Wie deze zomer een verre reis wil maken en last heeft van vliegschaamte, moet toch eens op de website van Bamboologic kijken. Daar kun je Carbon Removal Credits kopen, waarmee je niet alleen je schuldgevoelens kunt afkopen, maar ook bijdraagt aan een bijzonder duurzaam initiatief. Joost Borneman, één van de oprichters van Bamboologic, vertelt meer over de manier waarop hij met bamboe de strijd aangaat tegen klimaatverandering.

Wat doet Bamboologic precies?

Wij produceren bamboe voor de Europese industrie. In 2020 hebben we 125 hectare uitgeputte grond in Zuid-Portugal gekocht plus een al bestaand bamboeveld, een honderd kilometer verderop. Inmiddels hebben we ook partners met bamboeplantages in Spanje en Zuid-Frankrijk. We planten bamboe aan en na ongeveer zeven jaar oogsten we jaarlijks de stammen als ze zo’n 10 tot 12 cm dik zijn en dat kunnen we de komende 100 jaar blijven doen. De scheuten die je voor het planten nodig hebt, worden in een kwekerij in België geproduceerd.

Wat is daar nu zo bijzonder aan?

Wij zijn de eerste Europese speler die zich richt op de industrie en de eerste aanbieder van Europese low footprint bamboe. De meeste mensen realiseren zich dat niet, maar Europa is de grootste importeur van bamboe en bamboeproducten in de wereld. Die bamboe komt bijna allemaal uit Azië. Europa exporteert ook bamboe, vooral in de vorm van serviesgoed en keukengerei. De wereldwijde vraag naar bamboe stijgt met 6% per jaar. Mede daardoor en door de stijgende transportkosten stijgen de prijzen. We kunnen bamboe dus veel beter in Europa zelf produceren. We zijn bezig met de ontwikkeling van een reuzenbamboesoort die ook geschikt is voor West-Europa.

Waarom is bamboe duurzaam?

Bamboe is het snelst groeiende hernieuwbare materiaal. Het produceert 15x meer hout dan bomen in dezelfde periode. Bamboe kan groeien op arme grond, heeft geen pesticiden en weinig water nodig. In Zuid-Portugal hebben we een bassin aangelegd waar het regenwater in wordt opgevangen dat anders door de kurkdroge grond niet wordt vastgehouden. Met behulp van pompen die met zonne-energie worden aangedreven, kunnen we zo in 80% van de waterbehoefte met regenwater voorzien. De rest wordt opgepompt.

En het mooie is, dat bamboe de bodem niet verder uitput, maar integendeel de grondkwaliteit herstelt. Dat wordt regeneratieve landbouw genoemd. Ook geeft de bamboe schaduw en vocht aan andere lokale planten waarmee de biodiversiteit wordt verbeterd. Het netwerk van wortels zuivert de bodem van nitraten en zorgt voor beluchting. Bij de oogst blijven de wortels in de grond. Daaruit groeit dan vanzelf jaarlijks weer nieuwe bamboe, die in het voorjaar in Portugal 20 meter hoog wordt. Niet voor niets de snelst groeiende plant op aarde.

Jullie richten je op industriële toepassingen. Wat bedoel je daarmee?

Bamboe heeft letterlijk duizenden toepassingen. Ieder deel van de plant is bruikbaar. Vezels kunnen gebruikt worden in de textiel en de papierproductie. Van bamboe kunnen ook prachtige vloerplaten gemaakt worden, die slijtvaster zijn dan hardhout en minder brandgevaarlijk. In het Gare du Nord in Parijs ligt zo’n vloer. Zaagsel kun je verwerken tot lignine en cellulose. We onderzoeken momenteel of de lignine weer gebruikt kan worden als bindmiddel voor meubelplaten. Bamboe kun je ook verwerken in composieten; de vezels zijn van dezelfde sterkte als koolstofvezels, maar een stuk duurzamer.

