Volledig verplaatsbaar en duurzaam wonen. Dat is waar de Nijmeegse stadsnomaden voor staan. Ze wonen in pipowagens op braakliggende terrein in de stad en staan inmiddels op hun derde locatie in acht jaar tijd. Met hun manier van wonen, sociaal en duurzaam, willen ze de stad laten zien wat er mogelijk is op dit gebied. En het werkt, want ondertussen hebben ze een legale status. Ik sprak met Tim, één van de 14 huidige bewoners, over het ontstaan en het succes van de stadsnomaden.
Leven in de brouwerij
Het eerste dat opvalt wanneer je het terrein opkomt is dat er geen poort of hek staat. Wél een mooie wilgenhaag. Er is veel levendigheid met kleurrijke pipowagens, groene tuintjes en mensen hier en daar. Behalve bewoners, lopen er ook kippen, honden en katten rond. Ik word hartelijk ontvangen door Tim. ‘’Die openheid en dat sociale dat is één van onze kwaliteiten als stadsnomaden. We hebben geen poort, omdat juist vertrouwen, positiviteit en samen leven zo belangrijk zijn voor ons.’’ Op het terrein staan behalve de pipowagens ook een tipitent, een kleine loods, een buitenbar en meer. ‘’We organiseren en faciliteren verschillende evenementen. Dat was altijd al het plan. We wilden echt wat doen voor onze omgeving.’’
Het kraken van braakliggend terrein
‘’We vonden het als vriendengroep zo jammer dat we geen plek konden vinden waar we met z’n allen samen konden wonen’’ vertelt Tim. Hiervoor zaten ze in de krakerswereld, waar ze regelmatig panden kraakten. Niet alleen om in te wonen, maar ook voor het gebruik als buurtwinkels of een bioscoop. ‘’Dat was 15 jaar geleden vrij normaal. Krakers werden warm ontvangen door de meeste buren, maar dat veranderde. Mensen werden steeds individualistischer en zagen het liefst geen krakers meer in de buurt. De maatschappij veranderde en wij konden niet langer wonen zoals wij dat wilden.’’ Met de komst van het kraakverbod moesten ze hun gekraakte huizen wel uit, maar ze zagen een kans. Braakliggende terreinen kon je namelijk nog steeds kraken volgens de wet.
‘’We begonnen met z’n vijven met pipowagens in Brakkenstein naast de universiteit. Dat voelde als een militaire operatie, want we hadden veel weerstand verwacht van de gemeente en de universiteit. Maar die kwam eigenlijk niet. We hadden dus daadwerkelijk een plek om samen te wonen.”
“We bouwden alles van afval en we organiseerden volledige 3-gangen-diners met voedsel van de Albert Heijn dat anders zou worden weggegooid.’’ Er gebeurde ontzettend veel om hun heen. ‘’We hadden constant mensen die een kijkje wilde nemen. Verder konden buurtbewoners hun ei bij ons kwijt en organiseerden we evenementen. We zorgden daarmee ook voor sociale veiligheid en hadden een culturele meerwaarde.’’
Verplaatsbare stadsnomaden
Stadsnomaden refereert natuurlijk naar het verplaatsen van plek naar plek, in dit geval van braakliggend terrein naar braakliggend terrein. ‘’In die eerste jaren was er een enorme vriendengroep om ons heen gegroeid. We hoefden niet weg van het terrein, maar we wilden laten zien wie we waren en waar we voor staan. Dat het mogelijk was om ons te verplaatsen en we het terrein in goede staat weer konden achterlaten. De gemeente kwam met een goed voorstel en daar zijn we op in gegaan. Zo’n vertrouwensband, is heel belangrijk voor ons.’’
Tim ziet vooral voordelen in het trekken van plek naar plek. ‘’Wij zijn niet onzeker over onze woonplek, omdat we weten dat we in 2 weken een terrein kunnen opruimen en ergens anders opnieuw kunnen beginnen. Bovendien raken dingen ook minder in beweging als je ergens lang stilstaat, dan zakt de energie en kom je in een routine terecht. Zodra die wagens gaan rollen komt er ook weer beweging en energie in de community.’’
