Afval scheiden: weet jij nog hoe het zit? 10 verrassende inzichten

Wij durven te beweren dat de gemiddelde hetkanWEL-lezer heel goed weet hoe afval scheiden in elkaar zit. Toch gaat het bij zelfs de fanatiekelingen nog opvallend vaak fout. Niet door onwil, maar omdat sommige dingen simpelweg niet gerecycled kunnen worden, terwijl dat wel zo lijkt. En dat maakt het afvalproces nogal… ingewikkeld. Tien verrassende afval-twijfels en wat je wél kunt doen.

1. Kattenbakvulling: zelfs de ‘eco’-varianten mogen niet in de groene bak

Of het nu gaat om mineraalgrit, houtkorrels of tofu-korrels: bijna alle soorten kattenbakvulling verstoren het vergistingsproces van gft. Bovendien valt kattenpoep officieel onder restafval door mogelijke ziekteverwekkers.

Wat wel kan: Kies een composteerbare variant en verwerk die alléén in je eigen composthoop (als je die hebt). De gft-bak is helaas geen optie.

2. Kapotte wijnglazen: geen ‘gewoon’ glas

Het voelt onnatuurlijk om een glas niet in de glasbak te gooien, maar drinkglazen smelten op een andere temperatuur en verstoren het recyclingproces.

Wat wel kan: Breng kapot servies naar de milieustraat. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor gebroken spiegels, vazen en keramiek. De glasbak is alleen voor verpakkingsglas.

3. Winkelbonnen: geen onschuldige papiertjes

Veel kassabonnetjes zijn thermisch en hebben een coating waardoor ze niet in de papierbak mogen. Ze vervuilen de papierstroom.

Wat wel kan: Restafval. Of vraag in winkels zoveel mogelijk om een digitale bon. Scheelt meteen rommel in je tas.

4. Verpakkingen waar nog wat in zit: de grote, onderschatte boosdoener

Een halfvolle shampoofles kan een hele PMD-zak waardeloos maken. Dat komt doordat resten olie, yoghurt, saus of zeep de overige verpakkingen vervuilen. Volgens Verpact (de organisatie die verantwoordelijk is voor de inzameling en verwerking van verpakkingsafval) weet bijna de helft van de Nederlanders niet hoe groot deze impact is.

Wat wel kan: Een verpakking hoeft niet brandschoon te zijn: leeg is genoeg. Knijp, schraap of giet het laatste beetje eruit en je zit goed.

5. Zwart plastic en vuilniszakken: de sorteermachines zien ze niet

Zwart plastic wordt niet herkend door de scanners, waardoor het automatisch bij het restafval belandt. Denk aan zwarte bakjes van afhaalmaaltijden, vuilniszakken en donkere verpakkingen in supermarkten.

Wat wel kan: Kies transparante of lichtgekleurde verpakkingen waar mogelijk, dat maakt afval scheiden een stuk makkelijker.

6. Brillen: wereldwijd drie miljard per jaar en nauwelijks gerecycled

De meeste brillen belanden in een la, worden gedoneerd (wat niet altijd duurzaam blijkt) of verdwijnen zelfs in de prullenbak. Terwijl monturen vol zitten met hoogwaardige kunststoffen en metalen.

Wat wel kan: Merken die écht circulair werken steunen. Zoals bijvoorbeeld het duurzame brillenmerk Ciircle (hansanders.nl). Deze monturen zijn gemaakt van oude brillen en restmateriaal en er is minder dan 2% nieuw materiaal nodig. Goed bekeken dus.

7. Luiers: technisch kán het, maar praktisch gebeurt het niet

Het voelt logisch: zachte buitenkant, beetje plastic, beetje papier. Dit afval scheiden zou moeten kunnen, toch? Helaas. Luiers bestaan uit een mix van cellulose, superabsorberende korrels en plastics die niet van elkaar te scheiden zijn. Daardoor kunnen ze niet als PMD of papier worden verwerkt.

Wat wel kan: Gebruik wasbare luiers of breng je gewone luiers naar speciale luiercontainers en inzamelsystemen. Hiervoor lopen inmiddels verschillende pilots, check de website van je gemeente.

8. Koffiecupjes: klein, glimmend en… ongeschikt voor PMD

Koffiecupjes van aluminium of plastic zijn te klein voor de sorteerlijnen en verdwijnen vaak in de reststroom.

Wat wel kan: Breng ze terug via het inleversysteem van de fabrikant. De meeste merken hebben officiële recyclepunten waar cupjes zorgvuldig worden uitgesorteerd. Filterkoffie wordt in het algemeen gezien als de meest duurzame keuze en hier lees je wat je met koffiedik kunt doen.

9. Piepschuim: het witte spul dat nooit lijkt te verdwijnen

Piepschuim verpakkingen (EPS) horen niet in de PMD-zak. Ze zijn vaak vervuild, vallen uit elkaar en worden niet goed herkend door sorteermachines.

Wat wel kan: Lever grote blokken in bij de milieustraat. Veel gemeenten zamelen EPS apart in en laten het persen tot nieuw materiaal. Kleine stukjes? Restafval. Kies voor producten met kartonnen of papieren bescherming (steeds meer webshops doen dit al).

10. E-waste: de grootste vergeten afvalstroom in huis

Kapotte routers, oude hoofdtelefoons, kabeltjes, powerbankjes, ze verdwijnen massaal in de prullenbak. En dat is schadelijk én onnodig: juist e-waste bevat kostbare metalen die we hard nodig hebben.

Wat wel kan: Lever het in bij een Wecycle-inzamelpunt of bij de winkel waar je een nieuw apparaat koopt (zij moeten het gratis aannemen).

Meer weten over slim afval scheiden?

Wil je precies weten wat er in welke bak mag? De Afvalscheidingswijzer helpt je voor elk product de juiste keuze te maken. Ook zorgen technologische ontwikkelingen voor betere recycling. Zo zijn er steeds meer pratende (ja echt) afvalbakken die feedback geven als je er iets verkeerds in gooit. De Afvalwijzer app stuurt handige meldingen wanneer je welk afval een de weg kunt zetten. Verder verschillen de regels per gemeente, dus check ook altijd even lokaal hoe het in jouw regio zit.

Waarom afval scheiden en recyclen niet dé oplossing is

Recycling is een goede stap in de richting, maar het blijft een belastend proces. Gerecycled plastic is namelijk nog steeds plastic. Het breekt af in microplastics zoals Wyke vorige maand al schreef in: Hoe duurzaam is gerecycled polyester in kleding?

Daarom blijft het altijd duurzamer om minder te kopen, te repareren wat nog mee kan, te kiezen voor tweedehands of te gaan voor merken die écht inzetten op schone ketens en circulaire materialen.