Het is 2021 als de lang gekoesterde droom van Milene (36) en Yuri (42) in vervulling gaat: met hun knalblauwe Volkswagen T2 Alexine uit 1976 langs de eeuwenoude karavaanroutes van de Zijderoute reizen. In bijna een jaar tijd, opgesplitst in twee delen, reist het stel piepend en krakend met hun ‘eigenwijze blauwe pruttelpotje’ van Den Haag naar eindbestemming India. Van een illegale tattoo in Iran tot een sneeuwluipaard in Pakistan, en van een lekke band op de heetste plek op aarde tot de dualiteit van India en toch: ‘de grootste verrassing onderweg was vooral hoe graag de mensen overal goed willen doen’.
De komende maand geen enkel reisverhaal missen? Schrijf je dan hier in voor de Anders Reizen Maand
De Zijderoute
Het zaadje ontspruit zo’n tien jaar geleden in Turkije, waar Milene dan woont. Waar de meeste mensen alleen oog hebben voor de mooie stranden en het lekkere Turkse eten, ontwikkelt zij een fascinatie voor de historische Zijderoute. Dit netwerk van eeuwenoude karavaanroutes door Centraal-Azië vormde ooit de belangrijkste handelsweg tussen Oost en West. De route, die onder andere door China, Kirgizstan, Oezbekistan, Jordanië, Syrië en Turkije loopt was de manier om hout, goud, zijde, ivoor, wol en dieren te vervoeren en zoemt, zoals je je misschien kunt voorstellen, van de mythische verhalen. Een spekkie naar het bekkie van documentaire fotograaf Milene. ‘Ik raakte doordrongen van hoe belangrijk deze weg is geweest voor het vormen van de wereld zoals we die nu kennen. Al snel was het horen van de verhalen niet meer genoeg. Ik wilde ze zélf gaan verzamelen.’
Een chaotisch vertrek
Toch duurt het nog een decennium voordat Milene, inmiddels vergezeld door vriend Yuri, vertrekt voor haar Zijderoute avontuur. Het is dan maart 2021 en het gebrek aan reizen door de coronapandemie veroorzaakt bij de globetrotters een onrust die niet meer te onderdrukken valt. ‘We voelden aan alles dat de tijd rijp was. Veel landen waren inmiddels gestart met hun vaccinatieprogramma en het einde van een lange, moeilijke periode leek in zicht. De pandemie zorgde echter niet alleen voor ellende, maar ook voor rustige straten in normaal overvolle steden. Iets dat we altijd hebben beschouwd als een groot cadeau.’ Ze gaan het avontuur aan met een Volkswagen T2 uit 1976 die ze liefkozend Alexine – naar de Nederlandse ontdekkingsreizigster Alexandrine Tinne – noemen. ‘We hebben haar helemaal gestript, ontdaan van roest en deuken en opnieuw ingebouwd met het hoognodige: een bed, een koelbox en wat zonnepanelen op het dak. Ook deden we een uitgebreide autosleutelcursus om onze oldtimer onderweg zelf te kunnen repareren.’ Het vertrek is chaotisch, ‘slechts één dag na de laatste klusdag rijden we weg’, maar dat past bij ze. Met Alexine als voorlopige thuisbasis zijn ze klaar om de Zijderoute te ontdekken.
Vrieskou en bloedhitte
De ongeorganiseerde strategie tijdens de Zijderoute reis van de twee blijkt al snel niet de meest praktische. Zonder verwarming zijn Duitsland, Slovenië en Noord-Kroatië erg koud. Daar komt verderop in Kroatië abrupt verandering in: ‘Aan de Kroatische kust is het bloedheet en dat legt meteen een volgend probleem bloot. Omdat onze bus vooral uit ramen bestaat wonen we al snel in een rondrijdende, bloedhete kas. Dat blijkt niet alleen voor ons een probleem, ook Alexine heeft het moeilijk. Om haar te ontzien stoppen we vaak om onszelf en haar motor af te laten koelen. Slow travel: daar zorgt een oldtimer wel voor.’
Tijdens de Zijderoute genieten ze van alle adembenemende natuur en de mogelijkheid om makkelijk wild te kamperen in Montenegro en Albanië. ‘De omgeving is geweldig, maar het zijn de mensen die onze reis nu al onvergetelijk maken. De gouden regel lijkt: hoe armer het land, hoe vriendelijker de mensen zijn.’ En daar hoef je helemaal de taal niet voor te spreken: ‘Communiceren doen we met handen en voeten en wat lokaal opgepikte woorden. Taal blijkt eigenlijk nooit echt nodig om elkaar te begrijpen.’
