10 tips: dit kan je allemaal met brandnetels doen

We liepen over kronkelige paadjes door het groen. De berm stond vol met brandnetels die je met je blote benen liever niet wilde aanraken. Op momenten dat dit toch gebeurde, was het zaak om op zoek te gaan naar weegbree. Het blad herkende ik -als een van de weinigen- uit duizenden, omdat ik als kind van mijn moeder had geleerd hoe je het moest kneuzen en over de jeukende plekken moest wrijven. Brandnetels waren in mijn beleving dan ook vooral vervelend onkruid. Maar je kan er heel veel mee, zo leerde ik op een van mijn wildpluk middagen. Ik zet 10 opties voor je op een rij.

Brandnetels plukken

In principe kan je brandnetels plukken zonder er jeuk van de krijgen: de haartjes waar je de jeuk van krijgt staan namelijk naar boven, dus als je het blad voorzichtig in de richting van de haartjes meetrekt is er in theorie niks aan de hand. Maar daar is wel enige oefening voor nodig, dus zelf waag ik me er niet aan en gebruik ik handschoenen als ik brandnetels ga oogsten of bewerken. Als je kokend water over de brandnetels giet, kunnen ze geen jeuk meer veroorzaken trouwens. Maar als je ze wil drogen, bijvoorbeeld voor thee, is dat weer niet zo’n handig idee. Gedroogde of gevriesdroogde brandnetel prikt ook niet en kan dus veilig vastgepakt of gegeten worden. Goed om te weten. Let op: consumeer geen rauwe brandnetels die je net geplukt hebt (je moet het dus echt koken of drogen voor gebruik).  

Vitaminen en mineralen

Brandnetels zitten vol vitaminen en mineralen, die goed zijn voor de weerstand. Zo bevat het (net als veel groene bladgroente) veel ijzer en helpt het bij het afvoeren van afvalstoffen. Oude Egyptenaren gebruikten deze plant al om artritis en lage rugpijn te behandelen en de Romeinen gebruikten het weer om warm te blijven. Brandnetel kan ontstekingen verminderen, hooikoorts behandelen en helpen bij prostaatproblemen. Ook kan het de bloeddruk verlagen en de suikerspiegel helpen beheersen. Maar, toch nog even een kleine disclaimer: als je gezondheidsklachten hebt, ga dan vooral altijd even naar je huisarts.  

1. Brandnetelthee

Voor thee zijn de jongste blaadjes het lekkerst. Je plukt hiervoor dan ook vooral de toppen van de plant (de top en twee blaadjes onder de top). Dit kan over het algemeen vanaf de late lente de hele zomer door. Je kan de bladeren gedroogd een jaar bewaren om er thee van te maken. Je droogt ze door de bladeren op een doek of krant te leggen op een donkere, niet te warme en luchtige plek. Je kan ze ook op de kop te drogen hangen of een droognet kopen waar je verschillende kruiden en planten tegelijkertijd in kan laten drogen (of grote hoeveelheden van dezelfde plant). Na het drogen bewaar je ze in een pot, blik of doos naar keuze. Ik recycle altijd potten uit de supermarkt voor dit doel.  

2. Brandnetelsoep

Van verse brandneteltoppen kan je ook heel makkelijk soep maken. Overgiet de toppen thuis eerst met kokend water, zodat ze niet meer prikken (in een vergiet bijvoorbeeld). Was de brandnetels daarna schoon met koud water en gebruik alleen de blaadjes voor de soep. Je vindt online verschillende simpele recepten, waarbij je alleen nog aardappel, ui en bouillon toevoegt en eventueel nog wat room of knoflook. 

3. Pesto

Zoek hiervoor met name de jonge blaadjes uit (die zijn lichtgroener), omdat deze meer smaak hebben. Blancheer de brandnetels 2 minuten in kokend water met wat zout. Als ze afgekoeld zijn, wring je ze uit en doe je ze in de blender of keukenmachine met knoflook, pijnboompitten of walnoten, zout, peper en citroensap/rasp (van een biologische citroen) en eventueel nog een blaadje basilicum. Parmezaanse kaas is een optie voor de niet-vegans, anders kan je wat edelgistvlokken toevoegen voor de umami. En blenden maar. Als je er een laagje olijfolie overlegt in een potje, blijft het wat langer houdbaar in de keuken (maar je kan het ook gewoon meteen door je pasta mengen natuurlijk of als dip gebruiken bij wat brood.

4.De zaadjes zijn superfood van eigen bodem

De zaadjes schijnen goed te helpen bij vermoeidheid en stress, omdat het een geconcentreerd vitaminebommetje is, maar ze zijn ook verrassend lekker. Je kan ze vers of gedroogd eten of je kan er een tinctuur van maken. De zaadjes hangen in groene trosjes aan de stengel. Pluk ze en laat ze eerst drogen (dat kan even duren, want er zit vrij veel olie in) voordat je de zaadjes er met je vingers afritst (handschoenen aan!). Let op dat de zaadjes goed droog zijn voordat je ze in een potje bewaart, anders kunnen ze gaan schimmelen. Je kan ze bijvoorbeeld over je boterham met humus sprenkelen als extra smaakmaker (als je ze roostert krijgen ze nog meer smaak), maar je kan ze bijvoorbeeld ook door je smoothie of muesli mixen.

