Struikroven: planten redden van de sloop

Daar stonden ze deze week: in het trendrapport van Duurzame Dinsdag. Struikroven als voorbeeld van de landelijke circulaire economie trend, met een zichtbare plek op de cover én in de video. En daar waren ze (geheel terecht natuurlijk) maar wat trots op. De struikrovers uit Eindhoven redden samen met buurtbewoners planten en struiken tijdens sloop- en renovatiewerkzaamheden. Want ‘normaal’ wordt al dat groen – geloof het of niet – met de grond gelijk gemaakt. Bernice Kamphuis zag het in 2018 in haar eigen woonwijk Hemelrijken in Eindhoven gebeuren en maakte zich druk over de biodiversiteit in de wijk en het nutteloos vernietigen van groen. Samen met Vincent Wittenberg van Gewildgroei startte ze daarom met Struikroven. HetkanWEL sprak met haar. 

Waar gaan de planten heen

Als een wijk vernieuwd wordt en huizen worden gesloopt of gerenoveerd, worden de struiken en planten uit de tuinen meestal vernietigd. Bernice zag dat in een eerdere sloopfase in haar woonwijk voor haar ogen gebeuren en redde er zoveel  ze kon. Toen er een tweede grootscheepse sloop aan kwam, besloot ze in actie te komen. “Toen mijn vriend Jan en ik hier in 2014 kwamen wonen zagen we wekenlang bomvolle tuinen achter afgesloten hekken. Daarna werd alles met bulldozers platgewalst. Verschrikkelijk om te zien. Wij woonden er net. Jan heeft toen al zoveel mogelijk planten proberen te redden. We hebben nu een hele mooie druif, hortensia’s en rododendrons in onze tuin. Die hebben we zelf gered.” Maar bij de volgende sloopfase zag Bernice hoe alle tuinen weer gesloopt werden. En daar zaten weer huizen met volwassen tuinen bij. “Nu dachten we: laten we een grootschalige actie opzetten en nog meer buurtbewoners optrommelen om mee te doen. Toen ontmoette ik Vincent Wittenberg.”

Struikroven met de buurt

Samen met Vincent is Bernice als buurtondernemer in Struikroven gestapt. Bij struikroven haal je zoveel mogelijk planten en struiken uit de grond om ze daarmee te redden van vernietiging. “Samen met Vincent bedacht ik een plan. We vroegen officieel toestemming bij de woonstichting ‘Thuis. En het goede nieuws was: we mochten in alle 133 tuinen gaan ‘struikroven’. Dat betekent dat zoveel mogelijk groen uit de 133 tuinen van huizen die tegen de vlakte gingen, gered werden. Ik maak me veel zorgen om de biodiversiteit en de vogels en insecten. Het werd ineens doodstil in het nieuwbouw stuk van de wijk. Waar gaan de vogels heen? En de insecten? Nu was er gelukkig een reddingsplan. Ook is Struikroven een mooi bindmiddel voor bewoners, het is een concrete en leuke manier om samen aan de slag te gaan met vergroening in de wijk . Ik kreeg al snel veel enthousiaste reacties en aanmeldingen binnen.”

De planten in de opslag

Als je verhuist, neem je de planten uit de tuin over het algemeen niet mee. “Daarom deed ik een oproep in de buurtkrant aan iedereen die binnenkort zijn huis verlaat. ‘Als je er nu woont, mail mij alvast, dan kom ik de planten ophalen.’ Die planten worden uit de aarde gehaald en tijdelijk in potten gezet. Dat kan meestal pas als de huizen helemaal leeg zijn. We hebben te maken met een korte tijdsspanne waarin we kunnen struikroven: de periode tussen het moment dat de huizen leeg komen te staan en gesloopt worden.  Er komt ook een groenexpert mee struikroven om de planten te herkennen en te beoordelen welke planten we een nieuw leven kunnen geven en welke niet.” Niet alle planten kunnen even goed tegen een ‘verhuizing’.

Operatie Steenbreek

“In onze eigen buurt organiseerden we een groot tuinfeest waarbij de geredde planten een nieuwe plek kregen in de buurt. In voortuinen of bakken in de straten bijvoorbeeld. Nieuwe buurtbewoners konden dan ook gratis planten ophalen voor hun eigen achtertuin. Stichting Steenbreek (samen van verstening naar vergroening) nam ook planten mee. Hiermee willen we proberen meer groen in onze buurt te krijgen en voorkomen dat mensen hun tuin dicht betegelen.”

“Er verdwijnen niet alleen tuinen door het nieuwbouwplan, ook grote volwassen bomen in de straten dreigen verloren te gaan. Die willen we via de Bomenmakelaar gaan aanbieden zodat ze ook een nieuw thuis krijgen. Maar dat plan is nog niet definitief goedgekeurd. Overigens plant de woonstichting veel nieuw groen bij. Er komen veel bomen en gras.”

Tweede leven

“Wat ik zo mooi vind aan het struikroven is dat we de planten een tweede leven geven. Het groen in de wijk blijft zo behouden en dat is goed voor de biodiversiteit. We willen voortuinen vullen.” En voor wie zelf aan de slag wil met het vergroenen van de tuin heeft Bernice nog een groentip: je hoeft niet heel dure planten te kopen. “Je kunt ook stekken vragen bij de buren of planten redden. Bij vrienden of familie bijvoorbeeld. Groen groeit echt vanzelf. Hoe meer afwisseling en hoe meer verschillende soorten hoe beter.”

Heb jij wel eens  mee gedaan met een struikroofactie? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.