Er is dit jaar eindelijk iets meer duidelijkheid gekomen over de veelgestelde vraag: hoe lang kan ik mijn houtkachel nog gebruiken? Een knapperend vuurtje in huis is natuurlijk gezellig en leuk, maar een houtkachel is ook één van de grootste veroorzakers van fijnstof. Als het aan sommige gemeenten ligt wordt dit vuurtje daarom liefst zo snel mogelijk gedoofd. Lees verder voor meer informatie en hoe je je houtkachel zo duurzaam mogelijk kunt laten branden.
Wordt de houtkachel verboden?
Een houtkachel of pelletkachel voor verwarming binnenshuis wordt niet volledig verboden, maar vanaf 2030 moeten deze voldoen aan strengere Europese regelgeving. Dit houdt in dat de emissienormen niet mogen worden overschreden en geen aantoonbare overlast mag ontstaan. Of je jouw houtkachel op de lange termijn kunt blijven gebruiken, hangt vooral af van de gemeente waarin je woont. In dichtbevolkte steden zoals Utrecht, Amersfoort en Amsterdam gelden al beperkingen op het gebruik van houtkachels bij ongunstige weersomstandigheden, zoals mist of windstilte. De Gemeente Utrecht heeft zelfs het streven om vanaf 2030 volledig ‘houtrookvrij’ te zijn.
Veel gemeenten worstelen nog met de precieze uitwerking van het beleid. Dit komt deels door het ontbreken van duidelijke landelijke richtlijnen en deels doordat handhaving van een verbod in de praktijk lastig is.
Wat is het probleem met houtkachels?
Houtkachels kunnen een ruimte goed verwarmen, maar vooral als het hout op een verkeerde manier wordt verbrand, zorgt dit voor een hoge uitstoot van fijnstof en andere schadelijke stoffen. Volgens de gezondheidsinstanties is houtstook in principe altijd slecht voor jezelf en voor anderen. Vooral mensen met ademhalings- of longproblemen kunnen ernstige klachten krijgen door de ongezonde lucht die houtstook veroorzaakt. Bovendien vliegt er een groot deel van de warmte zo weer de schoorsteen uit. Volgens Milieucentraal gaat bij een houtkachel zo’n 35 procent van de warmte verloren en bij een open haard zelfs 90 procent.
Hoe kun je zo gezond en duurzaam mogelijk hout stoken in huis?
In sommige gevallen ontkom je niet aan het stoken met een houtkachel, denk bijvoorbeeld aan een off-grid verblijf. Het is dan belangrijk dat je een kachel gebruikt die zo min mogelijk uitstoot. Een houtkachel is het meest verantwoord als deze over een stoffilter beschikt en op een automatische manier lucht aanvoert voor de verbranding. Waar kun je nog meer op letten zodat je kachel uit het ‘juiste hout is gesneden’?
Reinig of vervang de roetfilter
De roetfilter werkt met behulp van elektrostatische lading om de stofdeeltjes aan de binnenzijde van de uitlaatpijp te filteren. Het is belangrijk dat de filter regelmatig wordt gereinigd en indien nodig vervangen. Controleer daarnaast ook regelmatig het rooster van de kachel en de deurafsluiting. Kapotte onderdelen van houtkachels kun je het beste meteen vervangen om de uitstoot zo klein mogelijk te houden.
Brandhout
Ook het brandhout dat je gebruikt voor de kachel speelt een rol. Plaats bij voorkeur 2 of 3 houtblokken in de kachel en steek de blokken van bovenaf aan (ook wel de Zwitserse stookmethode genoemd). Papier of karton is niet geschikt in verband met de verspreiding van fijnstof. Dit brandt bovendien te kort en belemmert de luchttoevoer. Zorg ervoor dat de luchttoevoer voor het aansteken open is, net als de smoorkleppers en schuifafsluiters.
Gebruik nooit behandeld hout, zoals gecoat hout. Bij de verbranding van bepaalde coating komen namelijk chemische reacties vrij. Ook gebeitst hout of geïmpregneerd hout kan je niet gebruiken omdat je niet weet waarmee het hout precies is behandeld. Bovendien kunnen deze materialen schade veroorzaken aan je kachel, wat de levensduur verkort. Niet bepaald duurzaam dus.
Wat betekent dit voor jou?
De toekomst van de houtkachel hangt sterk af van regelgeving en gemeentelijk beleid. Wil je toch blijven genieten van een vuurtje? Zorg dan dat je kachel voldoet aan de nieuwste emissienormen en gebruik deze op een verantwoorde manier. Kies voor de juiste kachel, brand schoon hout, en onderhoud je kachel goed. Zo kun je verantwoord blijven stoken en bijdragen aan een gezondere lucht voor jezelf en je omgeving. Kijk daarbij naar andere manieren voor meer sfeer en warmte in huis!
