Eenvoudig minder vlees en zuivel eten, zo doe je dat (10 tips)

Het is zover: vandaag begint voor de vijfde keer de Nationale Week Zonder Vlees. Tijdens deze week worden deelnemers uitgedaagd om een week lang geen vlees te eten en te ervaren hoe rijk de vegetarische keuken is. Nieuw dit jaar is de toevoeging ‘& Zuivel’, dat -net als vlees- een belastend effect heeft op het klimaat. Deelnemers worden dit jaar dus niet alleen uitgedaagd om vlees te laten staan, maar ook geen zuivel te eten of drinken. Daarmee kun je per persoon 150 liter water, 121 kilometer autorijden, 770 gram vlees en 2,4 kilo zuivel besparen. Niet niks, maar: hoe pak je zoiets aan? We vroegen drie door Triodos Bank gefinancierde ondernemers om tips.  

1. Gebruik vleesvervangers

De makkelijkste manier om minder vlees te eten, is door je vlees simpelweg te vervanger met ‘vegetarisch vlees’. De schappen liggen er vol mee, dus keuze zat. Zo is de vegetarische slager bijvoorbeeld ooit begonnen. Oprichter Jaap Korteweg wilde minder vlees eten, maar miste de smaak en structuur van vlees te veel. Om dat op te vangen, ontwikkelde hij ‘vegetarisch vlees’ in alle soorten en smaken. Inmiddels zijn er vele populaire vleesvervangers op de markt. Denk aan de Amerikaanse Beyond Burger, die door vleeseters wordt beoordeeld als ‘net echt’. Of de Dutch Weed Burger, bomvol eiwitten van zeewier, die tegenwoordig ook in de supermarktschappen te vinden is.

2. Sta open voor anders eten en laat je verrassen

Je kan het ook helemaal over een andere boeg gooien, door anders te gaan koken. Met behulp van peulvruchten en noten bijvoorbeeld. “Het begint met een positieve houding naar eten en jezelf eens willen verwennen met iets anders dan je gewoon bent. Verras jezelf en oordeel pas na deze week,” zegt boer Gerjan Snippe. Hij runt een biologische boerderij in Flevoland en eet bijna geen vlees meer. “Door anders te eten wordt je lichaam anders. Ik ben zelf fitter geworden door minder vlees te eten. Dat moet je zelf ontdekken en dat begint bij openstaan.”

3. Kijk eens naar andere culturen

Leuk natuurlijk, dat anders koken dan je gewend bent. Maar hoe pak je dat aan? “In landen als India wordt heel veel met linzen en kikkererwten gekookt”, zegt Babet Zevenbergen van Vegabond in Amsterdam. Zij haalt haar inspiratie vaak uit andere culturen waar het heel normaal is om overheerlijke en eenvoudige gerechten zonder vlees en zuivel te maken. “Online vind je zoveel recepten, die heel eenvoudig klaar te maken zijn. Denk aan foodbloggers als Lisa goes vegan, de groene meisjes of de Happy Pear. Zij delen interessante informatie en heerlijke recepten. Of loop eens een veganistische winkel als die van ons binnen.” Daar vind je allerlei vegan varianten van bekende producten als koekjes, chocola of plantaardige kaas.

4. Experimenteer met verschillende groente

Je kan het je bijna niet voorstellen, maar er was een tijd dat broccoli, aubergine en paprika exotische groenten waren. Tegenwoordig koken we er bijna dagelijks mee, maar waarom zouden we niet eens wat anders uit het schap pakken? “Ik probeer mensen te verleiden meer groente te eten door een zo groot mogelijk assortiment voor in de winkel te leggen,” zegt Koen Ketelaars van Ekoplaza in Nijmegen. “Zo hebben we verschillende soorten pompoenen, aardperen, ramenas, koolraap en pastinaak. Keuze genoeg dus.” Zelf heeft hij altijd 2 verschillende soorten groenten op zijn bord liggen en zo eet hij een kilo per dag. Dat is nog eens wat anders dan de schamele 250 gram die het Voedingscentrum ons voorschrijft.

