Wat voor invloed heeft licht op jou?

Waar houd jij van? Helder wit licht of liever duister maar gezellig kaarslicht? Het mag geen verrassing heten dat licht een grote invloed heeft op de sfeer in huis. Net zo min zal het je verbazen dat wetenschappers geïnteresseerd zijn in de invloed van licht op ons. Bijvoorbeeld op de productiviteit van werknemers op kantoor. Of op de gezondheid van patiënten in het ziekenhuis, een onderwerp waar een groot nieuw onderzoek naar wordt gestart. 

Fel of gedimd

We beginnen even lang geleden, in de jaren zeventig. Het viel de Amerikaanse professor Robert Gifford op dat mensen ’s avonds de belichting in huis aanpasten. De felle, functionele TL-lichten van kantoor maakten plaats voor ‘gezellig’ zacht licht. Net zoals vóór de uitvinding van het kunstlicht leken we na zonsondergang een donkerdere omgeving te willen.

Gifford was nieuwsgierig naar de invloed daarvan. Hij liet proefpersonen brieven aan vrienden schrijven en gebruikte daar verschillende belichtingen bij. Bij fel licht schreven de vrienden elkaar veel meer dan bij gedimd licht, zo bleek uit zijn onderzoek.

Psychologen denken dat fel licht ons wellicht actiever maakt. Hierdoor schrijven we bijvoorbeeld langere brieven, maar het leidt niet tot intieme ontboezemingen. Voor een echt intiem gesprek is gedimd licht waarschijnlijk idealer. Weg dus met de felle lampen in huis – tenzij je dol bent op vergaderingen in je woonkamer natuurlijk.

Hormonale processen

Misschien nog belangrijker dan het intieme gesprek, is de invloed die gedimd licht kan hebben op je circadiane ritmiek. Dat is de onbewuste, inwendige timer waarop hormonale processen in je lichaam zijn afgestemd. Dankzij die ritmiek weet je bijvoorbeeld wanneer het tijd is om te gaan slapen of op te staan.

Als je ’s avonds aan veel fel licht wordt blootgesteld, gaat je lichaam er onbewust vanuit dat het nog overdag is. Het gevolg is dat je, eenmaal in bed, minder goed in slaap zult vallen. Ook voor een goede nachtrust is zacht, gedimd licht in de avond dus een goed idee. En als je makkelijker wakker wil worden, is (fel) licht dus ook van belang.

De invloed van kleur

Andere interessante vondst: de kleur van het licht beïnvloedt hoe je de omgeving waarneemt. In meerdere onderzoeken is aangetoond dat warme kleuren mensen daadwerkelijk een warm gevoel geven. Proefpersonen die in studies werden blootgesteld aan geel (warm) licht, kregen daadwerkelijk het gevoel dat het warmer was. Heb je het dus gauw koud, dan is een gele lamp wellicht een uitkomst. Onderzoekers ontdekten trouwens óók dat proefpersonen in blauw (koud) licht alerter waren, én de luchtkwaliteit beter vonden.

Energiezuinig

Extra fijn is dat slim nadenken over licht gunstig kan uitpakken voor je energieverbruik. Bedenk bijvoorbeeld dat als je ’s avonds een secuur werkje moet doen – waar helder licht voor nodig is – het niet nodig is om de hele ruimte in een lichtbak te veranderen. Een plaatselijk (lees)lampje bij de stoel doet al wonderen en zorgt er bovendien voor dat je omgeving relatief donker blijft. Dat is dan weer goed voor de slaap.

Wil je meer weten over duurzaam licht? Raadpleeg dan ook zeker eens deze pagina van Milieu Centraal. Het valt in ieder geval aan te bevelen je lampen te vervangen door duurzame led. Deze zijn respectievelijk 85 en 75 procent zuiniger dan gloeilampen en halogeenlampen, zoals bijvoorbeeld de Gu10 led van ledlampendirect.nl. Bovendien kun je ledlampen in alle soorten en maten krijgen – ideaal dus om de belichting precies zo in te richten als jij fijn vindt. Warm of wit, zacht of fel.