Moeten menstruatieproducten in Nederland gratis zijn?

Een menstruerende vrouw geeft maandelijks tussen de 2,50 en 25 euro uit aan menstruatieproducten en dat is niet voor iedereen haalbaar. Daarom vragen we op Internationale Vrouwendag aandacht voor menstruatie-armoede en de vraag of menstruatieproducten in Nederland gratis moeten zijn.

Vol verwondering kijkt mijn zoon naar de menstruatie cup, die in een pannetje kokend water heen en weer borrelt. Hij is 10 jaar en vraagt zich af waar dit product dan voor gebruikt wordt. Ik leg het hem uit en vertel dat ik met deze cup heel veel plastic bespaar. Hij luistert al niet meer en de keuken uitlopend, roept hij nog even snel dat hij blij is dat hij geen meisje is. En wat menstrueren betreft, moet ik hem daar gelijk in geven. En dan heb ik het nog goed, want ik heb geld voor menstruatieproducten. Iets wat heel veel meisjes en vrouwen in Nederland niet hebben.

Menstruatie-armoede

Gemiddeld geeft een vrouw tussen de 2,50 en 25 euro per maand uit aan menstruatieproducten. Dat is voor iedereen anders, want geen vrouw menstrueert evenveel of even lang. Eén op de tien vrouwen tussen de 12 en 25 jaar heeft wel eens te weinig geld voor tampons of maandverband en moet improviseren met wc-papier, luiers of doeken. Dit noemen we menstruatie-armoede. En iedereen die menstrueert kan er over meepraten hoe vervelend dit is. Menstruatieproducten zijn een basisbehoefte en zonder kun je de deur niet uit.

Gratis maandverband en tampons

Een ruime meerderheid van de vrouwen (81%) en ook de meeste mannen (57%) vindt dat maandverband en tampons vrij verkrijgbaar moeten zijn, blijkt uit onderzoek van EenVandaag. Sommige mensen vinden dat iedereen daar recht op moet hebben, want waarom zouden alleen vrouwen moeten betalen voor menstruatieproducten en mannen niet. Anderen zijn van mening dat dit alleen voor mensen moet gelden, die het niet kunnen betalen.

Gratis maandverband en tampons

In Rotterdam gebeurt dit laatste, meisjes met ouders met een laag inkomen kunnen menstruatieproducten kopen met geld van de gemeente. De feministische organisatie De Bovengrondse deed onderzoek naar de situatie van vrouwen in Amsterdam en sloeg daarna de handen ineen met Yoni. Via het Leger des Heils, de Voedselbank en het Wereldhuis, wordt nu Yoni maandverband verspreid. Ook het Armoedefonds stelt gratis menstruatieproducten beschikbaar via lokale hulporganisaties en laagdrempelige locaties.

Wat is Internationale vrouwendag
Ruim 110 jaar lang vieren we op 8 maart Internationale Vrouwendag en helaas moeten we concluderen, dat het nog steeds nodig is om aandacht te vragen voor emancipatie en het nastreven van gendergelijkheid. Dit jaar is het thema ‘V/M solidariteit’, want niet alleen vrouwen, maar ook mannen kunnen (of moeten) hun rol pakken om gelijke kansen voor iedereen mogelijk te maken. Wil je meer weten over Internationale Vrouwendag of genderongelijkheid, kijk dan bijvoorbeeld op de website van Women Inc.

Initiatieven in het buitenland

Schotland was het eerste land ter wereld waar menstruatieproducten gratis werden. In Nieuw-Zeeland volgden ze en krijgen meisjes gratis maandverband en tampons op school. Uit onderzoek blijkt namelijk, dat dit bij uitstek de plek is om deze producten gratis te verstrekken. In Ierland geeft de Lidl via een app gratis maandverband en tampons weg.

Belasting op menstruatieproducten

Is het dan mogelijk om minder belasting te betalen op menstruatieproducten? In de EU moet er volgens de regelgeving tot 2022 minimaal 5% btw geheven worden. Het is dus (nog) niet mogelijk om helemaal geen btw te heffen, maar verlaging is in Nederland wel mogelijk. We betalen namelijk nu 9% btw op menstruatieproducten en dat is vergelijkbaar met pleisters of eten.

We zijn heel benieuwd naar jouw mening. Vind je dat menstruatieproducten gratis moeten zijn?