Bekend in de stad
Ondertussen zijn de stadsnomaden neergestreken op het derde terrein in Nijmegen, Dukenburg, en zijn ze na 8 jaar echt bekend in de stad. ‘’Elke nieuwe plek leent zich er ook voor om dingen anders te doen’’ legt Tim uit. ‘’Op de tweede locatie zijn we echt de diepgang in gegaan door bijvoorbeeld ook lezingen, workshops en yogalessen te organiseren. We stonden daar op prachtige kleigrond wat geschikt was voor een enorme moestuin.’’
Op het derde terrein kwam daar nog meer bij, zoals een prettige douche, gemeenschappelijke ruimtes en is er eigen elektriciteit en water aangesloten. Allemaal zelf geregeld en aangesloten en zo duurzaam mogelijk met gerecycled afval, zonnepanelen en een helofytenfilter bijvoorbeeld. De community verandert ook mee. ‘’Ondertussen zijn we met een groep van 14 en dat werkt goed. We werken of studeren allemaal een paar dagen per week, maar kunnen ook veel tijd in het project steken. Iedereen heeft zijn eigen kwaliteiten en we vullen elkaar goed aan. Bijzonder is dat nu ook de eerste stadsnomaden-baby’s zijn geboren en die hebben al zo’n kracht in zich. Je kunt je voorstellen dat ze opgroeien met veel groen om zich heen, in plaats van ikzelf die vooral grijs zag van de stad ’’
Onmisbaar in de stad
Behalve dat de community zelf is gegroeid en gelegaliseerd, hebben ze ook een positieve impact op de stad. ‘’Veel communities zijn naar binnen gericht, maar wij zijn juist naar buiten gericht. Iedereen die hier het terrein oploopt krijgt een rondleiding alsof het de eerste rondleiding is die we geven. Ik zie dat dat haast iedereen raakt, die behoefte naar harmonie en samen leven. Dat willen de meeste mensen. Mensen komen naar ons toe als ze hulp nodig hebben en al die connecties helpen ons ook weer bij het verder uitbouwen van ons terrein.’’
Als ik Tim vraag naar de hoogtepunten noemt hij: status legaal. ‘’Van een illegaal naar legaal woonproject gaan, was één van de grootste uitdagingen. Een enorm juridisch proces. Dat vertrouwen wat we nu van de gemeente hebben is zo mooi.’’ Vergelijkbare projecten zoals ecodorpen poppen op meer plekken op en Tim ziet ook dat ze andere communities kunnen helpen.
‘’In Wageningen werd een groep weggestuurd van een braakliggend terrein. Maar toen hebben we gezorgd dat de gemeente Wageningen eens met gemeente Nijmegen ging bellen. En ja hoor, ze mochten terug het terrein op, dit keer met contract. Wij zijn ervan overtuigd dat wie goed doet, goed ontmoet’’ De Nijmeegse stadsnomaden zijn pioniers geweest en laten zien dat duurzaam en in een community wonen ook in de stad kan. Wanneer ze verder trekken, weten ze niet, maar als stadse nomaden kunnen ze zich makkelijk aanpassen aan de omgeving.
Wil je het terrein van de Nijmeegse stadsnomaden met eigen ogen zien of misschien aan een activiteit deelnemen? Er is van alles mogelijk: van activiteiten, een dag bezoekje tot vrijwilligerswerk. Neem eens een kijkje op de website voor alle mogelijkheden. Of hou ze in de gaten op instagram of facebook.
De hele maand oktober staat bij hetkanWEL weer in het teken van Anders Wonen. Dat betekent dat we extra veel verhalen over andere manieren van wonen schrijven en dat we verschillende online masterclasses én een excursie organiseren. Wil je niks missen van deze maand? Schrijf je dan vooral in voor onze Anders Wonen Nieuwsbrief: deze ontvang je elke donderdag in je mailbox en stopt automatisch aan het einde van de maand. Super fijn dat je er weer bij bent dit jaar! Wij hebben er in ieder geval ongelooflijk veel zin in.
