Verschillende organisaties zijn al jaren bezig om de bij op de kaart te zetten, want: zonder bij geen leven. In Brighton (Verenigd Koninkrijk) hebben ze daarin weer een nieuwe stap gezet. Daar worden de zogenaamde ‘bee bricks’, oftewel bijen bakstenen, verplicht gesteld in alle nieuwe gebouwen. In deze stenen, die tussen ‘normale’ bakstenen in de muur gemetseld worden, kunnen bijen zich nestelen. En het mooie is dat het ook zo fijn allitereert: bee bricks Brighton, maar dat geheel terzijde.
De bijensteen of bijen baksteen
De bijen baksteen dus. Het is een steen met gaatjes erin waardoor de bijen erin kunnen nestelen. Doel is om de biodiversiteit in de stad te vergroten en een veilige haven te vormen voor wilde bijen, die met uitsterven bedreigd worden. Ook nestkasten die geschikt zijn voor gierzwaluwen worden verplicht in Brighton trouwens.
Het vergroten van biodiversiteit in de stad
“Dit is pas het begin van een serie maatregelen, die we eigenlijk zouden moeten nemen om de zorgen rondom biodiversiteit aan te pakken, die zijn ontstaan door jarenlange verwaarlozing van de natuurlijke omgeving,” zegt de wethouder achter het initiatief, Robert Nemeth. Hij denkt daarbij aan meer groen, vogelnestjes en doorgangen voor egels als voorbeelden van makkelijke en goedkope maatregelen die een stad kan nemen om de biodiversiteit te vergroten.
Er is ook kritiek op de bijen baksteen
Overigens komt de introductie van de bijen baksteen, die ook in andere gemeenten in Cornwall en Dorset plaatsvindt, niet geheel zonder kritiek. Sommige experts zeggen dat de stenen mijten kunnen aantrekken of ziektes kunnen verspreiden als ze niet goed worden schoongemaakt. In dat geval zal het de biodiversiteit en het voortbestaan van de bij eerder schaden dan goed doen.
Zo is Dave Goulson, biologie professor aan de Universiteit van Sussex, bang dat de steen misbruikt kan worden voor ‘greenwashing’ praktijken van projectontwikkelaars. “We houden onszelf voor de gek als we denken dat het plaatsen van een bijen baksteen in elk gebouw de problemen rondom biodiversiteit oplost. Daar is veel meer substantiële actie voor nodig,” zegt hij in The Guardian. En hoewel het beter is dan niks, zou het dus wel eens gebruikt kunnen worden als excuus om verder niks te ondernemen.
Vooral voedsel is een probleem voor de bij
Ook de Belg Sebastian Worms, doctoraatstudent aan de Universiteit van Louvain, is kritisch. “De leefomgeving is niet de begrenzende factor voor bijen, maar voedsel. Bijenhotels zijn leuke educatieve tools, maar geen echte interventie. Het enige wat je hiermee doet, is het makkelijker maken van het verspreiden van ziektes onder bijen,” twittert hij.
Insectenhotels en bloemen zaaien
In Nederland kennen we de zogenaamde insectenhotels, maar ook het zaaien van inheemse bloemen voor bijen. Hiervoor hebben we zelfs een Nationale Zaaidag in het leven geroepen (22 april) waarbij heel Nederland gratis bloemenzaadjes kan ophalen om de bij te helpen voeren. Vorig jaar kwam de voorzichtige conclusie dat de bijenpopulatie in Nederland -vooral in de steden- stabiliseert. Dat komt omdat er meer groene tuinen worden aangelegd en omdat het maaibeleid in gemeenten is aangepast. Zo worden veel bermen niet meer gemaaid, maar blijven ze vol bloemen staan. Helaas gaat het in landelijke gebieden nog steeds heel slecht met de bij, omdat er dankzij de monocultuur te weinig voedsel is voor de bij.
Lees ook het verhaal over Haarlem waar in 2020 duurzame verkeersborden met vogelhuisjes en insectenhotels werden geplaatst om de biodiversiteit in de stad te vergroten.
