Positief jaaroverzicht: dit ging WEL goed in 2025

In een jaar als 2025, waarin nogal veel verontrustende zaken gebeurde, is het soms lastig om je te blijven focussen op de dingen die WEL goed gingen. Toch is dat precies wat we bij hetkanWEL doen, omdat het zo broodnodig is perspectief te bieden en te laten zien dat we nog wel degelijk met een hele grote groep mensen werken aan een groene, eerlijke en leuke wereld. Daarom zetten we bij deze alles nog eens voor je op een rij in ons positief jaaroverzicht. Here we go (in willekeurige volgorde):

Den Haag, Utrecht, Delft en Tilburg verbieden fossiele reclame

Den Haag was de eerste, maar zeker niet de laatste. Steeds meer steden voegen zich in het rijtje van gemeenten waar je in de openbare ruimte geen reclame meer mag maken voor fossiele brandstoffen (vliegvakanties, cruises en bezine-auto’s) of het eten van vlees. Dat lijkt misschien een kleine stap op weg naar een groener, eerlijker en leuker leven maar dat is het niet. Sinds we gestopt zijn met het maken van reclame voor sigaretten zijn er immers ook minder mensen gaan roken. Kortom wij juichen deze ontwikkeling toe met een plekje in het jaaroverzicht.

80% minder blikjes op straat

Twee jaar na de invoering van statiegeld op blikjes bleek dit jaar dat er 80% minder blikjes op straat belanden. Statiegeld werkt dus als een tierelier, zo kopte ook Trouw in April. De cijfers komen overigens van Dirk Groot alias de Zwerfinator (ere wie ere toekomt): hij houdt sinds 2016 bij hoeveel zwerfafval er op straat ligt en wat het is.

Het enige waar nu nog een oplossing voor gevonden moet worden zijn de blikjesverzamelaars die de vuilnisbakken op straat openbreken (wat dan weer voor veel rommel zorgt). Én een manier om veel blikjes tegelijkertijd in te leveren. Dat kan gelukkig wel heel makkelijk bij startupDroppie: een Amsterdamse recyclewinkel waar je blikjes en flesjes (en ander afval) in grote hoeveelheden kan inleveren, middenin de stad. Vorig jaar begonnen ze met 1 winkel in Amsterdam, nu zijn er meer dan 10 in verschillende steden.

Internationale gerechtshof: landen moeten meer doen aan klimaatverandering

Het internationale hof heeft bepaald dat landen wettelijk verplicht zijn om klimaatverandering tegen te gaan. Een schone, gezonde en duurzame leefomgeving is namelijk een mensenrecht. De uitspraak werd in juli gedaan in de grootste klimaatzaak ooit, aangespannen door de laag gelegen en kleine eilandstaat Vanuatu. Meer dan 130 landen steunden de zaak. En hoewel de uitspraak juridisch niet bindend is, is het zeker van grote invloed.

We zien dat de rechtszaal steeds belangrijker wordt voor het klimaat. Zo strijdt Jessica den Outer voor de rechten van de natuur (lees hier ons interview met haar). En spande Greenpeace samen met inwoners van Bonaire een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat om een rechtvaardig klimaatbeleid te eisen. Bonaire is één van de Nederlandse gemeenten die het hardst wordt geraakt door de klimaatcrisis.

Klimaatadvocaat Sjoerd Lopik zei eerder deze week ook al op NPO Radio 1 dat er steeds meer duidelijke regels komen voor bedrijven waardoor het ook makkelijker wordt om overtreders van die regels (bedrijf of bestuurder) te straffen. Tot nu toe is dat nog niet veel gebeurd omdat de regels te onduidelijk waren en waren de rechtszaken vooral civiel.

Franse senaat stemt voor wet tegen fast fashion

De Franse senaat nam deze zomer een wet aan om de opmars van ultra fast fashion af te remmen. En dan gaat het met name om de snel wisselende collecties zoals die van Shein. Gek genoeg werd in november van dit zelfde jaar de opening van een vestiging van Shein (de eerste in Europa) aangekondigd, uitgerekend in modestad Parijs. En wel in het chique warenhuis BHV, pal tegenover het gemeentehuis.

Burgemeester Anne Hidalgo kon haar woede niet verbergen. ‘Dit is in strijd met de Parijse klimaat- en sociale ambities’, schreef ze op LinkedIn. Meer dan tien Franse merken die een winkel hebben in het warenhuis, zegden sinds de aankondiging hun samenwerking met BHV op. Ook Disneyland Parijs, die dit jaar de versiering van de etalages van het warenhuis op zich zou nemen, heeft zich terug getrokken uit protest tegen de komst van Shein. Kijk, dat biedt dan toch weer hoop en dus een plek in ons jaaroverzicht.

