Matthijs en Daan herstellen de natuur met thee

Matthijs Westerwoudt en Daan van Diepen werken met Wilder Land (voorheen PTThee) aan het herstel van natuur en biodiversiteit. Boeren zaaien inheemse kruiden in op hun land (sommigen noemen het ook wel onkruid) en Wilder Land maakt daar samen met een sommelier thee van. Hoe meer kruiden zij kunnen inzaaien, des te meer bijen en vogels terugkomen in Nederland. Het bedrijf is nu ongeveer anderhalf jaar bezig en werd vorig jaar eerste bij de ASN Bank Wereldprijs. Matthijs vertelt hoe ze op het idee kwamen.

Hoe ben je begonnen?

“Ik wist altijd al dat ik iets met duurzaamheid wilde doen en dat ik een bedrijf wilde starten. Na mijn studie heb ik eerst een paar jaar bij Frisse Blikken gewerkt en daar verschillende opdrachten voor bedrijven gedaan. Dat was heel leerzaam, voor mij een springplank naar zelfstandig ondernemer worden. Ik ontdekte dat het me helemaal niet inspireerde om te zien hoe grote bedrijven werken aan duurzaamheid, namelijk de dingen “iets minder slecht doen”. Ook als je duurzame spullen maakt bijvoorbeeld, dan nodig je nog steeds uit tot consumeren en leg je nog steeds een extra beslag op de aarde. Ik wilde het ánders doen en een bedrijf starten op basis van herstel. Vanuit de gedachte: hoe beter het met je bedrijf gaat, hoe meer de natuur hersteld wordt. Hoe dat er precies uit zou moeten zien, wist ik nog niet, maar de kiem was er.”

“Ik ontmoette Daan en samen gingen we brainstormen. We wisten dat we met ons bedrijf een bijdrage wilden leveren aan natuurherstel, en daar zijn we een middel bij gaan zoeken. Als je op dat uitgangspunt werkt, dan werk je mét de natuur in plaats van tegen de natuur. En dat werkt door in alle facetten van je bedrijfsvoering. Je kunt dan geen beslissingen nemen die slecht zijn voor de natuur. Denk bijvoorbeeld aan type verpakkingen of productie ver weg. Je kunt oneindig groeien met een bedrijf dat bijdraagt aan herstel van de natuur. En herstel van natuur begint met meer diversiteit.”

Hoe kwamen jullie op de gedachte voor thee?

“We zagen dat er veel minder kruiden en bloemen in Nederland waren dan vroeger op het boerenland. En dan is ook logisch, want boeren verdienen er niks aan. We kwamen in contact met Wij.land, een organisatie die werkt aan een nieuw landschap, met een evenwicht tussen landbouw, natuur en de mensen die er wonen en werken. Het stelt boeren in staat om allerlei pilots te doen. Via Wij.land kwamen we in gesprek met boeren en toen kwamen we op de gedachte van kruiden. Het was toen eind 2018.  We wilden iets doen dat relatief simpel was. Boeren zaaien inheemse kruiden in, wij nemen ze af, drogen ze en maken er kruidenthee van. Onze gedachte toen was: en die versturen we per post. Vandaar de naam. Via Wij.land konden we een pilot doen. Zij hadden een subsidiepotje voor om de kosten van materialen te vergoeden.”

“In deze pilot deden we ook marktonderzoek en testjes met consumenten, sowieso vragen we altijd heel veel feedback aan onze klanten. In voorjaar 2019 kwam er ineen heel veel aandacht voor biodiversiteit. Het tij zat mee.”

Wat wil je met Wilder Land bereiken?

“Ons bedrijf draagt bij aan natuurherstel en biedt een perspectief voor de boer. De thee is een middel om boeren een verdienmodel te geven voor het inzaaien van (on)kruiden. Het zou goed kunnen dat we later ook andere middelen bedenken. Notenbomen voor notenpasta’s? Het zou kunnen. Maar natuurherstel staat ten allen tijde voorop. En dat werkt door in alle facetten van de bedrijfsvoering. We kwamen in het begin nog wel eens mensen tegen die zeiden: “Het is toch veel goedkoper om kruiden te importeren uit het buitenland?” Of “Het kan toch veel efficiënter als je de kruiden inzaait als monocultuur”? Maar die zien onze essentie niet. Het gaat ons primair om het verwaarden van (on)kruiden op een manier die bijdraagt aan biodiversiteitsherstel. De thee is het middel.”

“Kruidenthee maken is niet zo ingewikkeld. We willen mensen ook stimuleren zelf kruiden te plukken en daar thee van te maken. Ook zorgboeren die ons benaderen omdat ze hun eigen thee willen maken, met hun cliënten, stimuleren wij. We zien hen niet als concurrent. Ze dragen bij aan de missie.”

Hoe loopt het nu?

“Het is allemaal veel sneller gegaan dan wij dachten. De animo vanuit de boeren is groot. Het is leuk, het levert hen wat op. Boeren kunnen zo ook weer met de natuur werken, in plaats van er tegen. Bovendien werkt diversiteit in gewassen en kruiden ook positief op de bodemkwaliteit. We dachten, de eerste vijf jaar gaan we vooral de thee via de post aan bedrijven verzenden. Nu blijkt dat het best kan: lokale kruidenthee verkopen aan consumenten. Dus passen we onze bedrijfsvoering daar op aan. Wat overeind blijft, is dat we niet naar het buitenland gaan exporteren. Maar als er iemand uit Denemarken komt die het concept daar wil gaan toepassen, en onze kennis wil gebruiken, dan is dat alleen maar mooi.”

Wat zou je anderen adviseren die een initiatief willen starten?

“Hou het simpel en ga het gewoon doen. Blijf niet hangen in plannenmaken en theorie. Wat mij heeft geholpen is een soort hobby bedrijfje of side hustle te beginnen. Zo heb ik een tijdje een meubelbedrijfje gehad. Gewoon omdat het leuk was en om alvast te oefenen in het ondernemerschap.”

“En nog een tip. Laat je perfectionisme varen. Het is namelijk nooit perfect. En zo kijk ik ook tegen Wilder Land aan, we dragen bij met een oplossing, maar we zijn niet dé oplossing.”

Van je droom je werk maken, het kan! In deze tijd waarin veel mensen op een kruispunt in hun leven staan, is er -al dan niet noodgedwongen- ook ruimte voor reflectie. Misschien vraag je je af wat je zelf graag wilt. Of wellicht heb je een sluimerend idee, iets waar je al een tijdje mee rond loopt en is dit wel hét moment om dat idee serieus te nemen. Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk van GreenWish spraken een aantal mensen die al eerder in het diepe zijn gesprongen om hun idealen te realiseren en delen deze interviews via hetkanWEL.

HetkanWEL is deze zomer op pad gegaan met Daan en Matthijs om samen met vrijwilligers de thee te oogsten in Almere. De reportage hierover vind je in het boek HetkanWEL. voor een groener, eerlijker en leuker leven. 

Foto inzet Anko Stoffels