Februari is traditioneel gezien een tijd waarin ik qua energie niet helemaal op mijn hoogtepunt zit. In voorgaande jaren had dat alles te maken met de aanhoudende kou en duisternis, maar dat is dit jaar niet het geval. Nu de krokussen hun kopjes vroeger dan ooit boven de aarde uitsteken, de vogels (ook vroeger dan ooit) al zingend hun nesten bouwen en de dagen zichtbaar langer en warmer worden, kunnen we constateren dat de lente onderweg is. Toch ben ik niet helemaal fit.
Dat heeft in mijn geval alles te maken met de verbouwing van mijn huurhuis die me al vijf maanden om 6.30 uit bed trommelt met snerpende geluiden van staal op staal, getimmer en eeuwig aanhoudende schuurmachines. Daarbij hielp de drukte van de afgelopen maanden, waarin ik soms het gevoel had dat ik twee of zelfs drie fulltime banen had, niet mee. En dus werd ik ‘s nachts steeds vaker wakker met een hoofd dat onmiddellijk volledig aan stond (met allemaal irrelevante gedachten) en hoorde ik op stille momenten alleen nog maar het suizen van mijn eigen oren. Tijd om actie te ondernemen dus. Naast het feit dat ik een maand volledig vrij heb genomen en mijn fantastische reis naar Tromsø (Noorwegen) maakte (de natuur doet echt wonderen), besloot ik dat ik de routine van mijn dag moest aanpassen.
Ik verzamelde 10 tips om (mentaal) fit te blijven:
1.Morning pages: schrijf je fit
Dit zal niet voor iedereen werken, maar voor mij is schrijven dé sleutel tot rust in mijn hoofd. De gedachte achter ‘morning pages’ (er is een heel boek over geschreven) is dat je ongeremd alles opschrijft wat er in je hoofd opkomt zonder dat je daar dus censuur op toepast of bezig bent met zaken als spelling, zinsopbouw of een verhaallijn. Je schrijft eigenlijk letterlijk je hoofd leeg waardoor de (mogelijke) storm in je hoofd vanzelf gaat liggen. Traditioneel gezien doe je dat meteen als je wakker wordt, als onderdeel van je ochtendritueel, maar je kan het natuurlijk elk moment van de dag doen. Met een opgeruimd hoofd, voel je je echt fitter.
2.Dankbaarheid
Om de blik een beetje op de positieve dingen in je leven te houden, is het een goede oefening om elke dag af te sluiten (of te beginnen) met een lijstje van dingen waar je dankbaar voor bent. Ik vind het afsluiten van de dag op die manier fijn, omdat je het dan heel concreet op die dag kan concentreren en wegblijft bij algemeenheden als ‘dat ik gezond ben’ of iets dergelijks. Je kan dan zeggen (of schrijven of alleen maar denken): ‘dat ik me vandaag fitter voelde dan gisteren en een wandeling heb gemaakt van x kilometer’.
3. Meditatie
Deze zet ik bewust ‘pas’ op plek drie, want niks is zo moeilijk als met een hoofd dat overloopt van onsamenhangende gedachten te mediteren. Al zijn dat vaak wel de momenten waarop we die meditatie het hardste nodig hebben om ons fit te voelen. Soms gebruik ik dan een meditatie app waarbij een rustige stem me er doorheen praat en me allerlei wijze lessen meegeeft, maar soms probeer ik ook gewoon zelf te mediteren. Bijvoorbeeld door me te focussen op een voorwerp, mijn ademhaling of simpelweg door in mijn hoofd te benoemen wat er gebeurt: inademing – uitademing – inademing – denken – uitademing – inademing – denken – uitademing – vliegtuiggeluid – inademing – jeuk aan mijn neus – krabben – denken – inademing etc. Het werkt, zolang je er geen oordeel aan vast hangt. Het is wat het is: een oefening.
