De Plastic Soup Surfer, hoe één persoon verschil kan maken

Plastic Avengers, Mission Mars, Wakkere Wegwerpers of ‘gewoon’ als de Plastic Soup Surfer. Merijn Tinga zet zich al jaren in om het plastic probleem op de kaart te zetten en aan te pakken. Begin juni verschijnt zijn boek Plastic Soup Surfer, hoe één persoon verschil kan maken bij uitgeverij Hollandia van Gottmer. HetkanWEL sprak met Merijn over de stand van het plastic, de oplossingen en natuurlijk over zijn boek.

Het kantelpunt lag in 2018

“Dat onderbuikgevoel, dat we de verkeerde kant op gaan met z’n allen, hebben we allemaal,” zegt Merijn. “Toch is er de afgelopen tijd veel veranderd. Het kantelpunt was in 2018, toen China niet langer het afvoerputje van de wereld wilde zijn en stopte met het importeren van (plastic) afval. Dat was ook het jaar waarin een groot bedrijf als Unilever aankondigde dat alle verpakkingen van het bedrijf vanaf 2025 herbruikbaar, recyclebaar of composteerbaar moeten zijn. En het jaar waarin Frans Timmermans, voorzitter van de Europese Commissie, met zijn Single-Use Plastics Directives kwam waarmee de EU de strijd aanging tegen wegwerpplastic.”

“Het waren bepalende momenten in hoe we met plastic omgaan. China zei: ‘Ho, het is te veel en te vies om te recyclen’. Het bedrijfsleven wist: ‘Wij moeten iets gaan doen’. En de politiek ging tot actie over en koos ervoor om de plastic producten aan te pakken, die het meest op het strand gevonden worden.  Bij mij zelf veranderde er in die tijd ook iets. Tot 2017 was ik me er natuurlijk wel van bewust dat plastic een wegwerpproduct was, maar ik was er ook van overtuigd dat de oplossing hiervoor lag bij een goede manier van weggooien en recyclen. Daar ben ik nu steeds minder van overtuigd.”

De plastic paradox

“Wegwerpplastic zorgt voor gemak, maar wakkert daarmee ook luiheid aan en versterkt onze impuls aankopen. Het is een glijdende schaal. Aan de ene kant voorkomt plastic voedselverspilling, aan de andere kant zorgt het ervoor dat we blauwe bessen uit Kenia laten invliegen, het hele jaar door aardbeien eten, onze koelkast volstouwen en verwachten dat alles altijd voorradig is in de supermarkt. Terwijl dat principe juist weer voor verspilling zorgt. Dat is de plastic paradox. Als we duurzaam met onze aarde willen omgaan, moeten we juist gaan plannen en matigen en het gemak niet boven alles willen stellen.”

Wegwerpplasticschaamte

“Zolang wegwerpproducten goedkoop zijn en voor gemak zorgen, ligt de oplossing voor het terugdringen van plastic vervuiling bij de verpakkingen. Of je zorgt ervoor dat het afval financiële waarde krijgt, zoals statiegeld op blikjes en kleine flesjes. Of je zorgt ervoor dat het afval niet schadelijk is en dus afbreekbaar of recyclebaar, zoals het waspapier waar de Antaflu-snoepjes nu in verpakt zitten. Of je zorgt ervoor dat er helemaal geen verpakking nodig is. Daarbij zou het mooi zijn als er naast ‘vliegschaamte’ ook zoiets zou komen als ‘wegwerpplasticschaamte’, waarbij je je schaamt als je te lui bent om voor iets anders dan wegwerpplastic te kiezen.”

