Jessica den Outer is nog maar achtentwintig lentes jong maar heeft al een indrukwekkende carrière op haar naam staan. Als milieujurist besloot ze een aantal jaar geleden dat het niet alleen logisch, maar ook noodzakelijk is om de natuur juridische rechten toe te kennen. Ze richtte de Rechten voor de Natuur-beweging op en schreef een boek onder dezelfde titel over de urgentie om de ecologie niet als  ‘leuk-voor-erbij’-onderwerp te behandelen, maar als uitgangspunt te nemen.

De Verenigde Naties noemde haar al één van de jongste experts op dit gebied en dankzij haar volharding en moed bereikte haar missie inmiddels ook de Tweede Kamer. De manier waarop Jessica de snelst groeiende juridische beweging op aarde aanjaagt, leverde haar op Duurzame Dinsdag een Duurzaam Lintje op. Het Kan Wel vroeg haar naar haar beweegredenen, uitdagingen en verdiensten.

Je hebt je carrière gewijd aan het veiligstellen van een groene toekomst voor toekomstige generaties. Waarom is dat volgens jou zo belangrijk?

‘Dat zaadje werd al jong bij mij geplant. Mijn Engelse opa liet mij in de tuin alle insecten die daar krioelden zien. Daar is mijn enorme liefde en passie voor natuur ontstaan. Enerzijds wil ik die ervaring graag mee kunnen geven aan toekomstige generaties en anderzijds wil ik een gezonde leefomgeving voor de rest van de natuur, voor alle andere dieren, planten, wateren, waarborgen. Want zij hebben ook bestaansrecht op deze aarde. Ik zou kunnen zeggen dat wij een gezonde planeet nodig hebben om onze eigen toekomst veilig te stellen, en dat is ook zo, maar ik vind ook dat we af moeten van alleen maar mensgericht denken en beslissingen maken. De natuur mag centraal komen te staan.’

Wat zijn rechten voor de natuur precies?

‘Rechten voor de Natuur is een juridisch en filosofisch concept dat stelt dat de natuur inherente rechten heeft, net als de mens. Daartoe behoort de natuur een rechtssubject te zijn, in plaats van een object zonder rechten. Zo stellen wij dat de natuur rechten heeft om te bestaan, te floreren, te gedijen en ecologische processen in stand te houden. De natuur heeft intrinsieke waarde, niet omdat ze iets voor de mens betekent of omdat ze belangrijk is voor het voortbestaan van de mens, maar omwille van zichzelf.’

Een oproep aan iedereen met een ❤ voor de natuur
Of je nu een bezorgde burger bent, een beleidsmaker die impact wil maken, een juridische expert die recht wil doen gelden, een politicus die een wetsvoorstel wilt indienen of een gemeente die de toekomst vorm wil geven :- jouw betrokkenheid maakt het verschil. Op dit moment worden er plannen gemaakt om de Stichting Rechten van de Natuur op te richten om de groeiende burgerbeweging van Rechten van de Natuur in Nederland te ondersteunen. En daarbij is alle hulp welkom. Wil je een bijdrage leveren? Check dan de website. 

Hoe behartig je de belangen van de natuur? Hoe ziet jouw werk eruit?

‘Het begon met het pleiten voor Rechten voor de Natuur vanuit mijn juridische achtergrond, maar al gauw merkte ik op dat mijn missie verder reikt dan dat. Daarom ben ik ook regelmatig in Den Haag te vinden om politici aan hun mouw te trekken en te activeren. De ene dag vind je me dan ook schrijvend achter mijn laptop, of op bezoek in Den Haag, maar je vindt mij ook regelmatig  in een natuurgebied om van natuurbeschermers te horen hoe natuurbescherming in Nederland er in de praktijk aan toe gaat. Dat afwisselende maakt elke dag interessant.’

Welk deel van je werk is het meest uitdagend?

‘Toen ik besloot om mij volledig in te zetten voor Rechten voor de Natuur, waarschuwden de experts uit de landen waar dit concept al is vastgelegd dat ik te maken zou kunnen krijgen met veel weerstand. Dat vind ik an sich niet zo erg, want kritiek op het concept helpt ook om het te verbeteren. Het wordt pas vervelend als mensen mij er persoonlijk op aan gaan spreken. Toch probeer ik me niet te veel te laten kennen. Ik ben me ervan bewust dat je uitspreken voor dingen die nieuw en onbekend zijn, vaker weerstand oproept.’

Waar maak je je momenteel grote zorgen om?

‘Een heleboel dingen, maar ik denk dat biodiversiteitsverlies en de verslechterende waterkwaliteit in Nederland inmiddels wel bovenaan mijn lijstje staan. Dat zeg ik niet alleen omdat dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek, maar ook omdat ik dat echt merk: er zijn bijvoorbeeld echt veel minder insecten in mijn tuin dan vroeger. Ik vind het  bizar dat we zo trots zijn om Nederland als ‘waterland’ te profileren maar nauwelijks op weg zijn om de Kaderrichtlijn Waterdoelen te behalen.’

Wat is je grootste succes tot nu toe?

‘Die moet ik wat mij betreft nog behalen. Mijn doel is om ervoor te zorgen dat de Rechten voor de Natuur officieel worden erkend zodat toekomstige generaties daar op voort kunnen bouwen. Maar als ik een stapje terug doe: voordat mijn boek ‘Rechten voor de Natuur’ uitkwam ben ik langs heel veel politici geweest om me hard te maken voor deze erkenning.

Op mijn boeklancering maakte Partij voor de Dieren bekend een grondwetsvoorstel over Rechten voor de Natuur in te dienen en hoorde ik dat D66 een wetsvoorstel voor rechten voor de Waddenzee in de maak heeft. Dat was wel heel gaaf. Onlangs heeft gemeente Eijsden-Margraten een motie aangenomen waarin opgeroepen wordt tot erkenning van Rechten voor de Natuur op lokaal niveau. Ik hoop dat dit de zaadjes zijn voor de toekomst van Rechten voor de Natuur.’

Wat kunnen we als gewone burger doen om de aarde groen en gezond te houden voor toekomstige generaties?

‘Dat vind ik een leuke vraag, want er zijn talloze manieren om als burger op te staan voor de rest van de natuur. Iedereen kan daarin een rol spelen. Daarvoor hoef je niet per se gemeenteraadslid, politicus of jurist te zijn. In mijn boek heb ik een aantal praktische tips opgeschreven. Eén daarvan is om jouw spreekrecht als burger te gebruiken om bij gemeenteraads avonden namens de natuur je mond open te trekken.’

Wat vind je van je winst van het duurzame lintje?

‘Dat is een enorme eer. Ik vind eigenlijk dat ik nog niet echt succes heb behaald, want ik denk dat ik pas rustig kan slapen als ik weet dat er een wet is die ervoor zorgt dat meer mensen namens de natuur kunnen opstaan en dat we toewerken naar de erkenning van de rechten van de natuur. Tegelijkertijd is dit een enorme aanmoediging om door te gaan met waar ik mee bezig ben!’