Wat is beter voor het milieu? Een bril of lenzen?

Als je slechte ogen hebt, moet je daar iets aan doen. De meeste mensen kiezen voor een bril of contactlenzen, of een combinatie van beide. Beide hebben impact op het milieu, maar welke? Ik zocht het voor je uit.  

Vroeger zat ik altijd achter in de klas. Ik moest echt met mijn ogen knijpen om het bord te zien. Voor in de klas zitten, vond ik geen optie. Net als de bril opzetten, die altijd in mijn tas zat. Ik was dan ook dolgelukkig toen ik eindelijk lenzen kreeg. Maar dat bleek minder succesvol dan ik had gehoopt. Ik had zulke droge ogen dat ik van harde- én maandlenzen last kreeg. Uiteindelijk stapte ik over op daglenzen en dat beviel goed.

11.000 lenzen in 15 jaar

Inmiddels gebruik ik al zo’n 15 jaar daglenzen. Even snel uitgerekend, heb ik ongeveer 11.000 lenzen gebruikt en weggegooid. En elke keer als ik de verpakking opentrek, besef ik hoeveel afval ik creëer.  En ik ben niet de enige, want lenzen bestellen is heel gemakkelijk. Contactlenzen worden steeds populairder. In Nederland gebruiken we ongeveer 70 miljoen lenzen per jaar.

Maandlenzen zijn minder vervuilend

Maandlenzen hebben de minste impact, want je gebruikt er elk jaar maar 24. Gebruik je daglenzen, dan zijn dat er 730, maar de grote vraag is, hoe gooi je ze weg. De Amerikaanse onderzoeker Rolf Halden van de Arizona State University spoelde zijn lenzen jarenlang door de wc. Op een dag vroeg hij zich af wat er mee gebeurde. Hij besloot het te onderzoeken en schrok van de uitkomsten. Contactlenzen zijn gemaakt van acrylglas, siliconen en fuorpolymeren. Hierdoor hebben ze hun flexibele, zachte en zuurstof doorlatende eigenschappen, die lekker zijn om door te kijken, maar schadelijk voor het milieu.

Lenzen horen bij het plastic afval

Uit zijn onderzoek bleek dat als je je lenzen door de wc of wasbak spoelt, zoals veel mensen doen, ze in het rioolwater terechtkomen. Ze worden opgevangen door het filter in het waterzuiveringssysteem en blijven daar een poosje liggen, maar dan vallen ze uit elkaar en vormen microplastics. Vervolgens gaan ze door het filter en komen in het schone water terecht. Lenzen horen dus bij het plastic afval. Alleen dan komen ze op de juiste plek terecht.

De milieu-impact van een bril

Is een bril dan een veel duurzamer alternatief? Dat is niet vanzelfsprekend. Een bril moet gemaakt worden van glas, fiberglas, plastic of metaal. Het maken van een bril kost relatief veel energie, want het gebeurt onder zeer hoge temperaturen. Een bril gaat gemiddeld twee jaar mee en wordt daarna vervangen. En brildragers hebben meestal meer dan een bril. Dat betekent dat er gemiddeld elk jaar een bril wordt weggegooid.

Het recyclen van een bil is lastig. Het glas kan gerecycled worden, maar het montuur bestaat vaak uit verschillende materialen. Gescheiden weggooien is daarom lastig, maar je kunt je oude bril vaak wel bij je opticien inleveren. Veel opticiens werken samen met non-profit organisaties, die de brillen opknappen en leveren aan mensen die er een nodig hebben. Daarnaast komen er ook steeds meer duurzame brillenmerken op de markt.

Bril of contactlenzen

Als je maandlenzen draagt, produceer je (klein) afval. Als je dat op de juiste manier weggooit, is de milieuschade relatief beperkt. Koop je een bril en doe je er heel lang mee, dan is dat ook een milieuvriendelijke keuze. Vooral als je voor een duurzaam montuur kiest. Voor mensen – zoals ik – met daglenzen is het een iets ander verhaal. Je gooit namelijk niet alleen dagelijks de lens weg, maar ook de verpakking. Die bestaat uit plastic en folie. Ook die kun je scheiden, maar het loopt wel op.

Een aantal producenten van lenzen zijn een initiatief gestart om de lenzen en de verpakking na gebruik weer in te zamelen en te recyclen. Als dat op grote schaal zou gebeuren, zou dat mij in elk geval een goed gevoel geven. Of misschien moet ik toch een keer die bril onder uit mijn tas vissen.

Waar gaat jouw voorkeur naar uit? Een bril of lenzen?