Opinieonderzoek: Onze community wordt steeds creatiever in klimaatbewust leven

Hoe klimaatbewust leven we eigenlijk? Dat vroegen we vorige week aan de lezers van onze nieuwsbrief en daar kwam iets opvallends naar voren: we maken niet alleen meer duurzame keuzes, maar doen dat steeds bewuster, consequenter en creatiever. Van regenwater gebruiken voor het doorspoelen van de wc tot een badmat van oude sokken – de antwoorden laten zien dat klimaatvriendelijk leven al lang niet meer alleen draait om zonnepanelen en afval scheiden.

Van bewuste beginner tot bijna klimaatneutraal

Opvallend is dat de meeste deelnemers zichzelf niet meer zien als beginners in klimaatbewust leven. Slechts 2,6 procent zegt net begonnen te zijn met duurzamere keuzes. Het merendeel – bijna de helft (48,7%) – geeft aan de “standaard” duurzame stappen te zetten: afval scheiden, minder vlees, vaker de fiets.

Daarnaast zegt ruim een derde (32,1%) dat ze hun best doen om klimaatneutraal te leven. In de open antwoorden vertellen mensen dat ze bijvoorbeeld geen auto hebben, nauwelijks vliegen, hun huis maximaal isoleren of vrijwel alles tweedehands kopen.

Een deelnemer verwoordt het zo: “Klimaatneutraal lukt niemand – ik doe m’n best en sta open voor nieuwe tips.”

Plantaardiger eten blijft populairste actie

Gevraagd naar wat mensen nú het liefst doen om klimaatbewust te leven, komt plantaardiger eten duidelijk naar voren: bijna 77 procent wil daar actief mee bezig zijn. Tweedehands of circulair kopen (73%) volgt op korte afstand, evenals minder vliegen of autorijden (67%).

Daarmee blijft de focus niet hangen bij individuele consumptie. Ook het opwekken van eigen energie – via zonnepanelen, warmtepompen of andere systemen – is voor ruim de helft van de ondervraagden belangrijk.

Sommige deelnemers gaan verder dan de bekende maatregelen voor een klimaatbewust leven. Enkele voorbeelden:

• Een composttoilet met wasbaar wc-papier (daar moet ik meer over weten)
• Herbruikbare cadeauverpakkingen met klittenband
• Zwerfafval opruimen tijdens wandelingen
• Een diervriendelijke, biologische moestuin
• Spullen delen in de buurt

Het is duidelijk: duurzaamheid wordt in het dagelijks leven steeds meer gezien als een combinatie van creativiteit, pragmatiek en dan het liefste in je community.

Klimaatbewust leven: Een plantaardig voedingspatroon helpt
Een plantaardig voedingspatroon heeft een veel lagere milieu-impact dan een dieet met veel vlees en zuivel, omdat voor dierlijke producten grote hoeveelheden grondstoffen, veevoer, water en energie nodig zijn, en de veeteelt bovendien veel broeikasgassen zoals methaan uitstoot. 

Terwijl voor 1 kilo peulvruchten slechts 1 kilo CO₂ vrijkomt, ligt dat bij lamsvlees op 51 kilo; ook het waterverbruik voor dierlijke eiwitten is vele malen hoger door de productie van veevoer. Door slechts twee dagen per week geen vlees te eten kun je al 130 kilo CO₂ per jaar besparen. Plantaardiger eten – al is het maar een paar dagen per week – verkleint zowel je CO₂-voetafdruk als je watervoetafdruk aanzienlijk en is daarmee een effectieve én haalbare manier om klimaatwinst te boeken. 

Waar willen we verder in groeien?

Ondanks de inzet, zien mensen ruimte voor verbetering. Het vaakst genoemd:

1. Minder spullen kopen (38,7%)
2. Minder energie gebruiken (37,3%)
3. Meer invloed uitoefenen – politiek, buurt of werk (33,3%)

Daarnaast zoekt één op de vijf deelnemers nog naar inspiratie. Sommigen willen vaker vegan eten, anderen willen meer gebruikmaken van het openbaar vervoer of hun invloed inzetten om anderen te overtuigen.

Praktische tips zijn de grootste motivator

Wat helpt mensen daadwerkelijk in actie te komen? Niet beloftes of campagnes, maar vooral praktische handvatten. Ruim 42 procent zegt gemotiveerd te worden door concrete tips die direct toepasbaar zijn. Inspirerende voorbeelden van anderen zijn ook belangrijk (26%).

Ook persoonlijke factoren spelen mee: tijd, intrinsieke motivatie, of het verlangen om de wereld een beetje beter achter te laten voor toekomstige generaties. “Mijn kleinkinderen – daar doe ik het voor,” schrijft één van de deelnemers.

Een andere deelnemer vat dit treffend samen: “Als iedereen begint met kleine stappen zetten, dan maken we met veel al een grote.”

Duurzame keuzes worden langzaam ‘normaal’ – en steeds creatiever

De uitkomsten van deze peiling laten maar weer zien dat duurzaam leven met praktische keuzes, een beetje verbeeldingskracht en soms een flinke dosis doorzettingsvermogen je prima kan bijdragen aan het klimaat. En dat biedt hoop – niet alleen voor het klimaat, maar ook voor de samenleving die we samen bouwen.

Tips en inspiratie om bij te dragen aan het klimaat

Ben je op zoek naar inspiratie? In dit artikel zetten we 35 dingen op een rij die je vandaag nog kan doen voor een beter milieu.