In deze Amsterdamse supermarkt betaal je eerlijke prijzen

Een avocado voor 97 cent. Als je er over nadenkt, is dat raar. Niet alleen komt deze vrucht helemaal van de andere kant van de wereld, wat geld en CO2-uitstoot kost, maar de boer en de arbeiders moeten ook betaald worden. En dan hebben we het nog niet eens over de ‘prijs’ die het land betaalt. Want avocado’s zijn waterslurpers en worden bovendien vaak als monoteelt verbouwd. Dat gaat ten koste van de grond en de biodiversiteit. Daarom rekent de biologische supermarkt De Aanzet in Amsterdam ook de verborgen kosten van een product mee. Je betaalt hier vanaf nu eerlijke prijzen. 

Eerlijke prijzen

De biologische supermarkt in De Pijp is de eerste supermarkt ter wereld die eerlijke prijzen rekent. Toen de hele wereld op Black Friday stuntte met aanbiedingen en megakorting, gooide deze winkel de prijzen juist omhoog. Sinds die dag staan de verborgen kosten per product apart vermeld op de kassabon. Actrice Katja Schuurman was de eerste die hier een eerlijke prijs voor haar boodschappen betaalde.

Niet duurder, maar duurzamer

“Wij durven deze stap te maken, maar dit is best eng,” zei mede-eigenaar Maarten Rijninks op de site van AGF (aardappelen, groente en fruit-sector). “We leggen de nadruk op het feit dat we niet duurder, maar duurzamer worden.” Op zich vallen de prijsstijgingen trouwens wel mee. Een kilo courgettes uit Spanje kost bijvoorbeeld 3,85. Daar bovenop komt 5 cent voor de klimaatbelasting, 4 cent voor het landgebruik en 3 cent voor onderbetaling. Dat komt op een totaal van 12 cent extra per kilo. Uiteindelijk reken je dus 3,97 af aan de kassa.

Steun voor eerlijke prijzen

In Trouw staat dan ook te lezen dat de klanten zonder morren de hogere prijs betalen en het zelfs een goed idee vinden. “Uit klantonderzoek blijkt dat mensen dit initiatief steunen,” zegt Maarten in de krant. “Ze verwachten dit eigenlijk van ons.” Bij de kassa legt hij de klanten uit waarom de supermarkt heeft besloten eerlijke prijzen te berekenen. De reacties zijn tot nu positief. Slecht één klant had bedenkingen: die wilde zelf bepalen aan welk project hij zijn geld uitgaf. “Dan leg ik uit dat dit geen project is. Dit zijn kosten, op het gebied van klimaat, natuur en sociale uitbuiting die we met onze consumptie veroorzaken,” zegt hij in Trouw.

True Price

De vraag is natuurlijk hoe je de verborgen kosten van een product berekent. Hoe komen ze terecht bij 12 cent extra voor een kilo courgettes uit Spanje bijvoorbeeld? De organisatie True Price onderzoekt de verborgen kosten van producten al tien jaar. De organisatie heeft hiervoor 31 indicatoren ontwikkeld, die gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek. Die kennis wordt in databases verwerkt, die openbaar zijn, want transparantie is belangrijk. Bij supermarkt De Aanzet maken ze momenteel gebruik van vier van die indicatoren: klimaatbelasting, watergebruik, grondgebruik en onderbetaling. Op basis daarvan laten ze een nieuwe prijs berekenen.

Herbebossing

Het is helaas (nog) niet mogelijk om het extra geld dat je als consument betaalt precies daar te krijgen waar de schade is ontstaan. Daarvoor zou je namelijk elk schakeltje in de keten in kaart moeten brengen  en ieder schakeltje een klein bedrag moeten geven. In plaats daarvan gaat het geld naar een algemene organisatie die zich inzet voor het klimaat. Denk aan Land Life Company, dat zich inzet voor herbebossing. Of Give Directly dat extreme armoede bestrijdt.

Natuurlijk hoopt De Aanzet met hun actie andere biologische supermarkten te inspireren om hetzelfde te doen en eerlijke prijzen te rekenen. We schreven eerder al over een Zweedse supermarkt, die de prijzen baseert op de CO2-uitstoot van producten.

Ben jij bereid een eerlijke prijs te betalen voor producten in de supermarkt? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.