24 tips tegen voedselverspilling, hiermee bespaar je honderden euro’s

Toen ik het deksel van de GFT-bak optilde om een bananenschil weg te gooien, zag ik een zielig hoopje sperziebonen liggen. Er zaten bruine plekjes op en de uiteinden van sommige exemplaren waren al zacht en weeïg geworden. Sinds ik vorig jaar voorzichtig begonnen was met het kweken van tomaatjes in mijn stadse achtertuintje, vond ik voedselverspilling nog vele malen erger dan daarvoor. Alsof ik kon voelen hoeveel tijd en energie hiermee verspild werden.

“Hoezo gooien we deze boontjes weg?” vroeg ik daarom dan ook in een reflex van verontwaardiging. Omdat het een drukke en chaotische week was geweest, waarin er niet altijd tijd was geweest om te koken en sommige groenten daar blijkbaar slechter tegen konden dan anderen. Ik roerde voorzichtig met mijn vinger door de boontjes om te kijken of er nog wat te redden viel, maar liet het deksel al snel los. Het was wat het was.

Om dit in de toekomst te voorkomen, verzamelde ik in deze Verspillingsvrij Week 25 tips om voedselverspilling te voorkomen. Want als alle Nederlanders thuis een week lang geen voedsel verspillen, besparen we ruim 23 miljoen maaltijden. Dat scheelt dan ook ruim 40 miljoen kilo CO2-uitstoot, want voedsel wordt niet alleen verbouwd, maar ook verwerkt, verpakt, gekoeld en vervoerd. Toch verspillen we ongeveer een kwart van al ons eten. En dat kost ons zo’n 570 euro per huishouden.

