Reflecteren: met deze 25 vragen maak je de balans op en ga je opgeruimd het nieuwe jaar in

Een kerstboom optuigen, samen met familie of vrienden dineren, oliebollen bakken, sterretjes of vuurwerk afsteken. Het zijn allemaal rituelen en rituelen geven volgens onderzoekers van Harvard University rust en houvast, maar ook troost. Het helpt emoties kanaliseren en helpt om het ‘oude’ los te laten en ruimte te maken voor ‘het nieuwe’. En dat is eigenlijk precies wat we vanavond doen: het oude jaar loslaten en het nieuwe beginnen. Bewust reflecteren over de hoogte- en dieptepunten van het afgelopen jaar en de wensen van het komende jaar kan daar bij helpen.

Oud & nieuw

Oud & nieuw is natuurlijk bij uitstek zo’n moment waarop we een nieuwe start maken. Denk aan al die goede voornemens waarmee we het nieuwe jaar inluiden, zoals ‘een paar kilo eraf’, ‘stoppen met roken’ of ‘minder drinken’. Daarnaast is oud & nieuw ook het uitgelezen moment om heel bewust de balans op te maken en te reflecteren: wat voor jaar laat ik achter? En wat wens ik mezelf toe voor het nieuwe jaar? Anders gezegd: waar kom ik vandaan en waar wil ik naar toe?

Dat zijn twee hele grote vragen natuurlijk en het klinkt niet meteen als een hele ontspannende of gezellige bezigheid in een drukke maand als december of op een drukke dag als 31 december. Maar van gebeurtenissen uit het afgelopen jaar kan je leren en daar groei je van. En als je niet je eigen koers bepaalt voor het komende jaar, resulteert dat er vaak in dat je je automatisch voegt naar de koers van een ander. Bijvoorbeeld die van je partner, je kinderen, je vrienden of je baas. Op een gegeven moment gaat dat wringen. Tijd vrijmaken om te reflecteren is dus belangrijk: even stil staan en de balans opmaken. Juist in een tijd waarin je soms geleefd wordt.

De balans opmaken

Aandacht is een schaars goed geworden in een tijd waar we overdonderd worden door van alles wat onze aandacht trekt. Van werk tot sport en cursussen. Familie en vrienden. Maar ook: films, muziek, social media … Het ligt allemaal in een veelvoud aan keuzes binnen ons handbereik en voordat je het weet, ben je alleen nog achter jezelf aan aan het rennen. Overvolle agenda’s en eindeloze to-do-lijsten zorgen voor een opgejaagd en gehaast gevoel en staan vaak in de weg van een beetje aandacht voor jezelf. Stilstaan bij wat je allemaal hebt meegemaakt en reflecteren op wat je het liefst zou willen de komende tijd is dus heel goed voor je gezondheid.

Om te voorkomen dat je agenda het overneemt, kan je in het dagelijks leven in diezelfde agenda juist bewust tijd inplannen voor meditatie, wandelen, yoga, bosbaden of gewoon even uit het raam staren. Zo kan je in in december (of specifieker vandaag) ook bewust tijd vrijmaken voor zelfreflectie op het afgelopen jaar en koers bepalen voor het komende. Al is het maar even terwijl je in de lange, lange rij staat om oliebollen te kopen. Een andere optie is om hier de eerste week van januari voor in te ruimen, want waarom zou je alles per se picobello in orde moeten hebben als de klok 12 uur slaat? Haal die druk er gewoon nu al af en laat de teugels van die deadline even vieren. Reflecteren kan altijd, maar maak er wel een bewust moment voor vrij en schrijf dingen op (anders vervliegt het weer als je aan de beurt bent bij de oliebollenkraam bijvoorbeeld).

Hoe pak je dat reflecteren aan?

De vraag is dan natuurlijk: hoe pak je dat aan, reflecteren? Want gewoon op even de bank gaan zitten om uit te puffen van alle decemberdrukte is natuurlijk heerlijk, maar niet precies wat we hier bedoelen. Daarom raden we aan een mooi schrijfboek te pakken (als je er geen hebt, koop er dan een als je toch nog op weg moet om oliebollen te halen) en alles wat in je opkomt over het afgelopen jaar en het komende jaar vrij op te schrijven.

Om je op weg te helpen, hebben we de grote vragen ‘waar kom ik vandaan’ en ‘waar wil ik heen’ opgedeeld in concrete subvragen. Beantwoord ze vrijelijk, dus zonder rem (er is geen goed of fout, ook niet in je spelling). En als je alles hebt opgeschreven, bewaar je het boekje voor volgend jaar december. Het is namelijk ook een goede tool bij het reflecteren om even terug te kijken hoe je een jaar geleden in de wedstrijd zat en nu. Dat kan natuurlijk ook halverwege het jaar: even door je boekje bladeren om te kijken of je nog op koers ligt of dat je je bakens al lang verzet hebt omdat er weer van alles gebeurd is. Dat kan natuurlijk ook. Dan kan je zo’n oefening als deze ook gewoon nog een keer herhalen en opnieuw reflecteren.

Reflecteren door het stellen van deze vragen:

1. Welke gebeurtenissen herinner ik me van het afgelopen jaar? (Wat heb ik meegemaakt?)
2. Wat had de meeste impact op me van deze gebeurtenissen?
3. Waarvan werd ik blij en kreeg ik energie? (Maak een top-3)
4. Waarvan werd ik minder blij of kostte me zelfs energie? (Maak een top-3) 
5. Wat was de grootste verrassing of ontdekking dit jaar?
6. Waar ben ik het meest trots op?
7. Wat ging minder goed of kon beter?
8. Welke mensen waren belangrijk voor me dit jaar?
9. Wat heb ik dit jaar voor iemand anders betekend?
10. Waar ben ik dankbaar voor?
11. Voor wie ben ik dankbaar?
12. Waar heb ik dit jaar mijn tijd aan besteed? (Maak een top-10)
13. Wat heb ik dit jaar allemaal geleerd?
14. Wat was de meest waardevolle les?
15. Wat wil ik het komende jaar absoluut niet meer?
16. Waar verlang ik naar voor het komende jaar?
17. Welke goede gewoontes heb ik dit jaar ontwikkeld?
18. Welke gewoontes kunnen nog wel wat verbetering gebruiken?
19. Wat is het mooiste compliment dat ik dit jaar heb ontvangen?
20. Wat zou ik dit jaar anders hebben gedaan met de kennis van nu?
21. Welke dingen laat ik achter me en neem ik niet mee het nieuwe jaar in?
22. Wat wil ik in het nieuwe jaar bereiken? (Zo concreet mogelijk)
23. Waar droom ik van op de langere termijn?
24. Kan ik daar dit jaar al stappen voor ondernemen?
25. Welke mensen verdienen het komende jaar mijn volle aandacht en liefde?

We wensen je een heel gelukkig, gezond en duurzaam 2025 toe!