Je smartphone of tablet kost energie. Letterlijk én figuurlijk. Hij vreet stroom, gebruikt zeldzame metalen en snoept stilletjes je aandacht en humeur op. Gelukkig kun je daar makkelijk iets aan doen door bewuster om te gaan met je schermtijd. Hierdoor verminder je de impact op het klimaat, maar gun je vooral jezelf meer rust in je hoofd.
Je kent het wel. Even iets opzoeken, en voor je het weet kijk je naar een filmpje van een dansende cavia of scroll je door de vakantiefoto’s van een vage kennis – en hoppa, weer een half uur verder.
Volwassenen besteden gemiddeld meer dan vijf (!) uur per dag aan schermtijd. Dat neemt niet alleen veel van je kostbare tijd – je beweegt minder, je brein raakt overprikkeld, concentratie versnippert en slapen lukt slechter. Niet heel verrassend dat tegenwoordig steeds meer mensen stress ervaren, onrust of zelfs een somber gevoel.
Vooral jongeren zouden hiertegen beschermd moeten worden. Vandaar ook het nieuwe advies van het kabinet over gezond schermgebruik. Hierin wordt ouders aangeraden om kinderen tot 15 jaar weg te houden van sociale media, en jongeren vanaf 12 jaar dagelijks maximaal drie uur schermtijd te laten gebruiken. Een prima richtlijn – niet alleen voor jongeren, trouwens.
We hebben het vaak over vliegreizen en vlees, maar elektronica zoals een telefoon of refurbished desktop dragen net zo goed bij aan de totale CO₂-uitstoot. Voor de productie van een nieuwe smartphone is gemiddeld 16 kilo CO₂ nodig. De grootste boosdoener is het winnen van metalen zoals lithium en kobalt. Maar ook het in elkaar zetten, transport, verpakking… al met al is je mobieltje behoorlijk milieu-intensief.
Refurbished klinkt misschien als een duur woord voor ‘gebruikt’, maar het is veel meer dan dat. Bij aanbieders zoals Alpha-shop worden refurbished apparaten helemaal nagekeken. Defecte onderdelen worden vervangen, de binnenkant wordt schoongemaakt (hallo, kruimels), en je krijgt vaak gewoon garantie. Dit maakt een refurbished model goedkoper, duurzamer en net zo betrouwbaar.
Telefoons bieden tegenwoordig verrassend veel mogelijkheden om minder gestoord te worden of energie te besparen.
Bepaalde apps zoals sociale media kun je beperken tot een bepaald aantal minuten per dag. Daarna krijg je een melding of blokkeert je telefoon de toegang (tenzij je ‘m zelf weer aanzet natuurlijk). Je scrolt veel efficiënter als je weet dat je tijd opraakt. En het voorkomt dat je verdwaalt in een eindeloze stroom van kattenfilmpjes.
Spreek met jezelf (en je huisgenoten) af wanneer en waar je geen telefoon gebruikt. Bijvoorbeeld aan tafel, op de wc of in bed. Klinkt streng, maar het zorgt voor hoognodige rustmomenten en echte verbinding met elkaar.
Schakel meldingen uit van apps die je niet dagelijks nodig hebt. Waarom zou je worden afgeleid als iemand een sticker stuurt in een groepsapp? Jij bepaalt wanneer je je aandacht geeft, niet je notificaties. Handig: je kunt ook een focusmodus instellen waarin je zelf kiest welke apps of contacten wél mogen doorkomen.
Probeer het eens. Een hele dag offline zonder schermtijd. Lees een boek, ga wandelen, maak muziek of knutsel iets wat je normaal alleen op Pinterest opslaat. De wereld vergaat niet. Sterker nog: het is een perfecte kans om zelf te ervaren wat minder schermtijd je oplevert.
Voordat je je telefoon pakt, stel jezelf één vraag: waarom? Wil je iets opzoeken? Prima. Wil je gewoon even ‘iets’ doen? Laat ‘m dan liggen. Dit simpele moment van bewustwording voorkomt eindeloos gedachteloos scrollen. Alleen de belangrijkste apps op je startscherm laten staan, helpt ook. De rest van de apps zet je uit het zicht.
Opladen tot 100% klinkt logisch, maar is eigenlijk niet nodig. Sterker nog, het is beter te laden tot 80%, je telefoon niet helemaal leeg te laten lopen en leg ‘m niet in de zon. Zo verleng je de levensduur van je toestel én voorkom je dat je over een jaar alweer een nieuwe nodig hebt. Ben je offline? Zet dan de vliegtuigmodus aan, anders blijft je telefoon zoeken naar signaal, wat je batterij sneller leegtrekt.
Heeft je oude telefoon écht z’n beste leven gehad? Overweeg dan een nieuwe refurbished variant. Je bespaart CO₂, voorkomt elektronisch afval en houdt geld over. En met 24 maanden garantie heb je alsnog zekerheid—maar dan groener.
Meer offline zijn is geen straf. Het geeft lucht, (veel) tijd en ruimte in je hoofd. Begin met één tip, kijk hoe dat voelt, en wie weet… laat jij straks die notificaties ook gewoon lekker voor wat ze zijn.
Ellen Oortwijn schrijft met veel plezier voor HetKanWel.nl. Als zzp’er houdt ze zich specifiek bezig met onderwerpen als voeding, gezondheid, duurzaamheid en persoonlijke ontwikkeling. Vanuit het mooie Drenthe ondersteunt ze “bewuste ondernemers met een missie” door het hele land.