Tips tegen voedselverspilling

1. Maak een boodschappenlijstje en houd je eraan (ook goed voor de lijn en de portemonnee trouwens). Op die manier koop je geen dingen die maar beperkt houdbaar zijn, maar die je waarschijnlijk niet (op tijd) gaat gebruiken. Je kan hiermee tot wel 9 kilo goed voedsel van de kliko redden.
2. Doe geen boodschappen op een lege maag, je laat je dan te veel verleiden tot het kopen van producten die je eigenlijk niet eet (of wilt eten, in het geval van snacks). De kans is groot dat je ermee blijft zitten als je de eerste trek thuis weer gestild hebt en dat is dus voedselverspilling.
3. Let op voor 1+1 aanbiedingen. We zijn in Nederland heel gevoelig voor dit soort aanbiedingen. Drie voor de prijs van twee is er ook zo één. Maar dat heeft alleen zin als je zeker weet dat je het op tijd op krijgt, want anders is het vooral voedselverspilling en zonde van je geld.  
4. Stel een slim weekmenu samen. Heb je voor een gerecht een halve bloemkool nodig, verzin dan voor de volgende dag een gerecht waar je die andere helft in kan verwerken. Of heb je nog wat wortels liggen, verzin daar dan een gerecht omheen.  
5. Check dus ook wat je nog hebt liggen (dan heb je in ieder geval geen dingen dubbel die je niet op tijd op krijgt)
6. Er is meer eetbaar dan je denkt. Wist je bijvoorbeeld dat je de bladeren van een bloemkool ook prima kan eten? Door ze te wokken bijvoorbeeld. Van radijs- of wortelloof kan je een heerlijke pesto maken. En pompoen en aardappel kan je prima in de schil eten. Als je dat niet wil, kan je van die schillen ook heerlijke groentechips maken. En de steel van een broccoli is ook heerlijk: even schillen, in plakjes snijden en wokken. Kortom: je kan meer eten dan je denkt. Bij twijfel is google je grootste vriend.
7. Maak bij het koken gebruik van een maatbeker, zodat je niet met een halve aardappel of drie eetlepels rijst blijft zitten, maar precies genoeg kookt. Dat scheelt ook weer aan voedselverspilling (en dus aan geld).
8. Deel je koelkast goed in, zodat halfopen potjes of restjes groente niet uit het zicht verdwijnen en achterin ongezien liggen te verschimmelen. Oftewel: leg vooraan wat als eerste op moet. Je kan ook een vaste plank reserveren voor je restjes.  
9. De ideale temperatuur voor je koelkast is trouwens 4-6 graden. Die van je vriezer -18.
10. Check hoe je eten het beste kan bewaren. Wist je bijvoorbeeld dat je uien beter niet naast aardappels kan bewaren, omdat uien het vocht van de aardappels opnemen waardoor beiden sneller bederven? En dat je tomaten, aubergine, paprika, basilicum en bananen beter buiten de koelkast kan bewaren? Net als komkommer, knoflook en aardappels? Terwijl appels juist tot 3 weken langer goed blijven in de koelkast. Door je eten goed te bewaren, kan je veel voedselverspilling voorkomen en geld besparen.
11. Bewaar rijp en onrijp fruit apart van elkaar. Fruit zoals bananen, avocado, tomaten, peren, perziken en meloen produceren het rijpingsgas ethyleen. Als je die dus bij ander fruit legt, rijpt dit sneller (en dan is de kans dat je het niet allemaal op tijd op krijgt).
12. Het voedingscentrum heeft een ja/nee sticker voor je koelkast waarop je in één oogwenk kan zien wat wel in de koelkast moet en wat niet. Maar je kan zo’n lijst met wat googelen natuurlijk ook zelf samenstellen voor de producten die je het meest gebruikt.
13. De vriezer is je beste vriend. Je kan te veel gekookte maaltijden gewoon invriezen voor een andere keer. Ook verse kruiden kan je invriezen trouwens: snijd ze fijn, doe ze in een bakje voor ijsklontjes, giet er olijfolie overheen en vries in. Ook fruit kan in stukjes gesneden prima invriezen om later als snack te eten. Als je het eten uit de vriezer in de koelkast laat ontdooien, bespaar je ook nog op je energierekening, omdat je koelkast minder hard hoeft te koelen.
14. Een andere manier om voedsel langer te bewaren is door het te fermenteren of te wecken. Dat is wat ze deden voordat vriezers bestonden en het werkt nog steeds als een tierelier.
15. Trek je niet te veel aan van de THT-datum: de ‘tenminste houdbaar tot’ datum is alleen maar een indicatie van de producent. Deze producten zijn na die datum nog prima te eten.  De TGT-datum (‘te gebruiken tot’) is wel de uiterste datum waarop je iets kan eten. Dat geldt meestal voor bederfelijke producten, zoals vis of vlees. Voordat je iets weggooit: gebruik je zintuigen. Want bedorven melk herken je echt wel.  
16. Vertrouw je je eigen zintuigen niet, dan kan je via deze tool van het Voedingscentrum checken hoe lang je iets na opening nog kan bewaren.
17. Houd met het boodschappen doen rekening met wanneer je iets denkt te gaan eten. Want groente of fruit kopen met een kortingssticker omdat het niet meer kersvers is, is heel goed tegen verspilling (en voor je portemonnee), tenzij je het thuis nog dagen laat verpieteren. Want dan werk je voedselverspilling weer in de hand.
18. Overigens kan je fruit dat wat ouder is prima gebruiken om smoothies mee te maken. Een lekkere en vooral simpele manier om wat extra vitamines binnen te krijgen. En van oude bananen met een bruine schil kan je ook nog eens heel lekker bananenbrood bakken (sterker nog: oude bananen werken zelfs beter). Voedselverspilling wordt dan dus een goed excuus om iets lekkers te maken.
19. Kook één keer per week je restjes op. Een minestronesoep, curry of pizza is heel geschikt om allemaal restjes groente in te verwerken of zelf die drie lepels rijst die je over had (die kunnen prima in de soep). Je kan ook altijd even googelen op de ingrediënten die je nog in huis hebt: hier komen vaak verrassend, lekkere recepten uit waarmee je voedselverspilling voorkomt.
20. Wat je over hebt, kan je de volgende dag als lunch eten. Niks zo lekker als een kopje soep of een stuk quiche van gisteren als vervanger van de aloude boterham. Kom je bovendien ook nog eens aan je benodigde portie groente per dag.
21. Over die aloude boterham gesproken: brood is het meest verspilde product in Nederland. Dit kan je voorkomen door brood in te vriezen, maar je kan oud brood natuurlijk ook prima roosteren, gebruiken voor een tosti of er paneermeel van maken.
22. Als je te veel gekookt hebt, kan je het natuurlijk invriezen of morgen voor de lunch eten, maar je kan je maaltijd ook met je buren delen. Een gezellige manier om voedselverspilling te voorkomen dus. Hiervoor kan je bijvoorbeeld de app Thuisgekookt gebruiken.
23. En over apps gesproken: via Too good to go kan je helpen tegen voedselverspilling buitenshuis. Hier kan je producten van restaurants, winkels en supermarkten met flinke korting kopen die anders weggegooid zouden worden. Hetzelfde geldt trouwens voor de online supermarkt Foodello waar we laatst over schreven: hier kan je ook producten tegen korting kopen om verspilling tegen te gaan.
24. Heb je dan nog wat eten over wat je echt, echt, echt niet zelf meer kan eten? Breng het dan naar de geitjes (wel even checken of ze het mogen hebben natuurlijk)

Heb jij nog tips tegen voedselverspilling? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.