“De menselijke kant ontbreekt nog te vaak bij het nadenken over nieuwe woonomgevingen”, zegt architect Philippe Rol (38) uit Eindhoven. Hij denkt verder dan alleen het bouwen van huizen. Hoe moet de leefwereld eruit zien? Waar heeft de bewoner wat aan? Voorbeeld daarvan is de nieuwe sociale en duurzame wijk ‘meer&deel’ in Eindhoven. “Iedereen heeft behoefte aan contact.”
Philippe heeft ‘meer&deel’ drie jaar geleden uit een eigen woonbehoefte opgezet, met zijn toenmalige vriendin en twee andere stellen. “Trudo, een woningbouwcorporatie in Eindhoven, wilde er 17 dure woningen bouwen, maar dit was nog niet uitgewerkt. Toen hebben wij gezegd, dit is een sociale wijk, laten we deze hoek dan ook meenemen. We kregen toen de ruimte om dat voorstel verder uit te werken.” En daarin heeft Philippe zijn eigen woonwensen meegenomen. Hij noemt zichzelf architect, ‘maar aan de rand van het vakgebied’. “Het nadenken over de fysieke stad moet ook op abstract niveau gebeuren. Hoe raken mensen verbonden met de plek en zorgen ze voor hun leefomgeving? Als architect ben je de brug tussen het abstracte denken en dat concreet maken.”
Ideale wereld
Hoe de ideale wereld eruit ziet in zijn gedachten? Philippe lacht. “Overal blije eco-communities met kippen en mensen in jurken.” Maar er zit wel een kern van waarheid in. “Eigenlijk gaat het om wonen in relatie met de natuur. Ook onze eigen natuur. We zien onszelf als afgescheiden van de natuur, waarin niks meer fout kan gaan. Een soort schijnveiligheid vol individualisme, flats en beton. Rij de auto in de parkeergarage, met de lift naar je flat op de twintigste verdieping, om jezelf op de bank weg te stoppen achter Netflix.” Daarnaast is wonen inmiddels een product, zegt Philippe. “Of je een stukje aarde kan bewonen, ligt er tegenwoordig aan of je het kan betalen of dat een bank bereid is jou die mogelijkheid te geven.” Dat vindt hij jammer. “Ik denk dat iedereen, in meer of mindere mate, behoefte heeft aan contact, met elkaar en met de natuur.”
Duurzaam wonen met gedeelde ruimtes
Wegstoppen hoeft niet in ‘meer&deel’ in Eindhoven. In deze wijk worden veertig duurzame woningen van hout gerealiseerd, met betonnen vloeren. Er zijn gedeelde ruimtes zoals de logeerkamer, fietsenstalling, tuin en klusschuur. “Hier gaat een groep bewoners van verschillende nationaliteiten en leeftijden wonen, met dezelfde kernwaarden. Ze hebben een eigen huis, en ze zorgen samen voor de plek en voor elkaar.” In een gemiddeld huis heb je veel vertrekken (en spullen) die je niet veel gebruikt. “Door dat te delen, creëer je ruimte. Niet alleen de schuur of de logeerkamer wordt gedeeld, maar ook de grasmaaier, boormachine en de auto. En bijvoorbeeld ook het energiesysteem”, vertelt Philippe. “Er komt een HoCoSto, een Hot Cold Storage. Dat is een groot bassin met water, ingegraven in tuin. In de winter koelt dat water af, in de zomer met zonneboilers op de daken, wordt het warm. Dat water wordt dan rondgepompt en heb je warme vloerverwarming. Geen stadsverwarming, maar een gesloten systeem. Dat is echt een verdienste van de bewoners als collectief, zoiets realiseer je niet in je eentje. Sowieso was dit project er niet zonder de inzet van vele partijen.”
Duurzame deelwoonwijk
Inmiddels zijn alle veertig woningen verkocht. Aspirant-bewoners konden zich aanmelden na een oproep en waarna er werd gekeken of iedereen paste in de kernwaarden. Philippe gaat er zelf niet meer wonen, omdat zijn relatie uitging. Maar hij heeft nog steeds goed contact met de bewoners en is nauw betrokken bij de bouw. Met zijn architectenbureau Atelier To The Bone realiseert hij inmiddels meer duurzame woonprojecten. Voor zichzelf ziet hij een iets kleinschaliger project voor zich. “Ik zou graag een boerderij opknappen en delen met een aantal stellen. Een erf delen, zoals je dat wel vaker ziet tegenwoordig. Ik denk dat daar de toekomst ligt. Je hoeft niet twintig lagen de hoogte in te bouwen om woondichtheid te creëren. We gaan een technologische toekomst tegemoet, maar dat moet in balans komen met onszelf en de omgeving.”
Lees ook hoe deze bewoners hun eigen duurzame woongemeenschap bouwen in Den Bosch.
