Kleding van polyester is volgens de PEF (Product Environmental Footprint) duurzamer dan kleding van wol. De EU’s Green Deal is een ambitieus plan om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken, maar dat wordt lastig als we de productie van kleding van plastic stimuleren en als duurzamer bestempelen dan kleding van natuurlijke materialen.
Foto: Marie van der Heijden
In de Europese Unie werken we samen aan een circulaire economie met minder afval, een lagere uitstoot van broeikasgassen en meer recycling. Om dit te bereiken, is er vanuit de EU diverse wet- en regelgeving, maar zijn er ook verplichte labels die producenten moeten gebruiken om de consument te informeren hoe duurzaam hun producten zijn.
Een belangrijk instrument hierbij is de Product Environmental Footprint (PEF). In de kledingindustrie is die gebaseerd op de Higg-index. De Higg-index is de meest gebruikte maatstaf voor het meten van de milieu- en sociale impact binnen de kleding-, schoenen- en textielindustrie. En die staat nu onder druk. Helemaal omdat polyester beter scoort dan wol op de PEF.
Duurzaamheidslabels zijn belangrijk, maar dan moeten ze wel kloppen
Het idee achter de PEF is goed: een gestandaardiseerde methode ontwikkelen waarmee bedrijven in de hele EU de milieuprestaties van hun producten kunnen meten en waarmee wij heel eenvoudig een keuze kunnen maken voor het duurzaamste product. Dit vermindert verwarring, maar dan moet het label wel kloppen.
Waar scoort de Product Environmental Footprint op?
De PEF-methode beoordeelt diverse factoren, zoals broeikasgasemissies, landgebruik en waterconsumptie bij de beoordeling van een product. Op basis van deze criteria scoort polyester, een synthetische vezel gemaakt van aardolie, beter dan wol, een natuurlijk materiaal. Een schaap stoot zelf broeikasgassen uit, heeft land nodig, eet en drinkt en wordt misschien nog wel eens vervoerd.
Vervolgens wordt de wol verwerkt tot een trui of jas. Ook dat kost energie. Voor de productie van polyesterproductie is minder land en water nodig dan voor de productie van wol en scoort daardoor beter.
Wat gaat er mis met de PEF-methode?
De PEF houdt te weinig rekening met de volledige levenscyclus van textielproducten. Wat niet aan de orde komt, is het aantal keer dat iemand de trui van wol of polyester draagt en hoe ze er uiteindelijk afscheid van nemen. Hierdoor kan een polyester T-shirt van zo’n agressieve ultra fast fashion keten, dat je koopt voor €10 en gemaakt is aan de andere kant van de wereld, een beter duurzaamheidslabel krijgt dan een lokaal geproduceerde trui van wol.
Natuurlijke vezels zoals wol en katoen zijn hernieuwbaar, biologisch afbreekbaar en kunnen opnieuw worden gebruikt. De PEF-methodiek houdt daar in de score echter geen rekening mee. De focus ligt vooral op recyclebaarheid, maar er wordt niet gekeken naar de hoeveelheid niet-recyclebaar afval dat als restproduct ontstaat. Dat is bij polyester veel meer dan bij wol. Wol is grotendeels herbruikbaar en wat overblijft, kan gecomposteerd worden.
Microplastics door kleding
Een ander groot kritiekpunt is dat microplastics geen rol spelen in de PEF-score. Bij het dragen en wassen van synthetische vezels zoals polyester, nylon en elastaan komen microplastics vrij. Die microplastics ademen we in, en ze komen in de lucht en in het water terecht. Geschat wordt dat 35% van de microplastics in de oceanen afkomstig is van textiel.
Deze microplastics vormen een ernstige bedreiging voor het milieu. Ze worden ingeslikt door zeedieren, wat kan leiden tot fysieke schade, toxiciteit en zelfs sterfte. Uiteindelijk belanden deze deeltjes via de voedselketen op ons bord, met onbekende gevolgen voor onze gezondheid.
Diverse artsen waarschuwen voor de gevaren van microplastics. Deze microplastics zitten overal: in water, lucht en zelfs in ons lichaam. Onderzoek toont aan dat ze doordringen tot vitale organen, zoals de hersenen en bloedvaten.
Waar komen microplastics vandaan?
Cosmetica: Scrubs en tandpasta’s bevatten ze als exfolianten.
Kleding: Synthetische stoffen verliezen microvezels bij het wassen.
Verpakkingen: Plastic breekt langzaam af tot microplastics.
Theezakjes: Sommige bevatten kunststof of plastic afdichtingen die vrijkomen in heet water.
Wat kun je doen?
Kies voor plasticvrije theezakjes of losse thee.
Gebruik herbruikbare bekers en flessen van glas of roestvrij staal.
Draag kleding van natuurlijke materialen of gebruik waszakken tegen microvezelverlies.
Vermijd plastic verpakkingen
Download de app 'Beat the Microbead', scan producten en zie of er microplastics inzitten of niet
Wat kun je er aan doen?
Laat je allereerst niet in de war brengen door dit vreemde label. Verschillende duurzame organisaties pleiten voor een label dat de volledige levenscyclus van een kledingstuk inzichtelijk maakt. Dit label houdt dan wel rekening houden met de voordelen van hernieuwbare, organische en biologisch afbreekbare textielmaterialen, én met de nadelen van fossiele grondstoffen en het microplasticprobleem.
Maar voordat we een nieuw label hebben, gaan er vast weer maanden of jaren voorbij. Ik weet niet wat de oplossing dan wel is, maar ik heb wel wat ideeen
- Laten we minder kleding kopen;
- Laten we kiezen voor tweedehands, in plaats van voor nieuw;
- Laten we allemaal even goed in het label kijken als we een kledingstuk willen kopen en het links laten liggen als het polyester bevat.
Dan zijn we al een heel eind!
