Climate fiction: over hoe het leven eruitziet als de aarde 4 graden is opgewarmd

Hoever we in de toekomst zitten, is niet helemaal duidelijk, maar het is na ‘de omwenteling’. De zeespiegel is gestegen, grote delen van de aarde zijn onbewoonbaar door de hitte en Groot-Brittannië heeft een grauwe, grijze betonnen muur van duizenden kilometers om het land gebouwd. Om het te beschermen tegen de zee, maar ook tegen ‘de anderen’ die voortdurend proberen het land binnen te dringen.

De Muur

De Muur van de Britse schrijver John Lanchester is een boek in een relatief nieuw genre: clifi. Oftewel climate fiction. Het schetst een somber beeld van de nabije toekomst waarin klimaatverandering onomkeerbaar is en jongeren zich afvragen waarom hun ouders niks aan het klimaat hebben gedaan toen het nog kon. Die ouders voelen zich op hun beurt voortdurend schuldig over dit feit. Zij weten nog hoe een strand eruitziet, hoe het is om te surfen en uitzicht te hebben op zee, zonder dat de muur dit belemmert.

De Anderen

In het verhaal van De Muur moeten alle jongeren twee jaar in dienst als ‘verdediger’ op de muur. Mochten ‘de anderen’ er tijdens hun wacht in slagen om toch over de muur te klimmen, dan worden de verdedigers verbannen naar zee waar hen een onzeker bestaan wacht zonder uitzicht op bewoonbaar land.

Realistisch toekomstbeeld

Treurig word je ervan als je dit toekomstbeeld leest. Juist omdat fictie in dit geval niet zo heel ver van de realiteit afligt. De Amerikaanse president Trump doet er alles aan om ‘zijn muur’ te realiseren om het land te beschermen tegen ‘de anderen’ uit Mexico. Met Brexit lijkt het Verenigd Koninkrijk letterlijk een eiland te worden, dat is losgekoppeld van Europa. En de stijgende temperaturen door klimaatverandering zorgen ervoor dat hele delen van de aarde lijken te verwoestijnen, terwijl de zeespiegel stijgt.

Klimaatverandering

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) stelt, dat de gemiddelde temperatuur op aarde aan het einde van deze eeuw 4 graden warmer is dan voor de industriële revolutie. “Wetenschappers voorspellen dat baby’s die nu in Amerika geboren worden, het land nog tijdens hun leven grotendeels onbewoonbaar zullen zien worden,” zegt auteur John Lanchester in een interview met de Irish Times.

“Veel dichtbevolkte gebieden zoals Madrid, Peking en New York liggen op dezelfde breedtegraad,” zegt hij. “Deze plekken zullen door de klimaatverandering in woestijn veranderen. De vraag die niemand lijkt te stellen is: waar gaan al die mensen dan naar toe?” Met die gedachte is hij aan de slag gegaan bij het schrijven van De Muur waar hij overigens aan begon te schrijven vóórdat Trump tot president gekozen werd en vóórdat het Britse volk zich uitsprak voor een Brexit.

Climate Fiction

Hoewel De Muur zeker niet het eerste boek is in het climate fiction genre, wordt de naderende klimaatramp nog niet heel vaak tot onderwerp gekozen in boeken. “Dat kunnen we niet aan,” zegt Lanchester hierover in de Irish Times. “Het is zo moeilijk om onder ogen te zien.”  Terwijl het juist heel nuttig kan zijn om het abstracte gegeven van klimaatverandering om te zetten in een verhaal over mensen van vlees en bloed, die met de gevolgen van onze hedendaagse leefstijl worden geconfronteerd.

Dat is ook precies wat Lanchester probeert te doen. ”Ik wilde schrijven over de wereld achter de grafiek,” zegt hij in dagblad Trouw. “Over de wereld die je krijgt als je de grafiek van groeiend wantrouwen en die van de opwarming van de aarde doortrekt na de voorspelling. Ik schrijf over de wereld na ‘de omwenteling’, waarin de wereld vier graden warmer is geworden.”

Bloedige gevechten

In die wereld volgen we hoofpersoon Joseph Kavanagh, die aan zijn diensttijd op de muur begint. In eerste instantie wordt hij vooral geteisterd door verveling en kou (zijn wereld bestaat uit ‘betonwaterwindlucht’), maar dan vallen ‘de anderen’ aan. Hij komt terecht in bloedige gevechten zonder echt te weten wie ‘de anderen’ eigenlijk zijn. In dit grauwe toekomstbeeld speelt gelukkig ook nog een liefdesverhaal waar we ons hart enigszins aan kunnen ophalen.

Heb jij nog tips voor goede climate fiction? Laat het ons dan vooral weten door hieronder een reactie achter te laten.  

Over de schrijver

7 gedachten over “Climate fiction: over hoe het leven eruitziet als de aarde 4 graden is opgewarmd”

  1. Als wij willen weten hoe het leven er uitziet als de Aarde 4 graden is opgewarmd. Dan hoeven we alleen maar grondmonsters te nemen van 1200 jaar voor Christus, want toen was het vijf graden warmer dan nu, dus bijna tien keer zoveel als nu. (0,6 graad 2019).

    In het jaar 1200 voor Christus hadden ze geen vervuilende auto’s plastic kunststof chemicaliën olie benzine enz. Als het verhaaltje correct is, dan is de opwarming van de Aarde en natuurcyclus die al miljarden jaren voorkomt. Plus in de afgelopen 20 jaar stond de Zon het dichtste bij de Aarde.

    Als men Chemtrails spuit in de lucht d.m.v. vliegtuigen dan waaieren die uit naar sluierbewolking die de Aarde omringt als een deken, om het zonnelicht terug te kaatsen in de ruimte vanwege de opwarming va de Aarde. Maar door die deken van sluierbewolking kan ook de Aardse warmte niet goed weg en krijg je broeikaseffect met meer CO².

    De arrogante mens moet gewoon met zijn klavieters van de natuur afblijven, de Aarde bestaat al miljarden jaren die heeft bewezen dat hij in staat is om dat zelf allemaal te regelen, daar heeft hij de verwaande mens voor niet nodig.

  2. Pingback: Zo ziet de drijvende stad van de toekomst eruit - hetkanWEL

  3. ik heb ook wel zin om clifi te schrijven. Als milieu-econoom snap ik wel zo’n beetje wat er aan komt, en het is niet zeespiegelstijging of verwoestijning (desertification) maar massamigratie en chaos/anarchie door economische ineenstorting.
    Wie heeft zin om in klein groepje te brainstormen over een leuke plot? Liefst iets onverwachts (met humor?) of extreems, maar wel ‘dichtbij’ iedereen. Iets dat kan…
    We worden co-auteurs 🙂

  4. Een vriendin van me, Sascha Fleurbaaij, heeft net haar debuutroman gepubliceerd: Nimmermeer. Dit speelt ook tegen de achtergrond van de klimaatverandering, en stipt ook subtiel de gendergelijkheid aan.

  5. Ik ben voor wereldvrede, voor gelijkheid, een goed milieu en transparantie.

    Dit zijn begrippen Die je niet hoort bij de “klimaatmensen”

    Ik maak mij hier zorgen om, want met hypocriet zijn help je niemand.

Reacties zijn gesloten.