Welke bouwmethode past bij jouw duurzame droomhuis?

Een huis bouwen (of verbouwen) is altijd een grote stap. Maar dan komt de vraag: hoe doe je dat duurzaam, gezond en toekomstbestendig? Daarbij komen keuzes kijken waar je misschien niet als eerste aan denkt. Er zijn meerdere routes naar een groen huis. Prefab, biobased, circulair, modulair… allemaal klinken ze groen, maar de ene bouwmethode is de andere niet. Om te kiezen welke methode (of combinatie) het beste past bij jouw persoonlijke voorkeuren, tijdsplanning en budget, is het verstandig naar de verschillende mogelijkheden te kijken.

Traditioneel met duurzame keuzes

De meeste huizen in Nederland bestaan nog steeds uit baksteen en beton. Een betrouwbare en vertrouwde manier van bouwen, maar ook behoorlijk belastend voor het klimaat. Met name cement, het bindmiddel van beton, is verantwoordelijk voor een groot deel van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Toch hoeft een traditionele bouwmethode niet automatisch een slechte keuze te zijn.

Steeds vaker worden in traditionele bouw innovatieve materialen gebruikt: denk aan geopolymeerbeton (waarbij cement vervangen wordt door industriële reststoffen), of kalkhennep als natuurlijk alternatief voor muren. Ook hergebruik van bakstenen en sloopmateriaal maakt een verschil.

Prefab bouwen: met name efficiënt

Prefab is een soort bouwpuzzel voor huizen, garages, schuren of bijgebouwen. De muren, vloeren en soms complete kamers worden in de fabriek gemaakt en op locatie in elkaar gezet. Deze bouwmethode gaat razendsnel en levert veel minder afval op dan “steen voor steen” bouwen. Omdat alles onder gecontroleerde omstandigheden wordt geproduceerd, is de kwaliteit vaak hoog.

Prefab is echter niet automatisch de groenste optie. Grote prefab-elementen vragen transport en kranen; dat beïnvloedt de milieuwinst. Daarbij scoort een prefab schuur van beton bijvoorbeeld heel anders dan een variant van duurzaam hout. Het zijn de materialen die de duurzaamheid voornamelijk bepalen, niet het productieproces alleen. Prefab is vooral interessant als snelheid en efficiëntie belangrijk zijn – en als je kiest voor hout, kan het een behoorlijk duurzame stap zijn. Wil je weten hoe dat er in de praktijk uitziet? Kijk dan hier voor meer informatie.

Biobased: leven in een huis van de natuur

Biobased bouwen draait volledig om materialen die uit de natuur komen en weer terug kunnen naar de natuur. Denk aan hout, leem, hennep, vlas of strobalen. Het voordeel: deze materialen slaan CO₂ op in plaats van het uit te stoten. Bovendien leveren ze vaak een gezond binnenklimaat op, omdat ze ademen en vocht reguleren.

Jammer genoeg lopen beschikbaarheid en kennis bij bouwbedrijven nog achter. Biobased bouwen kan daardoor duurder zijn en vraagt soms meer maatwerk. Maar wie bereid is om te investeren in de lange termijn, krijgt een huis dat letterlijk met de natuur meewerkt.

Modulaire bouwmethode: schuiven met blokken

Modulair bouwen lijkt een beetje op Lego. Je creëert een woning uit losse modules die je kunt uitbreiden, verplaatsen of aanpassen. Beginnen met een compacte woning en later uitbreiden met een extra module omdat je bijvoorbeeld een atelier of werkruimte wilt.

Ook bij een modulaire bouwmethode wordt vaak prefab gebruikt, maar het gaat hierbij naast snelheid, vooral om de flexibiliteit. Dat maakt een modulaire aanpak behoorlijk toekomstbestendig en dus duurzaam, want de levensduur van zo’n huis is veel langer dan van een woning die alleen op één plek kan staan. Een modulair huis hoeft niet gesloopt te worden als je woonwensen veranderen.

Circulair bouwen: oogsten in plaats van slopen

Waar biobased draait om hernieuwbare grondstoffen, richt een circulaire bouwmethode zich op hergebruik. Het motto: afval bestaat niet. Hout uit slooppanden, oude kozijnen, bakstenen die met kalkmortel opnieuw losgemaakt kunnen worden: allemaal voorbeelden van materialen die een tweede leven krijgen.

Circulair bouwen vraagt creativiteit van architect en aannemer, want de beschikbare materialen bepalen deels het ontwerp. Maar het levert wel unieke gebouwen op, die een verhaal vertellen én de afvalberg drastisch verkleinen.

Welke bouwmethode past bij jou?

Er is geen kant-en-klare checklist die zegt: deze methode is het duurzaamst. De beste bouwmethode hangt af van je budget, planning en je prioriteiten. Wil je snelheid en efficiëntie? Dan is prefab een optie. Wil je natuurlijke materialen en een gezond binnenklimaat? Kijk dan naar biobased. Zie je mogelijkheden in materialen een tweede leven geven? Ga voor circulair. En wie van flexibiliteit houdt, kan modulair bouwen zien als de perfecte bouwdoos.

Het mooie is dat je niet hoeft te kiezen voor één bouwmethode. Een prefab houten huis met biobased isolatie en circulaire onderdelen? Dat kan gewoon. Sterker nog: combinaties leveren vaak het meest toekomstbestendige resultaat.

Wat je leveranciers kunt vragen

Zeker weten dat je een duurzame keuze maakt? Vraag je architect of aannemer om:

• EPD (Environmental Product Declaration) of CO₂-voetafdruk van de belangrijkste materialen.
• Informatie over de herkomst van hout, zoals FSC- of PEFC-certificering.
• Een plan voor bouwafval en hergebruik, bijvoorbeeld een waste management- of circulariteitsplan.

Verder dan de muren

Een duurzaam droomhuis bestaat niet alleen uit muren, vloeren en daken. Het gaat ook om de manier waarop je er leeft en wat je toevoegt aan de omgeving. Denk aan een moestuin of voedselbos in je achtertuin, een systeem om regenwater op te vangen voor de wc of de tuin, of ruimte voor insecten en vogels. Voeg daar zonnepanelen of een zonneboiler aan toe en je huis wordt een plek die mens én natuur ten goede komt.

Oktober is de Anders Wonen Maand op hetkanWEL. Je kunt je hier inschrijven voor onze speciale nieuwsbrief. Kijk hier voor veel meer inspiratie over duurzaam wonen en bouwen.