Kunnen die plastic waterflessen en bakjes nou wel of niet in de vaatwasser?

Ik weet niet wat het is, maar ik heb een bloedhekel aan afwassen. Het geklieder met zeepsop en veel te natte theedoeken waarmee je allerlei onhandige hoekjes moet zien droog te poetsen: het is niet aan mij besteed. Sommige mensen worden er rustig van, ik raak er opgefokt van. Dus toen het ook maar enigszins mogelijk was, heb ik een vaatwasser aangeschaft opdat ik nooit meer hoefde af te wassen. Maar toen werd het verhaal het universum in geslingerd dat je plastic waterflessen never nooit niet in de vaatwasser moet zetten, omdat er allerlei microplastics en chemicaliën los zouden komen. Voordat ik over ga tot met de hand wassen, wil ik graag heel zeker weten of dit ook zo is.

Het begon allemaal met een onderzoek in opdracht van de stichting Tegengif waarbij 39 soorten waterflessen uit verschillende landen (Nederland, Denemarken, Spanje, Tsjechië en Letland) werden onderzocht door McGill University in Canada. De vraag was hoeveel chemicaliën er vrij komen door de hoge temperatuur en de kracht van het spoelwater. Dat bleek niet misselijk. Want bij meer dan de helft van de waterflessen kwam de schadelijke weekmaker di-isobutylftalaat (dibp) naar boven. Terwijl dat voordat ze in de vaatwasser gestopt werden maar bij een het geval was.

Hormoonverstorende stoffen

Dibp is niet verboden binnen de EU, maar is wel aan strenge banden gelegd omdat de stof reprotoxisch is. Het is dus schadelijk voor de voortplanting en de ontwikkeling van de ongeboren vrucht, en het is hormoonverstorend. Alarmerend dus? Ja en nee. Alarmerend omdat de vaatwasser deze stof blijkbaar kan losmaken. Niet alarmerend omdat de hoeveelheid van de vrijgekomen dibp nog altijd onder de door de EU vastgestelde normen zit. Het is dus niet gevaarlijk.

Daarbij wil ik zelf overigens wel een kleine kanttekening maken, want je kan ook denken: binnen de norm of niet, ik wil het gewoon niet binnenkrijgen om het zekere voor het onzekere te nemen. Er wordt immers ook al jaren door de autoriteiten beweerd dat vlakbij Tata Steel wonen niet schadelijk is voor de gezondheid, net zo min als lekkende staalslakken die her en der opgeslagen liggen, het gebruik van pesticiden, de PFAS-vervuiling of microplastics in onze verzorgingsproducten. Dat schijnt allemaal niet levensbedreigend te zijn en dus okay. Maar twee jaar geleden kopte de NOS nog: spermakwaliteit holt achteruit door plastic, maar strengere EU-regels blijven uit.

Plastic waterflessen in de vaatwasser

Goed, tot zover de cynische kijk op de zaak. Laten we teruggaan naar de plastic waterflessen: moet je die nu wel of niet in de vaatwasser zetten? Annelies den Boer van stichting Tegengif maakt zich zorgen, ondanks het feit dat de hoeveelheid onder de aangegeven maximum limiet zit. Dat heeft alles te maken met cummulatieve effect.

De chemicaliën uit de waterfles zijn namelijk niet de enige die we binnenkrijgen. Want weekmakers zitten ook in speelgoed, kleding en vloerbedekking. Daarom worden weekmakers ook wel Everywhere Chemicals genoemd en worden ze -helaas- in heel Europa in de urine van kinderen teruggevonden. Sterker nog, uit Europees onderzoek blijkt dat 17% van de kinderen een onwenselijk hoge concentratie aan weekmakers in de urine heeft, lezen we in het Parool.

Toch zegt toxicoloog Jorke Kamstra van de Universiteit Utrecht in hetzelfde artikel in het Parool dat de resultaten van het onderzoek wel heel erg werden uitvergroot in de media. Alsof het nu supergevaarlijk is om drinkflessen in de vaatwasser te stoppen, terwijl de concentraties weekmakers veel te laag zijn om direct effect te hebben. Toch vindt ook hij dat we voorzichtig moeten zijn, want door de hitte van een vaatwasser én de kracht van het spoelwater slijt het plastic ook.

Dat betekent dat er microplastics vrijkomen. En die komen uiteindelijk weer in ons drinkwater terecht. En die microplastics, schrijft ook het RIVM, zitten inmiddels in ons bloed, onze longen en in de placenta. Wat de gevolgen van die microplastics op onze gezondheid zijn, weet het RIVM nog niet. Dat komt onder andere door de verschillende samenstellingen van plastic en dus ook van microplastics. Maar dat het heel gezond is, kunnen we ons bij hetkanWEL niet voorstellen.

Conclusie

Uiteindelijk geeft stichting Tegengif het advies om waterflessen of drinkflessen voor kinderen met de hand te wassen, zodat de weekmakers en microplastics minder makkelijk of niet vrij komen. En als die waterfles aan vervanging toe is, stelt de toxicoloog, kies dan voor eentje die van glas is of van roestvrij staal. Dat is echt vele malen duurzamer.

Rest de vraag natuurlijk wat we met al dat andere plastic aan moeten? Want als een waterfles microplastics loslaat in de vaatwasser dan zal dat bij het plastic bakje waar je je lunch uit hebt gegeten niet heel veel anders zijn. Klopt. Althans, in de Britse krant The Guardian lees ik het advies om ook hier waar mogelijk over te stappen op staal of glas en om hitte vermijden als het om plastic gaat. Dus niet in de vaatwasser doen, ook al staat er een label op dat dat prima kan.

Als ik dus echt, echt, echt niet met de hand wil afwassen zal ik al die plastic bakjes toch een keer moeten vervangen door glas of metaal is mijn conclusie. Gelukkig ben ik daar stiekem al mee begonnen. Hoe zit dat bij jou? Maak jij gebruik van plastic waterflessen, drinkflessen en bakjes en zet je die vervolgens in de vaatwasser? Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen en tips. Laat ze hieronder achter in de reacties 👇Thnx!

Lees ook: Zeg nee tegen hormoonverstorende stoffen. En onze gids voor 11x duurzame waterflessen (waaronder stalen exemplaren)

-Dit blog bevat affiliate links-