Melk: de plantaardige alternatieven op een rij

Melk. Wie is er niet groot mee geworden? Vroeger zou iedereen volmondig ja knikken, maar tegenwoordig is dat al een stuk minder logisch. Melk is een dierlijk product met een hoge belasting voor het milieu en er is veel discussie of het nou wel of niet gezond is. Zoek je een duurzamer alternatief, ben je lactose intolerant, of heb je behoefte aan wat variatie in je koffie? Dan zijn er inmiddels veel (plantaardige) alternatieven voor melk te koop. Rijst-, soja-, haver-, kokos-, amandel- of hennepmelk. De een is lekker in de koffie, de andere in een smoothie. Wij zetten het voor je op een rij.

Melk van een koe

Melk is een bron van vitaminen (B2, B12, B3,B6, D en A) en mineralen, zoals foliumzuur, eiwitten, zink, magnesium, kalium, ijzer en calcium. Calcium is belangrijk voor gezonde botten, maar dat haalt je lichaam ook uit noten, granen, peulvruchten en groentes. Melk bevat ook verzadigde vetten en koolhydraten.
Je hebt felle voor- en tegenstanders over het gezondheisdaspect van het drinken van melk. Daarnaast zijn dierenwelzijn en de milieubelasting voor veel mensen een belangrijk punt van aandacht en een reden om een plantaardig alternatief te kiezen.

Amandelmelk

Amandelmelk bevat geen gluten, lactose en cholesterol, weinig calorieën, maar ook weinig eiwitten. Amandelen zijn een bron van eiwitten, gezonde vetten en antioxidanten, maar schrik niet: in een liter amandelmelk zit 2 tot 2,5 procent amandelpasta, dat betekent maar 4 gram amandelen per glas van 200 milliliter. Het is wel lekker voor in de koffie, in een smoothie of voor de havermoutpap, maar let op de ingrediënten die zijn toegevoegd. Hoe minder ingrediënten hoe gezonder de amandelmelk is. Zelf maken is natuurlijk het allerbeste. En om amandelen te laten groeien, is heel veel water nodig. Het is dus op die manier ook wel weer een belasting voor het milieu.

Hennepmelk

Hennepmelk maakt je niet high, ondanks het feit dat de zaadjes van de cannabisplant komen, maar is een goede bron van proteïne, vitamine A, gezonde vetten en foliumzuur. Vaak wordt er vitamine D aan toegevoegd, want dat helpt je lichaam om calcium op te nemen. Al zit er in hennepmelk geen THC, je kunt het alleen kopen in landen waar hennepzaad is toegestaan.
Je maakt hennepmelk vrij eenvoudig zelf.

Sojamelk

Een cappuccino met sojamelk is inmiddels net zo normaal als met gewone melk. Het is geschikt voor mensen die lactose-intolerant zijn, of plantaardig eten en drinken. Sojamelk bevat zeven tot tien gram eiwit per kopje en is vaak verrijkt met calcium, vitamine E en D. Zonder deze toevoegingen is vooral het calciumgehalte laag. Ongezoet bevat het minder suiker dan koemelk.
Of sojamelk gezond is, daar zijn de meningen over verdeeld. Sojamelk bevat het plantaardige hormoon fyto-oestrogeen en dat imiteert ons lichaamseigen oestrogeen waardoor het je hormoonhuishouding kan beïnvloeden. Of dat goed of slecht voor je is, daar is geen sluitend bewijs voor te vinden. Wat wel opvallend is, is dat in het Oosten veel soja wordt gegeten die ‘gefermenteerd’ is en dus gemakkelijker te verteren. Sojamelk is ongefermenteerd en kan je darmwand irriteren. Verder is het belangrijk om biologische soja melk te drinken, zodat je zeker weet dat het duurzaam geteeld is en niet genetisch gemodificeerd.

Kokosmelk

Kokosmelk wordt gemaakt van het vlees van een kokosnoot en bevat de vitaminen C, E en B. Daarnaast is het rijk aan antioxidanten, magnesium, kalium, fosfor en ijzer. De vetzuren in kokosmelk zouden je schildklierfunctie kunnen ondersteunen en je stofwisseling gunstig beïnvloeden, maar kokos bevat ook verzadigde vetten. Je kunt kokosmelk heel gemakkelijk zelf maken van kokosvlokken en water. Dat is beter dan kant en klare kokosmelkdrankje, want die barsten vaak van de suiker.

Rijstmelk

Rijstmelk is perfect voor mensen met een allergie voor lactose. Het bevat minder vet dan koemelk, maar ook minder vitaminen en mineralen, en meer koolhydraten. Het is zoetig van smaak, maar wel een beetje watering. Prima om een smoothie mee te maken, maar geen aanrader voor een een cappuccino. Goed om te weten, is dat rijst ook anti-nutriënten bevat, die een negatieve invloed op je stofwisseling hebben. Kortom, heel veel rijstmelk drinken kan daardoor nadelige effecten met zich meebrengen.

Havermelk

Havermelk bevat een hoge concentratie vezels, die je spijsvertering verhoogt. Daarnaast bevat het vitaminen en mineralen. Haver heeft ook geen hoge milieu-impact, dus op dat vlak is het ook duurzaam. Het heeft alleen een smaak waar je van moet houden, maar het lijkt wel een nieuwe hit te worden voor in de koffie.

Conclusie

Zoals met zo veel dingen in het leven, zijn de meningen over de alternatieven voor melk en melkproducten verdeeld. Wat we kunnen concluderen, is dat plantaardige alternatieven veel vitaminen, mineralen en eiwitten bevatten en ons milieu minder belasten. Als je de alternatieven varieert en kiest voor zo puur mogelijk, dan zit je goed. Je kunt de melk zelf te maken, of een biologische variant te kopen met zo min mogelijk toevoegingen.