4. Bosbaden en bewegen
In datzelfde kader kan je ook naar buiten gaan en je aandacht concentreren op een klein stukje natuur (dat kan ook in je achtertuin zijn). Na een tijdje merk je dat er meer te zien en ervaren is dan je denkt, als je je aandacht en concentratie maar bij houdt. En juist dat maakt je rustig. Bosbadgids Eefje Ludwig vertelde me over het fenomeen van een ‘sitting spot‘: een plekje buiten waar je elke keer weer naar terugkeert, simpelweg om te observeren. Er is verder geen doel, je hoeft geen resultaten te behalen, je hoeft alleen maar te zitten en waar te nemen. Sowieso is het goed om te bewegen en dagelijks naar buiten te gaan. Maak die tijd! Want als je de hele dag achter je bureau blijft plakken word je fysiek (maar ook mentaal) niet echt fitter.
5. Ademhalen
Dit klinkt als een open deur, omdat we -godzijdank- automatisch ademhalen, maar ook daar valt veel te halen. Er zijn niet voor niets ademtherapeuten. Als je gespannen bent kan je ademhaling heel hoog gaan zitten en vooral om de inademing draaien. Toen ik anderhalf jaar geleden naar de Franse Alpen afreisde, maakte ik kennis met ‘Afghaans lopen‘, een manier van lopen waarbij je in de hoge bergen makkelijk de top kan bereiken zonder in de ijle lucht buiten adem te raken. Kort samengevat: focus je op de uitademing en maak die twee tellen langer dan de inademing. Is je inademing vier tellen, dan is je uitademing dus zes tellen en daar tussenin houd je je ademhaling een tel vast. De tellen lopen synchroon met je passen. Als je een paar keer per week een half uurtje op deze manier wandelt, voel je je hoofd leeglopen en de rust indalen en daardoor voel je je fitter.
6. Groente eten
Als ik moe of druk ben, is mijn natuurlijk neiging om ‘selfcare’ als eerste uit mijn dag te schrappen. Ik ga niet meer naar buiten, doe niet meer aan yoga, bouw geen tijd meer in voor meditatie en ga al helemaal niet meer koken. Een bord vol groente maakt dan plaats voor een stapel boterhammen (want snel klaar) en een chocoladereep (want suiker geeft energie). Uiteindelijk werkt dit tegen me, op twee fronten. Ten eerste omdat ik door te koken (een warme lunch bijvoorbeeld) even weg stap uit mijn hoofd en iets met mijn handen doe. Ten tweede omdat ik betere voedingsstoffen binnenkrijg die me meer energie geven en waardoor ik niet crash (zoals bij suiker of alcohol of iets dergelijks). Dus maak tijd vrij om minimaal 300 gram groente per dag binnen te krijgen en verdeel dat ook nog eens over drie maaltijden (dus niet alleen ‘s avonds) en blijf zoveel mogelijk weg bij ultrabewerkte voeding of drinken. Doet echt wonderen voor je fitheid.
7. Bouw rustmomenten in
Ik hoorde vorige zomer een gesprek tussen cabaretier Pepijn Schoneveld en presentator Janine Abbring op Radio 1 in het programma Jongstof. Hierin vertelde Janine over haar burn-out en de wijze woorden van haar coach die zei: je moet ook rust inbouwen. Topsporters doen dat ook, omdat ze dondersgoed weten dat ze zonder rustdagen (waarin het lichaam kan herstellen) geen piekmomenten kennen (waarin ze moeten presteren). Ook dit klinkt als een open deur, maar voor zowel Janine als voor mij was dit een soort eyeopener. Ik ben het type dat maar door ramt tot het af is, alleen: het is nooit helemaal af. En ik weet ook dat doorrammen vaak doormodderen wordt als het lijf en het hoofd rust nodig hebben (geregeld nietsdoen blijkt toch van levensbelang). Plan die rustmomenten dus in om fit te blijven (blok ze desnoods in je agenda). Ga naar de film, ga bosbaden, doe aan Afghan walking, maak een gezonde maaltijd vol groente, zoek de natuur op (want een rustmoment hoeft niet te bestaan uit stil zitten en niks doen). Maar wat je ook doet om rust te pakken: ga niet op je telefoon of computer eindeloos zitten scrollen, want dat is geen rust.