Schrijf je in voor de Anders Reizen Maand Van 9 januari tot 13 februari 2023 organiseert hetkanWEL samen met Better Places en Avontuur Dichtbij de Anders Reizen Maand. In deze maand komen er extra veel blogs online over andere, meer duurzame manieren van reizen. Van fietsvakanties tot eindeloze wandelingen. Van eeuwig op reis met een omgebouwd busje, auto of zeilboot tot weekendjes weg vol avontuur. Van luieren in een hangmat tot stedentrips vol activiteit. We brengen inspirerende verhalen vol avontuur en praktische tips, bijvoorbeeld over het vinden van internationale treinreizen zonder al te veel gedoe en geregel. Wil jij niks missen van deze heerlijke wegdroommaand? Schrijf je dan in en ontvang een maand lang wekelijks de Anders Reizen Nieuwsbrief. Deze stopt automatisch.
Zijdeweverijen en oude herbergen
Yuri en Milene nemen de tijd om naast alle bijzondere ontmoetingen ook te genieten van de overblijfselen van de Zijderoute. De zijdeweverijen in Venetië bijvoorbeeld, of de karavanserais, oude herbergen waar handelaren en hun kamelen op adem konden komen, in Turkije. Ze laten toeristische hoogtepunten links liggen en focussen zich op culturele diversiteit. Op bijna iedere uitnodiging gaan ze in. ‘We slapen bij mensen op de oprit, schuiven aan voor overvloedige diners en gaan op ontelbaar veel selfies. Op deze manier leren we de landen die we doorkruisen en haar inwoners echt kennen.’ In Armenië moeten ze hun Zijderoute reis, deels noodgedwongen, deels vrijwillig, tijdelijk staken. ‘De grens met Iran zat potdicht en daarom besloten we dat we een tijdje terug naar Nederland zouden gaan zodat Yuri kon werken.’ Alexine blijft achter in Armenië en Yuri en Milene keren huiswaarts.
Een illegale tattoo in Iran
Na precies zes maanden vervolgen de twee hun Zijderoute. ‘Ik mag voor mijn werk als documentaire fotograaf naar Irak om de verhalen van oorlogsslachtoffers op te tekenen. Vanuit daar vlieg ik door naar Armenië, waar Yuri al op me wacht. Vrijwel meteen word ik getroffen door een voedselvergiftiging. Al met al een nogal heftige start van het tweede deel van onze reis.’ Na het passeren van de grens met Iran wordt hun afzien al snel beloond met prachtige regenboogbergen, spannende bergweggetjes en fijne overnachtingen bij de karavanserais waar Milene zo gek op is.
‘De steden in Iran zijn prachtig, het oude Perzië leeft er in elke steen en de mensen zijn ontzettend vriendelijk. Iets te vriendelijk soms, waardoor we vaak van gesprek in gesprek rollen en maar weinig opschieten.’ Toch is het niet alleen maar pais en vree. ‘Je voelt de impact die het regime heeft op de mensen. We spreken veel jongeren die zich opgesloten voelen en merken de beperkingen elke dag.’ Als statement én als onderdeel van een fotoproject over vrouwelijke tatoeëerders waar Milene mee bezig is laat ze het woord ‘moedig’ in het Perzisch tatoeëren. Hartstikke illegaal, maar een ode aan de vrouwen die het regime uitdagen tot verandering.
Onontdekt Pakistan
Over hun belevenissen tijdens deze reis zou je een boek kunnen schrijven. Van een eerste lekke band in de Dasht-e Lut woestijn, de heetste plek op aarde, tot spotten van een sneeuwluipaard in het betoverende Pakistan. ‘Pakistan stond helemaal niet op onze planning, maar omdat Turkmenistan de grenzen gesloten houdt besluiten we de koers te wijzigen. Dat blijkt een fantastische keuze. Niet alleen zijn de mensen extreem aardig en gastvrij, ik krijg ook de kans om de Kalash, een Pakistaans bergvolk dat nog afstamt van het leger van Alexander de Grote, te fotograferen. Een droom die uitkomt. Als toetje spotten we zelfs een sneeuwluipaard in het wild.’ Het laatste land van het Zijderoute-avontuur van Milene en Yuri is India. ‘India is enerzijds hippe yogameisjes in dure leggings, anderzijds authentieke Indiase chaos. We genieten van ons laatste staartje van de reis en zetten vervolgens Alexine in Mumbai terug op de boot naar Den Haag.’ De reis zit erop, helaas. Op de vraag wat het mooist was heeft Milene meteen een antwoord klaar. ‘De mensen. Overal ter wereld zijn er mensen die niets liever willen dan goed doen. Het is aan ons om dat te onthouden’
Milene maakt fantastische foto’s en verhalen langs de Zijderoute. Je vindt ze op https://www.mygrations.nl/ of op Instagram: instagram.com/mygrations.nl. Meer van Milene’s werk vind je op instagram.com/by.milene Lees ook het verhaal van Karin-Marijke en Coen die al 18 jaar de wereld rondreizen in hun landcruiser.
