’s is een in water oplosbare synthetische polymeer (gemaakt van aardolie) dat vooral gebruikt wordt als lijm of plakmiddel. Het zorgt er dus voor dat de wasstrips (bijvoorbeeld ook in die van Briter) niet uit elkaar vallen voordat ze met water in aanraking komen in de wasmachine.

Europese wetgeving

PVA’s worden door het Europees Agentschap voor Chemisch Stoffen (ECHA) niet als microplastics geclassificeerd en gezien als veilig. Ook de EPA (Environmental Protection Agency, een onafhankelijk federaal agentschap in de Verenigde Staten) vindt dat PVA’s niet op de lijst hoeven van gevaarlijke stoffen, al zijn de regels in Europa doorgaans strenger en dus betrouwbaarder. Toch zou je kunnen zeggen, dat het niet alles zegt, omdat de EU ook veel pesticiden die in verband gebracht worden met ziektes als Parkinson en kanker vooralsnog niet in de ban heeft gedaan en wetgeving over het algemeen achter de feiten aanloopt.

Politiek, zo weten we, is traag als stront en bovendien zijn er ontelbaar veel belanghebbende die meepraten over – in dit geval- de definitie van plastic. En zo is, 25 jaar geleden, voor de Europese REACH wetgeving afgesproken dat (vrij vertaald) alles wat onder de 20 graden vloeibaar is onder een normale luchtdruk géén plastic is. Wat natuurlijk onzin is, vindt ook de Plastic Soup Foundation die we hier even over belden. Dat PVA’s prima oplossen in water, zegt bovendien ook weinig vindt de Plastic Soup Foundation, want bepaalde zware metalen doen dat ook. En die wil je liever ook niet in je drinkwater.

Liever geen pva’s, oftewel plastic

Ondertussen is er op social media veel discussie ontstaan over de vraag of PVA’s nou wel of niet schadelijk zijn voor het milieu, of ze nou wel of niet microplastics loslaten en of ze nou wel of niet biologisch afbreekbaar zijn. De Plastic Soup Foundation is daar heel helder over: het is een plastic en komt dus niet door hun Plastic Free Future app heen (de opvolger van Beat the microbead app). Bovendien geven zij aan, dat er voldoende plasticvrije alternatieven zijn, die merken kunnen gebruiken.

Weer terug naar de wasstrips: het lastige is, dat wasmiddelfabrikanten niet verplicht zijn om alle ingrediënten te vermelden (zoals cosmetica-fabrikanten dat wel zijn). En omdat PVA’s ondersteunende ingrediënten zijn, kunnen die worden weggelaten uit de lijst. Met andere woorden: of er daadwerkelijk PVA’s in de wasstrips zitten, is voor ons als consument helaas niet altijd te traceren. We zijn hierin afhankelijk van de eerlijke communicatie van de fabrikant.

Staan PVA’s wel op de ingrediëntenlijst, dan kiezen wij er bij HetkanWEL voor om ze niet te gebruiken. Want plastic is plastic en dat is voor zowel moeder Aarde als ons eigen lijf niet goed. Goed, tot zover de uitleg over PVA’s in wasstrips (en andere producten zoals vaatwastabletten en -pods). Dan nu naar de testresultaten van de wasstrips die we wél mochten testen:

Holistic-Life:

In tegenstelling tot Mother’s Earth (die dus wél plastic bevat) is de ingrediëntenlijst van Holistic-Life wasstrips niet zo makkelijk te vinden op hun website. Gelukkig staan ze wel achterop de verpakking die we opgestuurd hebben gekregen. We scannen de ingrediënten altijd even met de Plastic Free Future app van de Plastic Soup Foundation en zien geen rode vlaggen bij dit merk. Dat is een goede binnenkomer.

Toch zijn we niet per se tevreden over dit product. Wyke: “In eerste instantie zag mijn was er schoon uit en hing het vrolijk aan de waslijn te waaien, maar als ik mijn schone was uit de kast haalde, dan rook het een beetje muffig. Ik ga natuurlijk niet over een nacht ijs, dus ik heb meerdere wassen gedraaid verspreid over een paar weken, van handdoeken tot fijne was, maar niet alles was schoon en ik miste de frisse geur van schone was.”

