Van nature ben ik een koukleum. Niks zo erg als het gevoel van tenen en vingers die tot op het bot koud zijn. Bij de minste geringste mogelijkheid dat ik het wellicht koud zou kunnen hebben, trok in een extra trui aan. De sauna vond ik heerlijk, maar het koude dompelbad sloeg ik regelmatig over. En ook koud douchen vond ik een gruwel, tenzij het ver boven de 30 graden was. Enfin, je krijgt een beeld: kou was niet aan mij besteed.
Koud douchen
Was ja. Want er zijn een paar dingen veranderd. Ten eerste ben ik dankzij de overgang een warmer mens geworden. Ten tweede ben ik mezelf gaan trainen om kou in mijn hoofd niet zo groot te maken. Want als je van kou in je gedachten een drama maakt van snijdende pijn en onoverkomelijk discomfort, dan wordt het dat ook. Denk aan het fietsen in de regen (iets waar we deze maanden maar al te veel ervaring mee hebben): onze gedachten maken van de ervaring een ware hel, terwijl daarmee de regen niet stopt. Als je die regen (of de kou) met een open mind benadert, zonder er een mening over te hebben of er een label op te plakken, dan is het -tot op zekere hoogte- prima te verdragen. Dan is het gewoon wat het is.
In de praktijk betekent dit dat ik onder de koude douche ga staan zonder dat ik daar een mentaal aanloopje voor hoef te nemen. Ik draai gewoon de warme kraan uit, klaar. Dat wil zeggen: tussen april en oktober zo’n beetje, want nu de vrieskou ons land alsnog heeft bereikt en ik de verwarming thuis op een zo’n laag mogelijk pitje houd, vind ik koud douchen ineens overdreven. Of niet te doen, zou je ook kunnen zeggen. Al weet ik dat mijn lijf daarna gloeit als een malle en ik in een klap klaarwakker ben van een koude douche, ik doe het niet in deze maanden.
Gezondheidseffecten van koud douchen
Ik was dan ook zeer verheugd toen ik thermofysioloog Wouter van Marken Lichtenbelt deze week op Radio 1 hoorde uitleggen dat het (nog) niet wetenschappelijk bewezen is dat een koude douche een positief effect heeft op je gezondheid. Er moet nog veel onderzoek gedaan worden om te bewijzen dat koud douchen je weerstand verbetert, zoals vaak beweerd wordt. Wel zet koud douchen het lichaam ‘aan’ als het gaat om de doorbloeding van de huid en dergelijke (dat heerlijk gloeiende gevoel na een koude douche). “Dat mensen het fijn vinden, er een kick van krijgen en zich er goed bij voelen dat is zonder twijfel zo, maar er is weinig bewijs voor gezondheidseffecten.”
Afwisseling kou en warmte is wel goed
Dit voelde voor mij als een vrijbrief om het koud douchen in de winter inderdaad over te slaan. Toch maakte Wouter van Marken Lichtenbelt ook nog een ander belangrijk punt. Want de afwisseling van kou en warmte is wel degelijk goed voor je. De stofwisseling wordt er door aangezet en vooral de suikerhuishouding verbetert, dus de suikers in je lichaam worden beter verwerkt. Dat betekent niet dat we elke dag koud moeten douchen of een duik moeten nemen in de winterse Noordzee. Maar het betekent wel dat een afwisseling van temperatuur je weerbaarder maakt voor extremen. Door als het ware in de herfst al te oefenen met kou, kan je de winter beter aan. En door in de lente weer te oefenen met warmte kan je de zomer beter aan. Constant binnen zitten (dat is sowieso niet een goed idee, maar dat is weer een heel ander verhaal) met dezelfde temperatuur is dus niet zo goed voor je.
Wil je meer weten over onze lichaamstemperatuur en waarom vrouwen het bijvoorbeeld over het algemeen kouder hebben dan mannen? Dan is het boek Van rillen tot zweten van Wouter van Marken Lichtenbelt wellicht een aanrader. Lees ook over de trend van winterzwemmen.
