Duurzame bouwmaterialen: dit zijn de opties

Als je een huis wil bouwen of verbouwen zijn er veel factoren om over na te denken. Kleuren, vormen, budget én bouwmaterialen. Ben jij een doorgewinterde doe-het-zelver of besteed je de klus liever uit? Hoe dan ook, de duurzaamheid van je woning wordt mede bepaald door de gebruikte bouwmaterialen.

Wat betekent duurzaamheid in de bouw?

In het ideale plaatje zijn gebouwen compleet ecologisch, biobased en circulair. Maar woningen waar op z’n minst rekening wordt gehouden met duurzaamheid zijn al milieuvriendelijker dan de traditionele bouw. Ook in bestaande bouw van je woning kun je veel doen om te verduurzamen, denk aan energiezuinige installaties, zonnepanelen, een warmtepomp en isolatie.

Duurzaamheid in de bouw betekent dat het gebruik en de winning van materialen zo min mogelijk impact hebben op mens, maatschappij en milieu. Daarbij is het ook belangrijk dat de bouwmaterialen lang mee gaan. Bouw heeft een impact op uitputting van grondstoffen, gebruik van energiebronnen en vervuiling van de omgeving.

Cradle to cradle

Hoe weet je of bouwmateriaal duurzaam is? Je hebt mogelijk wel eens van de term cradle to cradle gehoord. Dit houdt in dat het materiaal (biologisch) kan worden hergebruikt. Zo is het ene product na gebruik weer een bron voor een ander product. Of het bouwmateriaal hieraan voldoet, kun je zien aan een cradle-to-cradlecertificering (C2C). Naast de herbruikbaarheid van het materiaal, worden eisen gesteld zoals minimaal gebruik van energie en water tijdens het productieproces. Ook wordt bij deze certificering gelet op het sociale beleid.

Duurzame bouwmaterialen

Ook wanneer een volledig eco-huis niet haalbaar is, kun je zoveel mogelijk milieu impact voorkomen door te letten op het soort materiaal dat voor de bouw wordt gebruikt. Wij zetten een paar duurzame bouwmaterialen voor je op een rij.

Bamboe

Bamboe is ijzersterk maar ook buigzaam. Het groeit snel en op veel plekken in de wereld, dit scheelt in het transport. Het maakt van bamboe duurzaam en betaalbaar bouwmateriaal. Je kunt bamboe gebruiken bij allerlei bouwprojecten zoals bijvoorbeeld voor het maken van trappen. In China bouwen ze er zelfs hele huizen van.

Koudgebakken baksteen

Bakstenen worden normaal gesproken gebakken bij een temperatuur tussen de 1000 en 1200° Celsius. Koud gebakken bakstenen worden niet echt gebakken, maar komen tot stand door een reactie van klei met alkali. De temperatuur wordt in dit proces niet warmer dan 50° Celsius. Hierdoor wordt dus enorm veel energie bespaart.

Gerecycled bouwmateriaal

Bij gerecycled bouwmateriaal gaat het vaak om materiaal uit slooppanden. Zo kan onder andere aluminium, koper, metaal of hout onder handen genomen worden waardoor het er als nieuw uit ziet. Maar vooral bij een moderne industriële look kan het ook juist mooi zijn om het materiaal te laten zoals het is.

Stalen deuren

Om te kunnen voldoen aan de wensen van de woning, kiezen veel mensen voor stalen deuren op maat. Staal lijkt in eerste instantie niet het meest voor de hand liggende materiaal voor duurzame bouw. Toch heeft staal eigenschappen die geschikt zijn voor duurzame ontwerpen en constructies, die met andere bouwmaterialen niet mogelijk zijn. Het grootste voordeel is de lange gebruiksduur en dat staal 100% recyclebaar is.

Je kunt dit bouwmateriaal gebruiken voor in het huis maar ook voor bijvoorbeeld een overkapping met stalen deuren in het zwart, om maar wat te noemen. Wanneer je staal als bouwmateriaal gebruikt, let dan bijvoorbeeld op een cradle-to-cradlecertificering.

Kurk of schapenwol als isolatiemateriaal

Kurk is duurzaam isolatiemateriaal; volledig recyclebaar en bestand tegen vocht. Perfect om te gebruiken voor vochtige ruimtes zoals de kelder. Daarnaast is het materiaal geluiddempend. Schapenwol kan ook heel goed gebruikt worden als isolatiemateriaal voor woningen. Schapen moeten toch geschoren worden dus natuurlijker kun je het bijna niet krijgen.

Milieuvriendelijke bouwoplossingen

Naast het gebruik van duurzame bouwmaterialen, zijn er ook andere milieuvriendelijke oplossingen waarbij je met het (ver)bouwen aan kunt denken. Zoals het optimaal benutten van daglicht, waardoor het gebruik van kunstmatig licht zo min mogelijk is. Of een koude- en warmteopslag om volledig CO2 neutraal te verwarmen en koelen.

Of wat dacht je van een groen dak? Dan hebben we het natuurlijk niet over de kleur maar over vegetatiedaken met begroeiing. Behalve dat het er mooi uitziet, heeft een “groendak” een positief effect op de luchtkwaliteit, biodiversiteit en waterhuishouding. Ze zorgen daarbij voor een meer constant binnen- en buitenklimaat.

Welke duurzame bouwklus ga jij aanpakken? Om je wegwijs te maken in de termen bij duurzaam bouwen en verbouwen heeft de Rijksoverheid een verklarende begrippenlijst [link naar PDF zie bijlage] opgesteld.