Wij gaan zelf verschillende halffabricaten maken en gaan partnerschappen aan met bedrijven die onze materialen in grote hoeveelheden verwerken, liefst in een vestiging dicht bij onze bamboevelden. Dan hoeven we niet met stammen of halffabricaten door heel Europa te zeulen. Bovendien zorgen we zo voor lokale werkgelegenheid. Er zijn al verschillende ‘letters of intent’ ondertekend. Er zijn veel relatief grootschalige toepassingen in de bouw mogelijk.

Er is een bedrijf, dat in de komende jaren betonnen spoorbielzen wil gaan vervangen door bamboe bielzen. Alleen al voor die toepassing heb je 30.000 ha bamboe nodig! De totale vraag naar bamboe is nu al dertig keer zo groot als we kunnen leveren.

Je moet zeven jaar wachten voordat je kunt oogsten. Heeft zo’n plantage veel zorg nodig?

Na zeven jaar heb je stevige stammen, maar in de tussentijd is er ook al productie. Bamboe wordt in rijen vier meter uit elkaar geplant. In de eerste jaren kun je tussen die rijen nog andere gewassen verbouwen en oogsten. Na een paar jaar moet je ook een deel van de dunne stammetjes weghalen, waar ook weer tal van toepassingen voor zijn. Onze operationele kosten kunnen daar al voor een belangrijk deel uit gedekt worden. Daarnaast verkopen we dus die Carbon Removal Credits. We zijn daarvoor gecertificeerd door een onafhankelijke organisatie genaamd ONCRA.

De CRC worden toegekend op basis van metingen en open empirische crediteringsmethodieken. De NGO ONCRA wordt vergoed met 7% van de verkoopopbrengst en is in het leven geroepen om schaalbare natuurgebaseerde oplossingen te ondersteunen. De rest krijgen wij om de ontwikkeling van de bamboevelden voort te zetten en de CO2 voor de komende decennia op te slaan. Er zijn veel maakbedrijven die zeker op korte termijn niet helemaal kunnen verduurzamen. Door onze CRC’s te kopen kunnen ze toch hun uitstoot compenseren en richting klimaatneutraal gaan.

Bamboe verspreidt zich ondergronds. Mijn buurman voert een wanhopig gevecht tegen die wortels. Is dat geen probleem?

Dat valt reuze mee. Bamboe verspreidt zich via de wortels horizontaal. Daarom planten we ook vier meter uit elkaar. Na verloop van tijd groeit de ruimte ertussen dicht. Maar de wortels gaan niet bijzonder diep. Als je een greppel van pakweg 70 cm diep graaft om een perceel, komt de bamboe daar niet langs.

Hoe kom je eigenlijk op het idee om bamboe te gaan verbouwen?

Vanuit mijn studie commerciële economie aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen liep ik stage in Costa Rica. Daar leerde ik de toepassingsmogelijkheden van bamboe kennen. Samen met twee anderen hebben we in 2017 het bedrijf opgericht. Die andere twee hebben inmiddels afscheid genomen van het bedrijf. Zij vonden het te lang duren en het operationele werk niet zo leuk. Onlangs hebben we de helft van de aandelen verkocht aan Hive Energy.

Daarmee hebben we nu kapitaal om flink uit te breiden. Ons doel is nu om in de komende twee jaar 2.000 hectare aan te planten. Hive Energy is wereldwijd actief met investeringen in hernieuwbare energie en de circulaire economie. Hive Ventures participeert niet alleen in Bamboologic, maar ook in verschillende andere groene startups in het Verenigd Koninkrijk en in Nederland.

Hoe staat het met de concurrentie?

Voorlopig zijn zonneparken onze grootste concurrenten, maar afgezien daarvan hebben we inmiddels een indrukwekkende hoeveelheid ervaring met bamboe binnengehaald in het bedrijf. En zoals gezegd is de vraag enorm. Concurrenten zijn van harte welkom. En er is ruimte genoeg. Wij kijken in eerste instantie naar arme en uitgeputte gronden in Zuid-Europa. Daarvan zijn tienduizenden hectares beschikbaar.

Waar ben je het meest trots op?

Dat wij aan maar liefst acht sustainable development goals van de Verenigde Naties bijdragen.