Geplaats door Asceline Groot vrijdag 23 mei 2025 Duurzaam groen

21 Nationale Parken: welke is jouw favoriete?

In ons kleine land hebben we eigenlijk opvallend veel mooie Nationale Parken. Plekken waar we van de natuur kunnen genieten, waar kinderen leren over biodiversiteit, waar vrijwilligers vol liefde excursies geven en waar boeren, ondernemers en natuurbeschermers samenwerken aan een duurzame toekomst. Ondanks dat we allemaal weten dat de natuur onder druk staat en het heel belangrijk is voor onze gezondheid, wil het kabinet 24 miljoen euro bezuinigen op het netwerk van Nationale Parken. Daarmee verdwijnen niet alleen natuur, excursies, lesprogramma’s en onderhoud, maar ook de waardevolle samenwerkingen tussen allerlei partijen die zich dagelijks inzetten om onze natuur samen te beschermen. En dat willen we toch niet?

Het goede nieuws is: dit besluit om te bezuinigen op het netwerk van Nationale Parken is nog niet definitief. Overal in het land komen bewoners, leerkrachten, gidsen, ondernemers en natuurliefhebbers in actie om hun park te beschermen. Zij vragen simpelweg om voort te bouwen op wat al werkt: investeren in natuurbeleving, streekontwikkeling en onderwijs. Samen begonnen ze een petitie en die kun jij ondertekenen. Zo geven we massaal een krachtig signaal af aan Den Haag: draai de bezuiniging terug, en laat zien dat deze parken onmisbaar zijn.

Om je te motiveren en de veelzijdigheid van de Nederlandse Nationale Parken te laten zien, maakten we een lijst per provincie. Ga lekker wandelen (en bezoek een boscafe – de lijst vind je in dit overzicht) dit weekend en onderteken de petitie. En wil je ons laten weten wat jouw favoriete Nationale Park is? Vul dan deze enquete in.

Gelderland

1. Nationaal Park De Hoge Veluwe
Een uniek park met uitgestrekte bossen, zandverstuivingen en heidevelden. Je kunt hier wilde dieren zoals edelherten, moeflons en wilde zwijnen tegenkomen. Het Kröller-Müller Museum ligt midden in het park en bevat een beroemde Van Gogh-collectie. Gratis witte fietsen maken het makkelijk om het park te verkennen.

2. Nationaal Park Veluwezoom
Dit is het oudste nationale park van Nederland en ligt op de zuidelijke Veluwe. Het landschap bestaat uit heuvels, dichte bossen en heidevelden die in augustus prachtig paars kleuren. Je vindt hier ook het uitzichtpunt de Posbank met panoramisch uitzicht. Veluwezoom is een belangrijk leefgebied voor dassen en boommarters.

Utrecht

3. Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
Dit park bestaat uit beboste heuvels, oude landgoederen en zandverstuivingen. Het is een belangrijk overgangsgebied tussen de hogere zandgronden en de lager gelegen rivieren. Er leven veel vogels, waaronder de zwarte specht en wespendief. Historische buitenplaatsen en kastelen geven het park een cultureel karakter.

Flevoland

4. Nationaal Park Nieuw Land
Nieuw Land is het jongste nationale park, ontstaan op de zeebodem van de voormalige Zuiderzee. Het park omvat onder meer de Oostvaardersplassen, waar grote grazers zoals edelherten en konikpaarden leven. Er is een unieke combinatie van open water, moerassen en rietlanden. Het is een waar paradijs voor vogelspotters.

Zuid-Holland

5. Nationaal Park De Biesbosch (deels in Noord-Brabant)
Een van de weinige zoetwatergetijdengebieden in Europa met wilgenbossen, kreken en eilandjes. Beverpopulaties zijn hier succesvol teruggekeerd en je kunt ze zelfs tijdens een fluisterboottocht spotten. Het park speelt ook een rol in waterberging en klimaatadaptatie. De Biesbosch is een dynamisch landschap vol leven.

6. Nationaal Park Hollandse Duinen
Dit park strekt zich uit langs de Noordzeekust tussen Hoek van Holland en Hillegom. Het beschermt een waardevol duinlandschap vol zeldzame planten en dieren, zoals de zandhagedis en nachtzwaluw. Waterwinning en recreatie gaan hier hand in hand. Het is een vitaal gebied voor drinkwatervoorziening en biodiversiteit.

Noord-Brabant

7. Nationaal Park De Groote Peel (ook in Limburg)
Een veenachtig hoogveengebied met een mysterieuze sfeer, gevormd door turfwinning. Je vindt er stille moerassen, zompige paden en veel trekvogels. Het gebied is relatief ongerept en heeft een rijke historie. Er zijn wandelroutes met knuppelpaden over het veen.

8. Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen
Ook wel de ‘Brabantse Sahara’ genoemd vanwege de enorme zandverstuivingen. Het is een van de grootste droge binnenduingebieden van West-Europa. Bos, heide en stuifzand wisselen elkaar af en zorgen voor veel variatie. Wandelaars en mountainbikers vinden hier volop uitdaging.