5. De wortel

Ook de wortel van de plant kan worden gebruikt voor thee of sap. Het is rijk aan silicium en kan helpen bij het afvoeren van afvalstoffen en er wordt gezegd dat het helpt bij een vergrote prostaat, omdat het de drang om te plassen vermindert.  Wees bij het oogsten van de wortels een beetje voorzichtig, want je haalt de hele plant hiermee weg. Doe het dus met mate (dat geldt sowieso voor wildplukken, wat officieel niet mag in Nederland: zorg dat je alleen maar wat meeneemt voor eigen gebruik en laat genoeg over voor de dieren). Graaf de wortels voorzichtig uit om ze niet te beschadigen en maak ze grondig schoon met water. Snijdt de wortel in kleine stukken en laat het drogen, dan kan je er later thee van maken.

5. Brandnetelpoeder

Je kan van gedroogde bladeren ook heel makkelijk poeder maken, door het door de blender te gooien. Dat poeder kan je dan vervolgens weer toevoegen als vitaminebommetje aan smoothies, koekjes, ijs: noem maar op. Bewaar het in een schone pot, zodat je er lang mee kan doen. Zoals gezegd: ik recycle altijd mijn potten uit de supermarkt als ze leeg zijn, maar je kan natuurlijk ook nieuwe kopen als je dat fijner vindt.

6. Tinctuur

Van brandnetels kan je, net als van veel andere planten, een tinctuur maken. Hiervoor heb je weer de bovenste toppen van de plant nodig en wodka met een alcoholpercentage van 40%. Een tinctuur is dan ook een alcoholische oplossing met waardevolle stoffen uit plantendelen. Vaak is het een kwestie van 3x daags een paar druppels met water innemen voor het eten, met bovengenoemde eigenschappen. Let wel op dat je genoeg drinkt, omdat brandnetel dus een vocht afdrijvend effect kan hebben.  

7. Zalf of crème

Brandnetelzalf werkt verlichtend bij jeuk en irritatie door bijvoorbeeld insectenbeten, kwallenbeten of van brandnetels zelf. Je kan hiervoor gedroogde brandnetel gebruiken en vaseline, maar omdat vaseline van petroleum is gemaakt zijn wij daar niet zo’n fan van. Je kan het ook maken met bijenwas of -als je vegan bent en geen bijenwas wilt gebruiken- cosmetische koolzaadwas (ook voor ons iets nieuws). Een recept vind je hier. Brandnetelcrème kan ook helpen bij eczeem of tegen puistjes schijnt.

8. Brandnetel en rozemarijn shampoo

Je eigen shampoobar maken is niet voor iedereen weggelegd (voor mij is het niks), maar het is wel cool dat je met sodium cocoyl isethionate (SCI), kokosolie, sheabutter, vitamine E een eigen shampoobar kan maken. We schreven eerder al wat rozemarijn doet voor je haar. Brandnetel zorgt voor extra glans en helpt tegen roos (dat zijn dan weer die huidirritaties waar we het bij de zalf ook over hadden) en is een natuurlijke haarversteviger. Lees hier hoe je je eigen shampoobars kan maken met gedroogde brandnetel en rozemarijnolie.

9. Bier

Na al die gezonde toepassingen, hebben we wel een biertje verdiend dacht we zo. En dat kan dus ook prima zelf gebrouwen worden met brandnetel. Hiervoor heb je ongeveer een kilo jonge brandneteltoppen nodig. Er staan een hoop recepten online, zoals deze. Zelf zijn we nog niet zover, dus we zijn heel benieuwd of jij dit al eens gemaakt hebt en hoe het beviel. Je kan hieronder een reactie achterlaten.

10. Brandnetelgier, oftewel plantenvoeding

And than for something completely different: brandnetelgier. Dit maakt je planten sterker, minder vatbaar voor ziektes en minder aantrekkelijk voor luis. Hiervoor heb je brandnetels nodig die nog niet in bloei staan. Voor 5 liter heb je 500 gram brandnetels nodig. Knip de plant in stukjes, doe ze met het (regen)water in een plastic emmer of ton. Voeg suiker toe voor een snellere vergisting. Dek de emmer af, roer een maal per dag door en na twee a vier weken (bij warmere temperaturen gist het sneller) heb je brandnetelgier. De gier is helder en er zijn geen belletjes meer zichtbaar.

Wat doe jij met brandnetels? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.

-Dit artikel bevat één of meerdere affiliate links-