Asceline was ook niet dolenthousiast: “Ik moet wel eerst vertellen dat mijn gezin mee kan doen in een wasmiddel-voor-en-na reclame. De keren dat we spaghetti met rode saus eten zonder spetters op onze kleren zijn op één hand te tellen. Grote armgebaren, onhandig tegen de tafel stoten of tegen elkaar opbotsen; het gebeurt elke maaltijd zeker wel twee keer.”

“Dat betekent dus ook dat we echt een krachtig wasmiddel nodig hebben en dat is bijna geen een product, maar deze helaas ook niet. Daarbij vind ik het – net als Wyke – lekker als je was fris ruikt. Dit wasmiddel ruik ik niet, dus is voor mij niet geschikt. Voor mensen die er juist helemaal van gruwelen als de was naar bloemetjes ruikt en een beetje netjes zijn, is het misschien wel ideaal.”

Charlot testte de wasstrips met de Ocean Breeze geur: “De wasstrips zelf ruiken erg lekker voor ze de wasmachine ingaan, maar na het drogen ruik ik helaas geen frisse Ocean Breeze in mijn kast. Bij een flinke was had ik er twee wasstrips ingedaan zoals voorgeschreven, maar ook toen kwam de geur niet naar voren en moest ik even een extra spoeling doen om te zorgen dat alles was opgelost.”

Cosmeau:

Dan ons tweede merk: Cosmeau. Die laat ons enigszins in verwarring achter, want terwijl er op de verpakking uiterste summiere informatie staat over de ingrediënten duiken PVA’s wel op in de ingrediëntenlijst op hun website. Dat is jammer, want in principe waren we tevreden over het product. Het wast je kleding schoon en het ruikt lekker. Witte kledingstukken met hele heftige vlekken kwamen niet helemaal schoon uit de was en moesten vaak voorbehandeld worden, maar dat geldt ook regelmatig voor ‘reguliere’ wasmiddelen.

Wyke: “Qua restultaat vond ik dit de absolute winnaar: de was rook fris en was schoon. Heel fijn. Maar toen ik er via hun website (een beetje laat wellicht) achter kwam dat er PVA’s gebruikt werden, terwijl ik me heb laten vertellen dat er prima alternatieven voor dit ingrediënt bestaan zonder plastic, was ik minder enthousiast. Daar wil ik niet mee wassen.”

Asceline: “Echt zonde ja. Ik was hier ook echt wel blij mee.” “Voor mij hetzelfde, erg jammer. Zou het zeker overwegen als ze de PVA’s vervangen,” zegt Charlot.

Robijn:

Voor de volledigheid hebben we ook nog even de wasstrips van Robijn meegenomen in onze test, omdat je dit grote merk heel makkelijk in bijna alle supermarkten kan kopen. Op de ingrediëntenlijst is niks over PVA’s te vinden, maar zoals gezegd: het is niet verplicht dit te melden, dus het is geen garantie dat het hier niet in zit. Gezien het feit dat de ingrediënten van Robijn anionogene oppervlakteactieve stoffen (de stoffen die het vuil losmaken en in water oplossen, maar gemaakt zijn van aardolie) en synthetische geurstoffen (parfum) bevatten die – zo is onze ervaring- binnen de kortste keren op je keel slaan, zijn wij sceptisch over de aanwezigheid van eventuele microplastics.

Wordt de was schoon? Jazeker. Ruikt het lekker? Het ruikt naar kunstmatige geurstoffen, wat we over het algemeen met ‘fris’ en ‘schoon’ associëren, maar ook wel heel sterk aanwezig is. Zouden we het aanraden? Nee, ook niet, want wij kiezen liever voor natuurlijke ingrediënten.

Conclusie

Wasmiddeldoekjes of wasstrips zijn zeker duurzaam als het gaat om de verpakking en het vervoer. Ze bevatten ook absoluut minder plastic dan de plastic fles waar een vloeibaar wasmiddel in zit (al gooi je die fles niet in de wasmachine). Alleen lijkt onze voorzichtige conclusie na deze test dat de wasstrips óf natuurlijk zijn, zonder plastics maar niet schoon wassen, of microplastics bevatten (en soms ook niet schoonmaken). Dus wat nu? Het idee is geweldig, maar we wachten met smart op een merk dat schone was zonder plastic belooft en levert. Waspoeder, liefst natuurlijk in een ouderwetse kartonnen verpakking, lijkt nu in ieder geval de meest duurzame methode om je was mee te doen.

Wat gebruik jij als wasmiddel? En wat zijn je ervaringen met wasstrips? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.