52 levenslessen voor een duurzaam leven in 2023

Gelukkig nieuwjaar! De champagne is gezakt, het geknal is opgehouden en de vaat is weer aan de kant. Bij hetkanWEL zitten we -enigszins slaperig, maar vol goede moed- weer achter ons bureau om het nieuwe jaar te beginnen met nieuwe verhalen én nieuwe themamaanden (vergeet je niet in te schrijven voor de Anders Reizen maand, hier lees je er meer over). Maar natuurlijk niet zonder de dag te beginnen met een klein moment van reflectie. Dit zijn de 52 levenslessen, voor elke week één, die we graag mee willen nemen in het nieuwe jaar. In willekeurige volgorde:  

1. Stop met elkaar de maat nemen, want daar schieten we niks mee op.
2. Door minder te consumeren en minimalistisch(er) te leven, ervaar je meer vrijheid.
3. Maak een lijstje van alle activiteiten die je leuk vind en maak er een prioriteit van om die dingen ook daadwerkelijk te doen.
4. Stop met ‘sorry’ zeggen, behalve dan tegen de generatie van 30-, zoals Claudia de Breij deed in haar oudejaarsconference. Hoe je het ook went of keert: we laten met z’n allen een behoorlijke puinhoop achter waar zij mee moeten dealen.
5. Wees minder streng voor jezelf: af en toe mag je best zondigen door jezelf op iets nieuws te trakteren of een broodje kaas te eten.
6. Maar laat dit niet een excuus zijn om vanaf dat moment helemaal los te gaan en niks meer te doen aan duurzaamheid.
7. Het is beter om iets te proberen dat niet lukt, dan het helemaal niet te proberen met als excuus dat ‘het toch niet uitmaakt wat jij in je eentje doet’.
8. Je hebt meer impact dan je denkt. Denk aan de Dalai Lama die ooit zei: Ever tried sleeping with a mosquito in your bedroom? Oftewel: je bent nooit te klein om invloed te hebben.
9. Weet dat je niet alleen bent: steeds meer mensen stappen op de duurzame trein. En vele druppels maken samen een grote golf.
10. Inspireer anderen door het goede voorbeeld te geven (goed voorbeeld doet volgen), niet door te preken.
11. Wees de verandering die je in anderen of de maatschappij zou willen zien. Of zoals Barack Obama ooit al zei: change will not come if we wait for some other person or some other time.
12. Of, vrij vertaald naar JFK: vraag je niet af wat anderen kunnen doen, maar vraag je af wat je zelf kan doen.
13. Slapende honden kan je wakker maken, maar mensen die doen alsof ze slapen kan je niet wakker maken. Of, zoals Jonathan Saffran Foer het zegt: While it is always possible to wake a person who’s sleeping, no amount of noise will wake a person who is pretending to be asleep.
14. Klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit is een feit. Neem je verantwoordelijkheid en denk aan de impact van jouw acties voor de zeven generaties na jou. Wat voor wereld wil je achterlaten?
15. Laat dat waar je jouw geld aan uitgeeft een afspiegeling zijn van de maatschappij waarin jij wilt leven. Oftewel: wil je echt je geld geven aan iets dat door kinderhanden of onderbetaalde en mishandelde vrouwen in elkaar is gezet?
16. Je bent nooit te oud om opnieuw te beginnen of voor verandering te zorgen.
17. Blijf leren, want alles begint bij kennis en bewustzijn. Of, zoals Oscar Wilde zei: You can never overdress or overeducate yourself. Pas dan kan je vanuit een intrinsieke motivatie je gedrag en gewoonten veranderen en anderen inspireren.
18. De enige realiteit die er is, is het nu. Het verleden bestaat niet meer en de toekomst is er nog niet. Het enige dat relevant is, is wat we op het huidige moment doen – zo stelde Jane Goodall al eens. Als je teveel over het verleden blijft malen of je zorgen maakt over de toekomst, verlies je het nu, het heden, dit moment. Zonde dus!
19. Wees aardig. Er is nog nooit iemand slechter geworden van het glimlachen naar een voorbijganger, een compliment geven aan een wildvreemde of een praatje maken met de dakloze krantenverkoper bij de supermarkt.
20. Maak kennis met je buren, want door de mensen om je heen te kennen ben je meer onderdeel van een community. Iets waar we allemaal behoefte aan hebben.
21. Schotel mensen heerlijke plantaardige gerechten voor, zonder te zeggen dat het vegan is (want dan kan aversie ervoor zorgen dat ze het op voorhand niets vinden).
22. Plantaardige melk waar erwten in verwerkt zijn, is het lekkerst.
23. We leven in turbulente tijden, waar de ene crisis de andere opvolgt. Volgens Jan Rotmans zitten we in een verandering van tijdperk. Dat zorgt voor schuring en ongemak. Weet dat alles in het leven tijdelijk is en laat dat een troost zijn.