Artis laat ‘s nachts het licht uit

Even helemaal los van de discussie of dieren wel of niet in een dierentuin thuis horen, kondigde Artis eind oktober aan ‘s nachts de lichten uit te zullen doen. Hierdoor krijgen dieren hun nachtelijke ritme terug (voor zover het licht uit de naburige straten dat niet verstoort) en vermindert de lichtvervuiling in Amsterdam.

Artis wordt hiermee de eerste officiële ‘Urban Dark Sky Place’ van Europa, met een officiële oorkonde van de internationale Dark Sky Association. Woordgrappen als het ‘no light district’ liggen natuurlijk op de loer en worden dan ook al veelvuldig ingezet. Maar zonder gekheid: we schreven al eerder over de vervuilende werking van straatverlichting en de verstoring van het natuurlijke bioritme van mens en dier door ons constante licht.

Eerste Nationaal Burgerberaad Klimaat een succes

In dit jaaroverzicht vieren we ook dat Nederland dit jaar zijn eerste klimaat burgerberaad had. 175 willekeurig gekozen burgers uit het hele land bogen zich over de vragen: hoe reizen we, wat eten we en hoe kan dit allemaal milieuvriendelijker? Na 9 maanden van overleg kwamen hier 13 adviezen uit voort.

Zo willen de burgers dat een kwart van de landbouwgrond in 2030 biologisch is (in 2024 was dat nog maar 5% waarmee Nederland achterloopt op de rest van Europa). De ambitie van 25% ligt in lijn met de Europese Green Deal die jaren geleden al door Timmermans werd gepresenteerd.

De burgers raadde ook aan om de uitstoot van CO2 en stikstof te belasten (de vervuiler betaalt) en de opbrengst daarvan te gebruiken om de landbouw te verduurzamen. Verder moet het aantrekkelijker worden om met de trein te reizen of met de fiets naar het werk te gaan. Ook werkgevers willen dat de fiets fiscaal aantrekkelijker wordt en trokken daar deze maand voor aan de bel.

Internationaal verdrag om de oceanen te beschermen

De COP in Brazilië mag dan wel niet zo’n succes zijn geweest dit jaar, de High Seas Treaty was dat wel en verdient dus een plek in dit jaaroverzicht. Na 20 jaar onderhandelen en twee jaar nadat het akkoord werd gesloten, zette Marokko dit jaar als 19e land een handtekening onder het verdrag om onze internationale wateren te beschermen. En daarmee werd het VN-verdrag ter bescherming van de oceanen een feit.

Dat is belangrijk omdat tot nu toe niemand juridisch verantwoordelijk was voor deze gebieden. In de toekomst moet 30% van de oceanen uit beschermde mariene gebieden bestaan. De oceanen zijn belangrijk omdat ze warmte en CO2 absorberen, zuurstof produceren en een immense biodiversiteit herbergen.

Ontbossing gaat langzamer

En nu we het toch over de natuur hebben. Verrassend genoeg is 2025 het jaar waarin de ontbossing wereldwijd is afgenomen. Dat blijkt uit een vijfjaarlijks rapport van de Verenigde Naties. De afgelopen tien jaar werd 10,9 miljoen hectare per jaar gekapt. Dat is nog steeds veel te veel, maar het is een stuk minder dan in de decennia ervoor. Vooral voor landbouwgrond worden minder bomen gekapt.

“Deze dalende trend is echt te danken aan beleid. Dit is het bewijs dat we iets tegen ontbossing kunnen doen,” zegt Wouter Peters, hoogleraar koolstofkringloop aan de Wageningen Universiteit tegen de NOS.

Bedreigde diersoorten komen terug

We kunnen dit positief jaaroverzicht natuurlijk niet afsluiten zonder nog even in te gaan op een aantal dieren waar het goed mee gaat. De groene zeeschildpad is niet langer een bedreigde diersoort. In de Atlantische Oceaan zwemmen iets noordkaper walvissen. En In Schotland is de wilde kat met succes geherintroduceerd. Ook in Nederland doet de wilde kat het steeds beter. Dat is bijzonder, want het dier is hier honderden jaren niet gezien, maar leven er vooral in de bossen van Zuid-Limburg tientalle exemplaren.

Je kan weer zwemmen in de Seine

En voor dit jaaroverzicht gaan we toch ook weer even terug naar Parijs, want sinds dit jaar kan je weer zwemmen in de Seine. Tijdens de Olympische Spelen werd hier alvast een voorzet voor gegeven, maar nu is de beroemde rivier ook echt schoon genoeg bevonden voor het publiek om in te zwemmen. Dankzij het harde lobbywerk van de hierboven al genoemde burgemeester van Parijs. Overigens is Parijs niet de enige stad waar je kan zwemmen: ook in steden als Kopenhagen en Bazel kan dat. Lees hier welke steden nog meer inzetten op vergroening.

Welke gebeurtenissen missen volgens jou in ons positieve jaaroverzicht van 2025? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten in de comments.