9. Van Gogh Nationaal Park
Dit park is verspreid over verschillende gebieden in Brabant en eert het landschap dat Vincent van Gogh inspireerde. Het verbindt natuur, cultuur en erfgoed rond zijn geboortegrond. Je vindt er bloemrijke akkers, oude dorpen en kunstzinnige elementen in het landschap. Het park is sterk verweven met lokale gemeenschappen.

Limburg

10. Nationaal Park De Maasduinen
Een langgerekt natuurgebied langs de Maas met karakteristieke rivierduinen. Het park kent een grote variatie aan landschappen: heide, bossen, vennen en stuifzanden. Het is rijk aan vlinders, amfibieën en roofvogels. Wandel- en fietsroutes bieden prachtige uitzichten over de Maasvallei.

11. Nationaal Park De Meinweg
Uniek door zijn terrassenlandschap, gevormd door breuklijnen in de aardkorst. Je vindt er loofbossen, heidevelden en vennen. Het park is thuis voor de gladde slang, een zeldzame reptielsoort. Het grenst aan Duitsland en is onderdeel van een grensoverschrijdend natuurgebied.

Drenthe

12. Nationaal Park Dwingelderveld
Het grootste aaneengesloten natte heidegebied van West-Europa. Er zijn tientallen vennen, waar zeldzame libellen en vogels leven. Schaapskuddes helpen de heide open te houden. Je kunt hier eindeloos wandelen en fietsen over stille paden.

13. Nationaal Park Drents-Friese Wold (ook in Friesland)
Een uitgestrekt bos- en heidegebied met zandverstuivingen en beekdalen. Je vindt hier een grote diversiteit aan planten en dieren, waaronder de boommarter en zandhagedis. Kinderen kunnen het Oerrr-speelbos ontdekken. Het park is een paradijs voor wandelaars en natuurliefhebbers.

Friesland

14. Nationaal Park Lauwersmeer (deels in Groningen)
Vroeger een zeearm, nu een vogelrijk zoetwatergebied. Vogelaars komen hier massaal voor de vele steltlopers, ganzen en roofvogels. Het park is ook een officieel Dark Sky Park, waar je ‘s nachts de sterrenhemel goed kunt zien. Watersporters en natuurliefhebbers genieten hier samen van het open landschap.

15. Nationaal Park Schiermonnikoog
Het hele Waddeneiland is nationaal park en kent duinen, bossen, strand en kwelders. De natuur krijgt hier alle ruimte om zich te ontwikkelen. Het eiland is autoluw, wat zorgt voor rust en schone lucht. De diversiteit aan vogelsoorten is indrukwekkend.

Noord-Holland

16. Nationaal Park Duinen van Texel
Dit park beslaat de duinen aan de westkant van Texel. Je vindt hier een mozaïek van duinen, strand, bos en heide. Het is een belangrijk broedgebied voor veel vogelsoorten. Ook zeehonden zijn regelmatig te zien op de zandbanken.

17. Nationaal Park Zuid-Kennemerland
Gelegen tussen Haarlem en de kust, met rijke duinvegetatie en oude landgoederen. Hier leven wisenten, vossen en veel vogels. Bezoekers kunnen genieten van wandelingen langs duinen, bossen en stille meren. Het park speelt ook een rol in drinkwaterwinning.

Zeeland

18. Nationaal Park Oosterschelde
Een bijzonder getijdengebied met zout water, zandbanken en slikken. Het is een kraamkamer voor vissen en een rustplek voor zeehonden. Duikers en vogelaars komen hier volop aan hun trekken. De Oosterscheldekering beschermt het gebied tegen overstromingen, zonder de natuur te verstoren.

19. Nationaal Park NLDelta (ook in Zuid-Holland)
Een groot, watergedomineerd natuurgebied in de delta van Rijn, Maas en Schelde. Het combineert natuur, cultuur en waterveiligheid. Je vindt hier bevers, zeearenden en unieke zoet-zout overgangen. Het park is onderdeel van een visie voor een veerkrachtige delta.

Overijssel

20. Nationaal Park Sallandse Heuvelrug
Een glooiend natuurgebied met heidevelden, bossen en uitkijkpunten. Het is een van de weinige plekken in Nederland waar de korhoen nog voorkomt. Fietsers en wandelaars kunnen genieten van rustige routes. In de herfst kleuren de bossen spectaculair.

21. Nationaal Park Weerribben-Wieden
Het grootste laagveenmoerasgebied van Noordwest-Europa. Je kunt hier varen door smalle slootjes tussen rietvelden en trilvenen. Otters en bijzondere libellen leven hier in stilte. Het is een uniek cultuurlandschap gevormd door turfwinning.

Over de schrijver

Asceline Groot

Asceline Groot is partner bij hetkanWEL, onderzoeker, specialist op het gebied van duurzame trends en ontwikkelingen en co-auteur van het boek 'hetkanWEL. Voor een groener, eerlijker en leuker leven'. Daarnaast heeft ze een PhD aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze deed onderzoek hoe social enterprises hun ideeën ontwikkelen.