8. Natuur, natuur, natuur
Ik merkte het zelf tijdens mijn reis naar het noorden van Noorwegen deze januari: de natuur geeft je letterlijk ademruimte. Met de bergen en fjorden op de achtergrond en tot mijn knieën in de sneeuw had ik het gevoel dat ik weer kon ademen waardoor ik me fitter dan ooit voelde. Er is genoeg wetenschappelijk bewijs dat onderschrijft hoe belangrijk de natuur is voor onze (mentale) gezondheid. We schreven er al eerder over: het reduceert stress, verbetert je stemming en brengt ontspanning. Mocht je niet in staat zijn om naar de natuur te gaan, dan helpt het ook al een beetje als je je omgeeft met huisplanten en het raam opengooit (als noodverband). In dat kader zet ik ook wel eens mijn noise canceling headphones op om naar het ruisen van de zee te luisteren of naar het gezang van vogels (het schijnt zo te zijn dat we rustig worden van vogelzang en dat de stress juist toeslaat als de vogels ophouden, omdat er dan gevaar dreigt in de vorm van een roofdier, een storm of een bosbrand).
9. Opruimen en organiseren
We schreven het al eerder: spullen veroorzaken stress. Ze zorgen voor rommel, je raakt ze kwijt en moet ze dan zoeken, ze raken in de knoop (snoeren), je moet ze onderhouden en repareren en continu ben je aan het opruimen en schoonmaken. Het is dus een goed idee om te ontspullen en op te ruimen (alles wat je niet gebruikt, kan weg: daar doe je iemand anders een plezier mee), want – zo blijkt uit onderzoek – in een opgeruimde ruimte voel je minder uitputting en vergroot je je productiviteit. Nou ben ik zelf niet de meest opgeruimde persoon (wel qua humeur, niet qua huishouden), maar ik kan beamen dat het zoeken naar mijn bril, opladers en sleutels onnodig veel stress veroorzaakt en tijd kost. Om die reden heb ik jaren geleden een haakje in mijn hal opgehangen voor mijn sleutels: die hangen daar nu 8 van de 10 keer braaf ‘op hun plek’, scheelt een hoop. En opruimen an sich is ook weer een fijne manier om even uit je hoofd te komen, fysiek bezig te zijn en je letterlijk opgeruimder en fitter te voelen.
10. Plan een trip
Er is niks zo fijn als het creëren van een stip op de horizon waar je naar uit kan kijken. Dat kan een vakantie of mooie reis zijn, maar ook een theaterbezoek, een festival, een weekendje weg met de familie of een feestje. Kortom: iets om naar uit te kijken, waar je blij van wordt, want dat geeft een enorme energyboost waardoor je je fitter voelt. Uit onderzoek blijkt dat alleen al het vooruitkijken naar een trip al voor een geluksgevoel zorgt. Dat kan ik beamen uit eigen ervaring. Neem dus vooral ook een kijkje op onze duurzaam reizen-pagina die vol staat met inspirerende verhalen.
Bonus: glimlach en geef een complimentje
Laatst viel me op hoeveel mensen in zichzelf gekeerd en met een boos gezicht over straat lopen of fietsen. Het kan natuurlijk door de aanhoudende regen komen of de drukte (het was in Amsterdam), maar ik besloot een experiment aan te gaan. Wat zou er gebeuren als ik mijn eigen boze naar binnen gekeerde gezicht bewust zou veranderen in een glimlach en meer oogcontact? Het resultaat was wonderlijk. Niet alleen vielen me meer grappige en leuke dingen op in de stad omdat ik bewuster de wereld in keek (het zingende winterkoninkje, het ijzeren hek waarin vallende en klimmende poppetjes waren verwerkt), maar het resulteerde ook in meer positief contact. Het gezicht van andere brak open als ik ze glimlachend toeknikte, een compliment gaf of ze voorliet. Tegelijkertijd kreeg ik zelf meer positieve aanspraak en complimenten van voorbijgangers. Van beiden krijg je energie, waardoor je je lichter en energieker door de stad beweegt.
Wat zijn jouw tips om (mentaal) fit te blijven? Deel ze met ons door hieronder een reactie achter te laten.