24. Het gaat om de reis, niet om de eindbestemming. Letterlijk (daarom zijn lange treinreizen ook zo heerlijk). Maar ook figuurlijk (het verduurzamen van je levensstijl is een proces en dat hoeft niet meteen radicaal van 0 naar 100 procent groen).
25. Houd je eigen tempo aan en trek je niet teveel aan van wat anderen vinden.
26. Vier de kleine successen. Niet alles hoeft groots en meeslepend of radicaal.
27. En nu we het er toch over hebben: vier het leven, het is maar kort.
28. Wacht niet tot ‘later’. Vandaag is een prima dag om nieuwe ervaringen op te doen, dingen voor elkaar te krijgen en te genieten.
29. Begin klein: eet minder bijvoorbeeld minder vaak vlees en vis (lees hier waarom)
30. Trouwens: duurzaam leven is níet hetzelfde als nooit meer genieten, leuke dingen doen of lekker eten. Het is een verrijking waardoor je je ook nog eens beter en gezonder gaat voelen.
31. Wees nieuwsgierig, openminded en ga het avontuur aan. Er zijn bijvoorbeeld zoveel lekkere vegan gerechten te ontdekken.
32. Wees niet één van die mensen die zegt maar 4 uur slaap nodig te hebben. Het is niet zo. En slaap is essentieel.
33. Net als in beweging komen en gevarieerd eten met veeeeel meer groente en minder suiker dan je nu eet.
34. Ga naar buiten om de natuur op te zoeken. Het is aangetoond dat groen bijdraagt aan je fysieke en psychische gezondheid. Artsen in Canada mogen sinds 2022 een jaarabonnement voor een nationaal park voorschrijven als medicijn. Dat is niet voor niks.
35. Maak een dagelijkse wandeling door de natuur of een park en ervaar het zelf.
36. Goed voor jezelf zorgen is waar duurzaamheid begint. Denk maar aan de vliegtuiginstructies: eerst je eigen zuurstofmasker op, zodat je daarna anderen kan helpen.
37. Maak tijd vrij om de stilte te vinden en te mediteren, zodat je even kan bijkomen van je schermtijd en alle dagelijkse prikkels.
38. Lees een boek. Het verrijkt je leven, vergroot je wereld en verandert je perspectief op zaken. Maar lezen zorgt ook voor minder stress en houd je brein actief.
39. Doe iets onbezoldigd voor een ander door een praatje te maken met eenzame ouderen, boodschappen te doen voor je buren, je in te zetten voor vluchtelingen of zwerfafval op te ruimen in jouw buurt.
40. Stop met microplastics. Met de app Beat the microbead kan je producten scannen op ingrediënten, zodat je weet wat je wel en niet kan kopen.
41. Elke dag douchen of je sokken wassen na één keer dragen is echt niet nodig. En nee, dat betekent niet dat je vies en stinkend door het leven gaat, maar je kan veel geld besparen en je huid, haar en kleren slijten minder snel.
42. Stop met het kopen van fast fashion: de impact op mens, planeet en dier is gewoonweg niet goed te praten. En zeg nou eerlijk: hoe erg geniet je van een kledingstuk dat zoveel ellende veroorzaakt?
43. Doe iets voor de natuur, door struiken te redden van de sloop met Struikrovers of bomen te planten met Meer Bomen Nu.
44. Maak van duurzaam leven geen project, waarmee je een bepaald doel in de toekomst kan bereiken, want dan vergeet je aandacht te geven aan dat wat je in het hier en nu bereikt.  
45. Blijf focussen op wat wél kan, want daar ontstaat hoop, inspiratie en energie.
46. Dankbaarheid is daar een goede tool voor: eindig je dagen door op te schrijven wat goed ging en waar je dankbaar voor bent om meer oog te krijgen voor de positieve ontwikkelingen in jouw persoonlijke leven en in de samenleving als geheel.
47. Vergeet niet om af en toe even helemaal niks te doen en ruimte te laten om je weer eens ouderwets stierlijk te vervelen. Daar knap je van op.
48. Naar perfectie streven is kansloos en niet productief. Doe gewoon je best en zie dat anderen dat ook doen.
49. Het geluksgevoel dat ontstaat bij het kopen van nieuwe spullen en kleding is van korte duur. Wees geen slaaf van de consumentenmaatschappij en zoek andere dingen waar je gelukkig van wordt. Een wandeling. Moestuinieren. Iemand helpen. Een compliment uitdelen….
50.  Behandel andere levende wezens (dus ook dieren) zoals je zelf behandeld wilt worden, met respect.
51. Blijf in gesprek, ook als je fundamenteel van mening verschilt.
52. Have fun. Geniet zoveel mogelijk van de tijd die je op deze mooie planeet hebt en zoek naar de schoonheid van een duurzame lifestyle.

Wat zijn jouw belangrijkste levenslessen voor een duurzamer leven? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.