Zo praten bomen met elkaar

Veel mensen trekken de natuur in om ontspanning en rust te vinden in deze onstuimige tijden. Het is niet voor niets dat natuur in Schotland zelfs als medicijn wordt voorgeschreven. Iemand die dit zelf heeft ervaren en veel tijd doorbrengt in de natuur is Suzanne Simard, een professor op het gebied van bosecologie. Ze bracht haar jeugd door in de Canadese bossen. Ze vulde haar dagen met forten bouwen, bessen plukken, paddenstoelen zoeken en at ook nog wel eens een handje aarde. Vanuit haar liefde voor het bos heeft zij onderzoek gedaan naar het sociale netwerk van bomen. En ze ontdekte een heel ondergronds netwerk van schimmeldraden.  

Collectieve samenleving

Simard kwam erachter dat de bomen in het bos verbonden zijn met elkaar door middel van schimmeldraden. Deze schimmeldraden verbinden niet alleen bomen van hetzelfde soort, maar ook van andere soorten. Deze connecties zijn erg belangrijk voor de bomen aangezien deze ondergrondse kanalen koolstofdioxide, water, voedingsstoffen, alarmsignalen en hormonen kunnen doorgeven van boom tot boom. Dit is een heel ander beeld dan men voorheen had. Bomen werden gezien als individuen die moesten vechten om een plek, genoeg voedingstoffen en water. Maar Simard laat ons nu zien dat het bos juist helemaal geen individualistische samenleving is, maar juist een collectief geheel.

Ondergronds netwerk

Het belang van dit ondergrondse netwerk wordt duidelijk uit het resultaat dat de zaailingen die de mogelijkheid hadden om onderdeel uit te maken van dit schimmel netwerk, 26% meer kans hadden om te overleven. Om een voorbeeld te geven van de bijdrage van dit netwerk; als de naalden van een Douglasspar zaailing af worden gehaald, heeft deze zaailing een grote kans om het niet te overleven. De zaailing geeft vervolgens stress signalen af en verplaatst bovendien een groot deel van de koolstofdioxide opgeslagen in de plant naar een andere boom. Deze boom maakt op zijn beurt weer meer beschermende enzymen aan om zichzelf te kunnen beschermen. Wie had gedacht dat bomen zo tot in detail met elkaar kunnen communiceren en elkaar kunnen waarschuwen.

Onbeantwoorde vragen

Wat is vastgesteld door zowel Simard als andere onderzoekers, is dat de hoeveelheden koolstofdioxide die worden doorgegeven aan zaailingen voldoende zijn om ook echt een positieve impact te hebben. Ook in bijvoorbeeld het scenario wanneer een oudere boom beschadigd is of geen licht krijgt zorgt het netwerk van schimmels dat deze boom het volhoudt. De bomen kunnen elkaar dus voeden, informeren en herstellen, dat staat vast. De vraag die onderzoekers nog niet hebben kunnen beantwoorden is waarom bomen deze stoffen uitwisselen. Juist om deze vraag kreeg Simard in het begin erg veel tegenspraak. Haar bevindingen gaan natuurlijk volledig tegen de evolutietheorie van Darwin in. Het lijkt tussen de bomen niet te gaan om competitie en selectie om te bepalen wie de sterkste en beste boom is, maar ze ondersteunen elkaar. Door de enorme tegenstrijdigheden van beide theorieën was er heel wat bewijs nodig om andere onderzoekers te overtuigen.

Boswandeling

Je gaat nu misschien je volgende boswandeling wel heel anders kijken naar de bomen, ik in ieder geval wel. Samen staan we sterk, daar doet het mij aan denken. Terwijl je in het bos loopt ben je omringt door een community van bomen, in plaats van individuen. En de paddenstoelen die je ziet zijn de vruchtlichamen van de ondergrondse schimmelnetwerken. Het is allemaal met elkaar verbonden. Een kijktip voor als je meer over dit onderwerp te weten wilt komen is de TEDTalk van Suzanne Simard.

In de winter vind ik ijshaar, of engelenhaar zoals wij het noemen, altijd zo’n magisch fenomeen. Wat zijn opmerkelijke natuurverschijnselen die jij tegen bent gekomen in het bos? Laat het ons weten door een reactie te plaatsen.