Spullen hebben een enorme impact op het milieu. Ondanks dat we dit zo langzamerhand allemaal wel weten, blijven veel consumenten meer kopen dan dat ze nodig hebben. Het is ook ontzettend moeilijk om weerstand te bieden tegen de 10.000 reclameboodschappen die we zien op een dag. Zou een verbod op reclame voor vervuilende producten helpen? Een grote meerderheid van ons panel denkt van wel.
Het hetkanWEL test- en opiniepanel Minimaal een keer per maand geeft een deel van het opiniepanel van hetkanWEL, dat bestaat uit 3.500 mensen met een licht- tot donkergroen hart, zijn mening over actuele onderwerpen. In februari en maart deden we onderzoek of het panel zich wel eens liet verleiden om spullen en kleding te kopen, die ze niet nodig hadden en naar de belemmeringen om verpakkingsvrij te winkelen. Wil je ook een product testen of je mening geven? Schrijf je dan in voor ons panel.
Onderzoek consumptiegedrag
Lekker shoppen, die behoefte is heel menselijk. Toch? Nee, concludeert promovenda Ana Sofia Poças Ribeiro. ‘De huidige overconsumptie en shopdrang is een gecreëerd, genormaliseerd, jong verschijnsel.’ Naar aanleiding van dit promotieonderzoek, dat aantoonde dat consumptiegedrag is aangeleerd, vroegen we ons test- en opiniepanel in maart of zij zich wel eens lieten verleiden om iets te kopen wat ze niet nodig had.
Weerstand tegen verleidingen
785 mensen vulden de enquête in en uit de resultaten blijkt dat zij een behoorlijke ruggengraat hebben als het gaat om het (niet) kopen van spullen. Ze laten zich niet snel verleiden. Kleding was daarbij wel het lastigste om niet te kopen. En laten we eerlijk zijn, kleding is ook een eerste levensbehoefte. 18% koopt zelden iets, 20% gaf aan twee keer per jaar kleding te kopen en 31% verdwijnt vier keer per jaar in het (virtuele) pashokje. Dat valt in het niets bij het Nederlandse gemiddelde van 46 kledingstukken per jaar.
Daarbij moeten we wel twee kanttekeningen maken. Allereerst in het onderzoek vroegen we niet hoeveel kledingstukken iemand per keer koopt, maar uit de opmerkingen kunnen we concluderen, dat dit er niet veel zijn. Ten tweede vermelden de respondenten dat ze een voorkeur hebben voor het kopen van tweedehandskleding, want dat levert het minste schuldgevoel op.
Kopen om te vervangen
Elektronica kochten de respondenten zelden (80%). Alleen als iets kapot is en vervangen moet worden, gaan ze naar de winkel. Net als spullen voor in huis (40%) en cosmetica worden vooral gekocht om iets te vervangen. Voor de mensen met een tuin, is het kopen van groen wel een klein geluksmomentje. 36% koopt twee keer per jaar iets en 27% vier keer per jaar.
Niet (echt) gevoelig voor reclame
Hoe het kan dat ze deze consumenten zo weinig kopen? Zijn ze niet gevoelig voor advertenties en influencers? Nee, niet echt geven ze aan. Alleen mond-tot-mond en advertenties in tijdschriften doet de koopdrift nog wel eens oplaaien. 75% vind ook dat reclame voor niet duurzame producten echt aan banden moet worden gelegd, maar roept ook meteen een vraag op: wie bepaalt wat echt duurzaam is en wie reclame mag maken?
De respondenten steken tegelijkertijd ook hand in eigen boezem. Uiteindelijk vindt 35% dat de consument zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar koopgedrag. Dat is niet volledig af te schuiven op reclame van bedrijven. Al vinden ze dat wel een probleem.
Wie bepaalt welk merk duurzaam is? Dat het niet gemakkelijk is om een bedrijf duurzaam te noemen, maakte de Sustainanble Brand Index weer duidelijk. De Sustainable Brand Index is een toonaangevende onderzoek in Europa op het gebied van consumentenmerken en duurzaamheid. Gebaseerd op een onafhankelijk onderzoek van 80.000 interviews onder consumenten, worden duurzaamheid, branding en communicatie van consumentenmerken in kaart gebracht en geanalyseerd. Sustainable Brand Index™ meet hoe consumentenmerken worden gezien op het gebied van duurzaamheid. Winnaars waren dit jaar o.a. Triodos Bank, Dille & Kamille en MUD Jeans, maar tot onze verbazing viel ook KLM in de prijzen. Dat leidt toch tot verwarring. De eerste drie winnaars zijn echt duurzaam, maar een luchtvaartmaatschappij is dat per definitie niet. Daarom juichen wij toe dat er regelgeving van de Europese Commissie komt om misleidende beweringen van bedrijven over de duurzaamheid van hun producten tegen te gaan.
Grote zorgen voor de hoeveelheid verpakkingen bij boodschappen
Naar aanleiding van de invoering van het statiegeld op blik, waren we ook benieuwd naar de manier waarop ons opiniepanel boodschappen doet. 80% van de deelnemers aan het onderzoek (385 mensen in totaal) maakt zich zorgen over de hoeveelheid verpakkingen en 65% vindt dat het bedrijfsleven actie moet ondernemen. 25% vindt dat de overheid verantwoordelijk is. De invoering van statiegeld is in elk geval een goede eerste stap. Uit eerder onderzoek bleek ook dat we bereid zijn om daar iets meer voor te betalen.
De reguliere supermarkt maakt het niet gemakkelijk
De consument kan wel zijn best doen, maar ze vinden dat het bij reguliere supermarkt (wat 36% doet) niet gemakkelijk gemaakt wordt om zonder verpakkingen thuis te komen. Op de markt waar 14% boodschappen doet, is dat al een stuk gemakkelijker. Ook al neemt 94% een plastictas en 75% ook tasjes voor groenten en fruit mee bij het boodschappen doen.
Gemiddeld geeft de deelnemer aan het onderzoek zichzelf een 6 (schaal 1 geen verpakkingen en 10 heel veel verpakkingen) voor succesvol verpakkingsvrij boodschappen doen. De grootste belemmering is het aanbod van verpakkingsvrije producten in de reguliere supermarkt. Helemaal als je boodschappen laat bezorgen, dan heb je helemaal geen controle meer op de verpakkingen. Door op verschillende plekken boodschappen te doen, zou het wel mogelijk zijn, maar dat vindt het panel niet te doen. En dat is in grote steden ook nog eens een stuk gemakkelijker dan in kleine dorpen.
Wil je ook – af en toe – je mening geven over actuele onderwerpen? Schrijf je dan in voor ons panel.
