Zo maak je schone auto’s voor iedereen bereikbaar

Als iedereen schone auto’s kan betalen, krijgen we snel gezonde lucht in onze steden. Bovendien gaan we gevaarlijke opwarming van de aarde tegen. Daarom wil D66 elektrische (deel-)auto’s voor iedereen bereikbaar maken. Zo zorgen we ook voor veel nieuwe bedrijven en de groene banen van morgen.

Eigenlijk zou gezonde lucht in een stad heel normaal moeten zijn, maar dat is helaas niet het geval. Na roken is een ongezond milieu de belangrijkste oorzaak van ziekte en vroegtijdig overlijden. Vervuilde lucht speelt daarin een grote rol, zeker in steden. En verkeer is de belangrijkste oorzaak van luchtvervuiling.

Niemand kan kiezen welke lucht hij inademt, maar we kunnen wel zorgen dat mensen vanzelfsprekend kiezen voor schone (deel-)auto’s (elektrisch of waterstof). Volgens onderzoek van de ANWB zijn mensen bijvoorbeeld best te porren voor een elektrische auto. Maar ze schrikken terug voor de kosten, ze vrezen gedoe en een lege accu. Dat zijn reële zorgen waar we iets aan kunnen doen.

Om misverstanden te voorkomen: naast schone auto’s zijn ook andere vormen van schoon vervoer natuurlijk belangrijk om te stimuleren, zoals de trein en de fiets. En als mensen kiezen voor de auto, willen we dat deze ook schoon is. We leven nu in een tijd dat we deze belofte waar kunnen maken.

Schone auto’s snel goedkoper

Vooral de hogere aanschafprijs weerhoudt consumenten nu nog van een stekkerauto. Gelukkig dalen de prijzen voor batterijen stormachtig. Als je kijkt naar aanschaf plus verbruikskosten, is een elektrische rijder nu al beter af. Aangezien je een stuk minder betaalt voor brandstof en onderhoud, bespaar je een dubbeltje per kilometer ten opzichte van benzinerijders. Maar praktisch elke consument kijkt alleen naar de aanschafprijs, en die is voor elektrische auto’s de komende jaren nog hoger. Al verandert ook dat snel.

In 2017 voorspelden analisten van Bloomberg nog dat het tot 2026 zou duren voor stekkerauto’s even duur zouden zijn als fossiele wagens, nu denken ze al aan 2022. De basis voor deze ontwikkeling vormt de leercurve van batterijen: bij elke verdubbeling van de markt, dalen de kosten met 18%. We zien nu weliswaar nog vooral elektrische auto’s in het dure segment op de weg, maar ook dat kan snel veranderen. In 2021 staan er 10 modellen met een nieuwprijs van €35000,- of minder in de showroom.

Vergeet de tweedehands markt niet

De kans dat jouw volgende auto op stroom rijdt, wordt dus steeds groter. Tegelijkertijd kan de schone evolutie nog wel een steuntje in de rug gebruiken, zolang bijvoorbeeld elektrische middenklassers duurder zijn dan hun fossiele concurrent.

Het valt daarom te verdedigen dat zakelijke rijders van elektrische auto’s met een aanschafprijs tot 50.000 euro voorlopig een lage bijtelling houden. Daarnaast kunnen we particuliere rijders helpen met een aanschafsubsidie. Zeker in combinatie met de groeiende mogelijkheden voor ‘private lease’ kunnen we hiermee de verkoop van emissievrije auto’s bevorderen.

En laten we vooral de tweedehandsmarkt niet vergeten! Particulieren kopen tenslotte vooral gebruikte auto’s, nauwelijks nieuwe. Daarom moeten we zorgen dat gesubsidieerde schone auto’s niet direct naar het buitenland verdwijnen als ze uit de lease komen. Verder kijk ik uit naar de voorstellen die het kabinet heeft aangekondigd om de markt voor elektrische tweedehandsjes te stimuleren.

Autofabrikanten laten bibberen voor Brussel

De goedkoopste weg voor ons land om schone auto’s te stimuleren loopt trouwens via Brussel. Want de Europese Unie bepaalt hoeveel troep uit een uitlaat mag komen. En fabrikanten willen maar wat graag toegang tot de interne markt die jaarlijks goed is voor de verkoop van ongeveer tien miljoen nieuwe auto’s.

Hierdoor zorgen strenge emissienormen dat fabrikanten veel meer schone auto’s produceren, in verschillende prijsklassen, tegen aantrekkelijke prijzen. En meer betaalbare modellen op de markt betekent dat we minder subsidie nodig hebben om consumenten te verleiden. Oftewel: hoe harder we Brussel laten duwen, hoe minder we in eigen land hoeven te trekken.

Gezondheidswinst en groene banen

In de discussie over elektrisch rijden ligt vaak de nadruk op de maatschappelijke kosten, die dan ook nog eens stevig worden overschat. Los van het feit dat het Planbureau voor de Leefomgeving geruststellende cijfers presenteerde over de maatschappelijke kosten, valt mij vooral de blinde vlek voor de vele baten van elektrisch rijden op.

Als we de omslag naar schoon rijden versnellen, zorgen we voor klimaatwinst, schonere lucht, gezondheidswinst en minder geluidsoverlast.

Bovendien creëren we veel kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Dat zien we nu al. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Noorwegen, wat nu de meeste elektrische rijders telt, ontstaan bij ons wel wereldwijd toonaangevende bedrijven, zoals FastNed, NewMotion en AllegoCharging. Volgens het RVO levert dit nu al minstens 4000 banen op.

Voor mij telt daarom uiteindelijk een inzicht: we hebben nu de kans om een vliegwiel aan te zetten, waarmee we schone auto’s betaalbaar maken voor iedereen. Dat is goed voor gezonde lucht, het klimaat, en de groene banen van morgen. En het moment dat een schone auto voor iedereen de logische keuze wordt, komt sneller dichterbij dan de meesten nu denken.