Het peukenmeisje raapt elke dag sigarettenpeuken op

Ook dit jaar doen weer tienduizenden mensen mee met Stoptober, waardoor deze maand meer mensen stoppen met roken dan op 1 januari. Geen overbodige luxe, want in Nederland rookt nog steeds 22,4% van de volwassenen, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is ruim één op de vijf mensen, van wie 71,6% dagelijks rookt. En dat is niet alleen slecht voor de gezondheid van de roker zelf (en van de mensen in de omgeving), maar ook voor het milieu, oftewel moeder aarde. Tijd om de sigarettenpeuken eens onder de loep te nemen.

Sigarettenpeuken

Sigarettenpeuken staan al jaren bovenaan de top-10 van strandafval. Ook in steden is 30 tot 40% van al het verzamelde zwerfafval een sigarettenpeuk. Nu er al een paar jaar niet meer binnen gerookt mag worden, verdwijnen de meeste peuken gewoon op straat. In Nederland zijn dat er jaarlijks zo’n 7 tot 10 miljard of één op de drie sigarettenpeuken. Het komt dan ook regelmatig voor dat ik peuken uit mijn geveltuintje moet vissen om weg te gooien. “Vervelend, maar het is in ieder geval natuurlijk afval,” zei laatst iemand tegen me. “Papier en tabak.” Dat is dus niet zo.

Chemicaliën

Peuken bevatten namelijk sporen van 7.000 toxische chemicaliën, waaronder arseen en zware metalen. Ook zitten er PAK’s (kankerverwekkende, teerachtige stoffen), bestrijdingsmiddelen en zelfs een soort antivriesmiddel in om de sigaret langer houdbaar te maken. Het is dan ook geen wonder, dat uit onderzoek bleek dat vier dagen nadat peuken in een aquarium waren gegooid, de helft van de vissen was overleden. Eerder dit jaar zei hoogleraar De Boer van de Vrije Universiteit in Amsterdam in Eén Vandaag, dat één tot vier peuken per liter water al genoeg is om kleine vissen te laten sterven. Al die peuken, die we dus achteloos in de gracht gooien of op het strand achterlaten (en die bij vloed in zee verdwijnen) zorgen dus voor veel ellende onder vissen.

Microplastics

Een ander probleem is het plastic dat in het filter van sigarettenpeuken zit. Peuken vergaan pas na 12 tot 15 jaar. Als ze in het water belanden, vallen ze uiteen in nog kleinere niet afbreekbare deeltjes, die bijdragen aan de plastic soep. Deze microplastics belanden via de maag van de vis weer op jouw bord trouwens. We ademen, eten en drinken inmiddels microplastics en het regent ook letterlijk microplastics, zo is gemeten. Dat komt natuurlijk niet alleen door die peuken (onze polyester kleding draagt daar bijvoorbeeld ook aan bij), maar toch.

Het peukenmeisje

Bernadette Hakken, alias het peukenmeisje, uit Ellecom (Gelderland) raapt iedere dag sigarettenpeuken op. Ze staat dit jaar op plek 60 in de Duurzame Honderd van Trouw. In december 2018 zat ze op 40.000 peuken, deze zomer waren dat er al 100.000 die ze opgeraapt heeft, want ja: ze telt ze inderdaad. “Alleen al in Nederland worden er per jaar miljarden peuken op straat gegooid. Miljarden!” zegt ze in een interview met Trouw. “En het wordt almaar meer, omdat rokers steeds vaker buiten moeten roken.”

Veel wordt door gemeentereinigers opgeruimd, maar lang niet alles. Eén op de vijf peuken blijft liggen en dus peutert Hakken met een tangetje overal sigarettenpeuken weg. Laatst had ze rondom een Plataan in Zwolle 433 peuken weggehaald. Maar de focus moet niet op het opruimen liggen, stelt Hakken in Trouw. Volgens haar weet driekwart van de rokers niet dat een sigarettenfilter hoofdzakelijk uit plastic bestaat, terwijl die peuken op straat bij elkaar opgeteld voor tien- tot twaalfduizend kilo plastic per jaar zorgen. Laat die cijfers maar even rustig tot je doordringen in deze Stoptober maand.

Raap jij wel eens sigarettenpeuken of zwerfafval op? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.