5. Haal je inspiratie online

Punt is natuurlijk, dat de meesten van ons niet zo goed weten wat ze dan met die aardperen of schorseneren aan moeten. Dan biedt het world wide web zoals gewoonlijke uitkomst. Check bijvoorbeeld de recepten van De Hippe Vegetariër of van Lisette Kreischer die al meerdere boeken op haar naam heeft staan, waaronder Man.Eat.Plant (wat ze samen met Maartje Borst schreef) met stoere plantaardige recepten voor mannen. Je kan ook de app Vegan Challenge raadplegen van ProVeg: hier kan je maar liefst een maand proberen minder vlees en zuivel te eten. Maar je kan er -los van die challenge- ook ‘gewoon’ terecht voor overheerlijke recepten.

6. Wees creatief in de keuken

Overigens hoef je je heil niet per se in onbekende of vergeten groenten te zoeken als je eens wat anders wil eten. “De biet is een hele gezonde groente waar je heel veel verschillende dingen mee kan”, zegt boer Gerjan Snippe. “We associëren het vaak met die aardse smaak uit grootmoeders tijd, maar je kan bieten bijvoorbeeld ook marineren in balsamico of er koekjes mee bakken.” Check zijn website voor recepten.

7. Neem de tijd en gebruik het weekend

Dat klinkt allemaal leuk, maar feit blijft dat als je anders wilt eten dat vaak een hele omschakeling is. En dat kost tijd. “Het is belangrijk dat je de tijd neemt om (online) recepten op te zoeken en te experimenteren met koken”, zegt Babet Zevenbergen. “Daar heb je na een lange werkdag waarschijnlijk geen zin meer in, dus doe dat vooral in het weekend.” Je kan je maaltijden in het weekend voorbereiden (meal preppen), zodat je er door de weeks niet meer zoveel werk aan hebt. Of je kan je maaltijden zondag alvast maken, zodat je ze door de week alleen nog maar hoeft op te warmen.

8. Weet: het hoeft niet perfect

Bij veel mensen draait verandering vaak om ‘alles of niets’, maar dat werkt vaak niet. Als je plantaardig gaat eten, is het OK om af en toe een keer te ‘zondigen’ en kaas te eten en als je voor het eerst zonder vlees en zuivel gaat koken, zullen de gerechten soms ook mislukken. “Wees niet te streng voor jezelf als het niet meteen lukt”, zegt Babet Zevenbergen daarom. Laat je dus niet ontmoedigen: elke dag is weer een dag om met frisse moed opnieuw te beginnen.

9. Heb geduld, verandering kost tijd

Geduld is een schone zaak. “Verandering kost tijd, dus blijf ook na deze week doorzetten en experimenteren met andere gerechten,” zegt Babet Zevenbergen. “Ze zeggen dat je acht tot negen keer nodig hebt om een gewoonte te veranderen”, zegt ook boer Gerjan Snippe. “Smaken veranderen, maar een week is misschien net te kort om dat voor elkaar te krijgen.”

10. Houd minder vlees en zuivel ook na deze week vol

Probeer dus of je na deze week door kan gaan met het minderen van vlees, door bijvoorbeeld eens te beginnen met één vegetarische dag per week. Of twee vegetarische maaltijden per dag. Ook daarmee maak je impact. En probeer ook vooral het plezier te vinden in het ontdekken van andere smaken en anders koken. Het is een grote, avontuurlijke ontdekkingstocht, die je horizon verbreedt. Wie wil dat nou niet?

Heb jij nog tips om minder vlees en zuivel te eten? Doe je mee aan de Week zonder Vlees & Zuivel? Of heb je al eens meegedaan.  Deel je ervaringen en tips door hieronder een reactie achter te laten. Benieuwd of een vegan dieet gezonder is dan een niet-vegan dieet? Lees dan hier ons artikel.