Plastic Soup Surfer

“Ik heb een keer meegedaan aan een beach cleanup in Bermuda. Als je daar in het zand kijkt en je ziet al die minuscule stukjes plastic ter grootte van een zandkorrel, dan vraag je je af waar dit stopt en wat voor zin het heeft om het op te ruimen. Dan voel ik me wel eens moedeloos, maar ik heb voor mezelf een vorm gevonden waarmee ik verschil kan maken. Ik krijg als Plastic Soup Surfer zoveel positieve energie van al die steun en daarmee kan ik zoveel aan. Bovendien kan ik er niet mee leven als ik niet probeer het juiste te doen. Natuurlijk, het is harstikke moeilijk, maar het past niet bij mij om op te geven. Nu Mars bijvoorbeeld niet bereid lijkt om hun wikkels van papier te maken, verlengen we Mission Mars gewoon tot we het wel voor elkaar krijgen.”

Leuk, maar niet belangrijk

Merijn begon in 2004 met het maken van zijn eerste surfboard van plastic flesjes. “Er was veel aandacht voor dat surfboard, maar bewustwording alleen is niet genoeg. Het was toen voor veel mensen vooral leuk, maar niet heel erg belangrijk, al kon het ook geen kwaad. Dat is wel veranderd. Als de Albert Heijn de groentezakjes in de ban doet, komt dat tegenwoordig in het NOS Journaal. Van zo’n nieuwsbericht kon je vijf jaar geleden alleen maar dromen. Het zijn kleine stapjes, maar deze supermarkt heeft hiermee wel de goede afslag genomen. Ze hebben het gemak weggehaald door het juist moeilijker te maken voor hun klanten. Alleen dan beweeg je weg bij die plastic paradox.”

[box] De acties van de Plastic Soup Surfer op een rij:

• In 2014 surft hij langs de Nederlandse kust van Knokke (België) naar Borkum, maar strandt vroegtijdig op Ameland
• In 2015 zeilt hij met zijn gezin 5 maanden als ‘Plastic Jagers’ langs de kust van Scandinavië en Oost-Europa
• In 2016 surft hij van Scheveningen naar Lowestoft, Engeland als startschot voor zijn petitie om statiegeld op kleine flesjes te krijgen. De Plastic Soup Surfer petitiemotie betekende een politieke doorbraak, waardoor er vanaf 1 juli dit jaar statiegeld op kleine plastic flesjes zit.
• In 2017 gaat hij met zijn Stand Up Paddle (SUP) board de Rijn af, van de BodenSee (de bron) naar Hoek van Holland (de monding) om aandacht te vragen voor het plastic dat via de rivieren de zee in stroomt. Met een gerechtsdeurwaarder gaat hij naar tien directeuren van Coca Cola tot Albert Heijn en maakt hen met een juridisch stuk formeel bewust van het plastic probleem.
• In 2020 gaat hij met zijn SUP- en surfboard van Maastricht tot Schiermonnikoog om aandacht te vragen voor het afvalscheiden op scholen met zijn campagne ‘wakkere wegwerpers’.
• Samen met Dirk de Groot, alias de Zwerfinator, zorgde hij ervoor dat Antaflu overstapte van plastic wikkels op waxpapier en dat knetterplastic (vuurwerk) uit de schappen van de Nederlandse winkels verdween. Ook waterballonnen (spatplastic) en plastic confetti verscheen dankzij hun acties uit de schappen. Nu werken ze samen aan Mission Mars om de snoepfabrikant aan te zetten hun plastic verpakkingen te vervangen door papier.
• Merijn heeft ondertussen vier boarden gemaakt van plastic afval. Het vierde was het eerste 3D-geprinte surfboard ter wereld, bovendien gemaakt van gerecycled plastic.

[/box]

Plastic Soup Surfer, hoe één persoon verschil kan maken is een persoonlijk verhaal, dat op een hele prettige, toegankelijke manier geschreven is. Het ligt vanaf juni in de winkel. Wij mogen twee exemplaren weggeven. Abonneer je op onze nieuwsbrief (als je dat nog niet gedaan hebt) en Laat in een reactie hieronder weten waarom jij dit boek graag wilt hebben.

Foto: Eelkje Colmjon